Giải mã những thách thức trong kỷ nguyên số

Tin tức trong ngành

Giải mã những thách thức trong kỷ nguyên số

(01/10/2021 14:45:20)

Ngày 15/9/1945, từ Đài phát sóng vô tuyến Bạch Mai, Việt Nam Thông tấn xã (VNTTX) đã phát đi toàn thế giới toàn văn bản Tuyên ngôn Độc lập cùng danh sách các thành viên Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Thời khắc thiêng liêng ấy được in đậm trong lịch sử thông tin nước nhà và ngày 15/9 trở thành Ngày truyền thống của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN). Suốt chặng đường 76 năm đồng hành cùng đất nước, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng và Nhà nước, TTXVN không ngừng lớn mạnh, phát triển vượt bậc. Vẻ vang trong quá khứ, nhanh nhạy, hiện đại ở hiện tại và sẽ tiếp tục đổi mới, phát triển trong tương lai, TTXVN luôn xứng đáng là trung tâm thông tin chiến lược tin cậy của Đảng và Nhà nước và là hãng thông tấn có uy tín trong khu vực và quốc tế. Để hiểu rõ hơn về vai trò, vị trí, đóng góp cũng như định hướng phát triển của TTXVN trong giai đoạn tới, xin trân trọng giới thiệu cuộc trao đổi với nhà báo Vũ Việt Trang, Tổng giám đốc TTXVN.

Tổng giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang

Là nữ nhà báo của TTXVN suốt 28 năm và nay là nữ lãnh đạo đứng đầu TTXVN, xin bà chia sẻ cảm xúc khi nhận trọng trách này, cũng như những thách thức và thuận lợi của bản thân trong suốt quá trình công tác?

Trước hết, nhân dịp kỷ niệm 76 năm Ngày truyền thống TTXVN, tôi xin bày tỏ lời tri ân sâu sắc nhất đến các thế hệ đi trước đã vượt lên khó khăn, hy sinh xương máu để xây dựng và phát triển TTXVN trở thành cơ quan thông tin chiến lược, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Tôi cũng xin được gửi lời chúc mừng đến các đồng chí, đồng nghiệp, những người đã và đang đóng góp trí tuệ và tâm huyết để TTXVN tiếp tục khẳng định vai trò chủ lực trong lĩnh vực thông tin, tuyên truyền của đất nước.

Nhận nhiệm vụ mới là vinh dự nhưng cũng là thách thức đối với mỗi người, đặc biệt hơn nữa, đó là trọng trách của người đứng đầu một hãng thông tấn quốc gia có bề dày truyền thống.

Suốt chặng đường công tác tại TTXVN, tôi đã học được rất nhiều điều quý giá về sự cống hiến, hy sinh, tinh thần tiên phong, trách nhiệm, sáng tạo, vượt lên khó khăn của các thế hệ những người làm báo thông tấn, cả trong thời kỳ chiến tranh gian khổ hay những cam go, vất vả của công cuộc dựng xây đất nước và ngay trong cuộc chiến chống đại dịch đầy rủi ro, nguy hiểm hiện nay. Và cũng trong môi trường thông tấn ấy, tôi đã hiểu được sức mạnh của sự đoàn kết, phối hợp, gắn kết, sẻ chia; mỗi chiến dịch thông tin, kế hoạch tuyên truyền được triển khai thành công là mỗi lần sức mạnh tổng lực của toàn ngành được huy động một cách hiệu quả.

Tôi cũng nhận thức được những thách thức mà các cơ quan báo chí nói chung và cơ quan thông tấn quốc gia phải giải mã trong kỷ nguyên số. Đó là phải nâng cao tính chuyên nghiệp, ứng dụng công nghệ thông tin trong các khâu, từ sản xuất, phân phối và tương tác với người sử dụng thông tin và tạo ra các sản phẩm thông tin phù hợp với yêu cầu của tình hình mới với một nguồn đầu tư khiêm tốn.

Một yếu tố vô cùng quan trọng đối với TTXVN, theo tôi, đó chính là sự tin tưởng, giao nhiệm vụ và quan tâm của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước cho cơ quan thông tấn quốc gia; sự hỗ trợ và hợp tác của các bộ, ban, ngành, địa phương và đối tác. Trên cơ sở đó, tập thể lãnh đạo, tập thể những người làm báo cần đồng tâm, phát huy truyền thống, tinh thần trách nhiệm và sáng tạo để làm tốt vai trò chủ lực trong hệ thống báo chí. Kinh nghiệm và sự ủng hộ của các thế hệ đi trước chính là điểm tựa vững chắc để TTXVN tiếp tục có những bước đi vững vàng trong thời gian tới.

Nhận nhiệm vụ vào đúng thời điểm cả nước đang gồng mình chống đại dịch COVID-19, cũng như những đơn vị tuyến đầu, ngành thông tấn nhận thức và đang nỗ lực thực hiện trọng trách cao cả với Nhân dân trên mặt trận thông tin tuyên truyền. Nhiệm vụ đặt ra với tôi, với tập thể lãnh đạo TTXVN, là vừa cần xác định những công việc quan trọng và cấp bách phải giải quyết trong bối cảnh hiện nay cũng như từng bước thực hiện những mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TTXVN nhiệm kỳ XXVI đã xác định.

Đảng ủy, Ban lãnh đạo TTXVN sẽ sớm có những kế hoạch cụ thể để phát huy những giá trị mang tính nền tảng, đồng thời thúc đẩy sự chủ động, sáng tạo để vượt lên những khó khăn, thách thức hiện nay, hoàn thành trọng trách là cơ quan thông tin chiến lược của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Là hãng thông tấn quốc gia, cơ quan thông tin chiến lược tin cậy của Đảng, Nhà nước, TTXVN luôn thể hiện vai trò truyền thông quan trọng trước những sự kiện trọng đại của đất nước. Xin bà cho biết, đối với các sự kiện chính trị-xã hội quan trọng của đất nước như: Đại hội Đảng, bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp…, TTXVN có kế hoạch tuyên truyền như thế nào để truyền đạt thông tin phong phú, đa dạng và hiệu quả, giữ vững vai trò thông tin chủ lưu của TTXVN?

Như tôi đã đề cập ở trên, đối với mỗi sự kiện trọng đại của đất nước, mọi nguồn lực của TTXVN lại được huy động vào cuộc. Tính chuyên nghiệp, khoa học và chặt chẽ trong quy trình tổ chức thông tin của TTXVN ngày càng được nâng cao qua từng đợt thông tin, thể hiện rõ nét qua khâu lựa chọn trúng chủ đề, triển khai nội dung đồng loạt trên các nền tảng, tinh thần trách nhiệm và sự dấn thân tác nghiệp của đội ngũ phóng viên. Trước mỗi giai đoạn thông tin cao điểm, Ban lãnh đạo TTXVN cùng ban phụ trách, ban giám đốc các đơn vị thông tin đều lên kế hoạch cụ thể và phối hợp triển khai theo tiến độ đề ra.

Những trang thông tin đặc biệt của TTXVN như http://www.daihoidang.vn; http://www.baucuquochoi.vn và các chuyên trang, chuyên mục về các sự kiện lớn của đất nước, các vấn đề thời sự được quan tâm là những sản phẩm hội tụ sức mạnh và ưu thế thông tin của TTXVN. Các trang web này không chỉ cung cấp thông tin thời sự mà còn có nhiều thông tin tư liệu giúp người dùng có thể tiếp cận hệ thống dữ liệu quý giá của TTXVN.

Bắt nhịp xu hướng truyền thông mới, TTXVN đã và đang tổ chức thông tin theo hướng đa loại hình, đa nền tảng. Các sản phẩm thông tin kết hợp nhiều loại hình như vậy ngày càng thu hút độc giả bởi tính tổng hợp vấn đề cao, những bài phân tích, bình luận chuyên sâu, tích hợp nhiều hình ảnh phản ánh sinh động các chủ đề thông tin. Sự kết hợp công phu giữa thông tin dữ liệu và thông tin thời sự mang lại chiều sâu thông tin và tăng độ hấp dẫn đối với bạn đọc.

Phát huy thế mạnh của mạng lưới phóng viên thường trú rộng khắp, những tuyến thông tin trọng điểm thời gian qua đã đẩy mạnh kết hợp giữa thông tin trong và ngoài nước. Thông tin trực tuyến từ các điểm cầu ngoài nước đã tạo ra những sản phẩm thông tin khác biệt, độc quyền trong giới truyền thông trong nước.

Với những thay đổi tích cực cả về nội dung và hình thức thể hiện, thông tin của TTXVN nói chung và thông tin về các sự kiện quan trọng của đất nước nói riêng luôn là nguồn tin được báo chí trong và ngoài nước khai thác, đăng tải rộng rãi, góp phần nâng cao vai trò thông tin chủ lực của TTXVN trong hệ thống truyền thông quốc gia.

Phóng viên TTXVN tác nghiệp tại Đại hội XIII của Đảng, tháng 2/2021

Với kinh nghiệm kinh qua nhiều vị trí công tác về thông tin đối ngoại, bà có chủ trương và định hướng như thế nào trong kế hoạch tuyên truyền thông tin đối ngoại của TTXVN, nhất là trong thời kỳ hội nhập hiện nay, Việt Nam ngày càng gia tăng vị thế và tham gia vào các diễn đàn quốc tế?

Thông tin đối ngoại là một trong hai trụ cột thông tin chủ chốt của TTXVN. Làm tốt thông tin đối ngoại là góp phần vào hoàn thành nhiệm vụ chính trị của TTXVN trong việc tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước; phổ biến thông tin đến các hệ thống truyền thông quốc tế và đáp ứng nhu cầu thông tin của bà con ở xa Tổ quốc.

Bản tin đánh dấu sự ra đời của cơ quan thông tấn quốc gia được phát đi trong ngày lịch sử 15/9/1945 cũng là bản tin đối ngoại được truyền đi toàn thế giới bằng ba thứ tiếng: Việt, Pháp, Anh, thông báo về sự thành lập của chính thể Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Tiếp đó là hàng loạt các bản tin đối ngoại, các báo đối ngoại của TTXVN được xuất bản nhằm phục vụ nhiệm vụ tuyên truyền đối ngoại của đất nước. Đến nay, TTXVN đang phát triển theo mô hình cơ quan đối ngoại chủ lực với ba sản phẩm báo chí đối ngoại mang tầm vóc quốc gia.

Mỗi sản phẩm có một vai trò riêng như báo in đối ngoại quốc gia (Việt Nam News), báo điện tử đối ngoại quốc gia (VietnamPlus) và tạp chí đối ngoại quốc gia (Báo ảnh Việt Nam bằng 10 ngữ). Tuy nhiên, các đơn vị này đều có những giải pháp để phát triển phù hợp xu hướng phát triển của báo chí hội tụ.

Trong những năm gần đây, các đơn vị thông tin đối ngoại của TTXVN đã có nhiều chuyển biến tích cực. Từ chỗ chỉ thực hiện thông tin văn bản, thông tin ảnh, đến nay, hầu hết các đơn vị đã chuyển sang mô hình đa phương tiện. Bên cạnh đó, các đơn vị cũng xây dựng và triển khai có hiệu quả mô hình phối hợp công tác, tạo ra nhiều giá trị gia tăng từ một sản phẩm nguồn.

Các biên tập viên đối ngoại đồng thời cũng là phóng viên, có mặt ở nhiều sự kiện quan trọng ở trong và ngoài nước, trực tiếp phỏng vấn lãnh đạo cấp cao một số nước và tổ chức quốc tế; đưa thông tin về Việt Nam ra nước ngoài một cách sinh động và được công chúng là người nước ngoài và người Việt ở xa Tổ quốc biết đến rộng rãi hơn. Phóng viên ảnh, phóng viên truyền hình cũng hiểu hơn về nhu cầu của công chúng là người nước ngoài để truyền tải đi nhiều thông điệp đối ngoại bằng ảnh, ghi dấu ấn trong lòng công chúng.

Trong thời gian tới, TTXVN mong muốn tiếp tục triển khai đề án phát triển ba sản phẩm đối ngoại quốc gia với những mục tiêu và cách tiếp cận mới, chú trọng hơn tới nhân tố nguồn nhân lực và thúc đẩy tính sáng tạo của đội ngũ những người làm công tác thông tin đối ngoại để các đơn vị này thực sự là những thương hiệu mạnh, có uy tín tại các sự kiện.

Với đội ngũ thực hiện nhiệm vụ thông tin nguồn đối ngoại, TTXVN cũng sẽ tập trung nguồn lực, học hỏi kinh nghiệm từ các đối tác để tổ chức thông tin theo hướng chuyên nghiệp và hiện đại.

Mạng lưới hơn 40 cơ quan truyền thông quốc tế đối tác sẽ là kênh hữu hiệu để truyền tải thông tin đối ngoại của TTXVN ra thế giới. TTXVN cũng sẽ đa dạng hóa các phương thức tuyên truyền, tăng cường phổ biến thông tin trên nền tảng Internet, mạng xã hội, không gian số để nâng cao hiệu quả tuyên truyền đối ngoại, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay.

Sản phẩm thông tin của TTXVN đã trở thành những kênh thông tin tin cậy và nhanh nhạy để từng giờ, từng phút đưa nguồn thông tin dồi dào và phong phú của TTXVN đến với công chúng trong và ngoài nước

Cả nước đang bước vào cuộc chuyển đổi số ở nhiều lĩnh vực, ngành nghề. Báo chí cũng không nằm ngoài dòng chảy ấy. Để thực hiện chuyển đổi số, TTXVN đã và đang có những chiến lược gì để mang lại trải nghiệm mới mẻ cho độc giả và cải tiến cách tư duy, vận hành của cả hệ thống? TTXVN có kế hoạch như thế nào trong việc phát triển các sản phẩm báo chí mới, hiện đại, hội nhập với dòng chảy báo chí quốc tế?

Chuyển đổi số (CĐS) đúng là một vấn đề lớn, vừa là yêu cầu và cũng là động lực để nhiều ngành nghề và cả nền kinh tế tái cấu trúc trong thời điểm hiện nay cũng như những năm tới. Đúng như phóng viên vừa chia sẻ, báo chí không nằm ngoài dòng chảy đó. Trên thực tế, các cơ quan báo chí, trong đó có TTXVN, thời gian qua, vừa bị tác động của CĐS nhưng cũng được thụ hưởng những thành tựu mà CĐS mang lại.

CĐS “đẩy” báo chí vào cuộc cạnh tranh khốc liệt, tạo ra các sân chơi với nhiều “người chơi” mới với những luật chơi chưa xác định trên phạm vi toàn cầu. Điều này buộc báo chí phải thay đổi, phải “lên tiếng” để xây dựng những quy định phù hợp và cân bằng hơn, trong bối cảnh tình hình mới. Từ một góc nhìn khác, CĐS giúp báo chí tác nghiệp thuận lợi hơn, có nhiều công cụ hơn để biết công chúng cần gì và muốn gì từ báo chí và báo chí cần làm gì và có thể làm gì để xã hội phát triển lành mạnh.

TTXVN trong những năm gần đây đã có những bước đi cụ thể trong chuyển đổi số quy trình quản lý, điều hành và sản xuất thông tin. Đến nay, TTXVN đã phát triển đầy đủ các loại hình thông tin trên nền tảng kỹ thuật hiện đại. Hệ thống xử lý thông tin của ngành từ chỗ tạo ra từng “module” cho mỗi loại hình báo chí đã chuyển sang mô hình đa phương tiện, đa nền tảng, tăng cường kết nối giữa các sản phẩm thông tin. Liên kết nội dung và quảng bá chéo đã mở rộng độ bao phủ và hiệu quả tuyên truyền của thông tin thông tấn.

Việc đẩy mạnh đăng tải thông tin trên mạng xã hội đã giúp thông tin chính thống của TTXVN nhanh chóng lấn át được các luồng thông tin trái chiều, xấu độc trên mạng xã hội. TTXVN cũng đã phát triển kênh phân phối nội dung bằng việc đưa thông tin của TTXVN lên các bảng điện tử tại nhiều địa điểm công cộng, mang thông tin đến gần hơn với bạn đọc, giúp công chúng dễ dàng tiếp cận nguồn tin chuẩn xác, kịp thời định hướng tư tưởng công chúng đối với các vấn đề “nóng” của xã hội.

Cùng với đó, việc kiên trì số hóa thông tin tư liệu nhiều năm qua cũng đã giúp TTXVN dần hình thành các cơ sở dữ liệu số. Đây chính là nền tảng để TTXVN thử nghiệm và phát triển các sản phẩm trí tuệ nhân tạo (AI) giúp khai thác giá trị gia tăng của báo chí dữ liệu như sản phẩm “chatbot” của báo điện tử VietnamPlus hay đồ họa tương tác của Trung tâm Thông tin tư liệu và Đồ họa.

Nhà báo Vũ Việt Trang phát biểu khai mạc khóa đào tạo truyền thông kỹ thuật số và podcast trên nền tảng trực tuyến, ngày 17/9/2019

Chuyển đổi số cũng đã tạo điều kiện để TTXVN nắm bắt được nhu cầu thông tin của công chúng một cách nhanh chóng hơn thông qua các ứng dụng và tính năng tương tác trực tiếp, từ đó tạo ra những sản phẩm thông tin vừa đáp ứng yêu cầu tuyên truyền của Đảng, Nhà nước vừa gần gũi và dễ tiếp cận hơn với công chúng.

Để thực hiện được những nhiệm vụ đó, thời gian qua, TTXVN đã ưu tiên đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật, phát triển hệ thống tác nghiệp đa tầng trong quy trình sản xuất thông tin và thực hiện bước đầu việc hội tụ trong liên kết và phân phối sản phẩm. Việc ứng dụng công nghệ thông tin đã rút ngắn thời gian xử lý thông tin từ khâu chỉ đạo, tổ chức sản xuất cho đến xuất bản. Đây cũng chính là chiến lược được ưu tiên của các hãng thông tấn, các cơ quan báo chí trên thế giới mà TTXVN đã học hỏi kinh nghiệm để đảm bảo sự phát triển bền vững trong thời đại công nghệ số.

Hiện nay, các hãng thông tấn trong khu vực đều đang vận hành trên hệ thống tác nghiệp số như Tân Hoa xã với môi trường tác nghiệp vệ tinh, Yonhap vận hành hệ thống điều phối Infonet tại các sự kiện lớn, TASS thiết lập cơ sở quản lý tài sản thông tin số, Kyodo ứng dụng công nghệ AI trong quy trình sản xuất thông tin…. Từ kinh nghiệm của các hãng thông tấn đối tác, TTXVN sẽ tiếp tục có những bước đi để thích ứng với sự chuyển đổi không ngừng của báo chí thế giới. Có những bước đi cần được tập trung đầu tư để tạo sự đột phá và cũng có những bước đi khiêm tốn hơn để phù hợp với năng lực thực tế, làm tiền đề để triển khai ở quy mô lớn hơn.

Xác định đúng phương thức triển khai, quyết tâm đưa chuyển đổi số vào thực tiễn hoạt động là hướng đi mà TTXVN sẽ tập trung triển khai thời gian tới.

Xin trân trọng cảm ơn Tổng giám đốc!

Nội san Thông tấn số 9/2021

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Mạng xã hội và hiệu ứng lan tỏa thông tin (01/10/2021 14:42:41)

Chất liệu quý từ cuộc sống (01/10/2021 14:34:27)

TTXVN cung cấp thông tin cho ứng dụng Thông tin Tuyên giáo của Ban Tuyên giáo Trung ương (29/09/2021 13:53:01)

Trao 480 triệu đồng hỗ trợ công tác phòng, chống dịch COVID-19 (27/09/2021 17:54:34)

Kỷ niệm 76 năm Ngày truyền thống TTXVN (15/9/1945-15/9/2021): Công bố Giải thưởng báo chí TTXVN năm 2020 và phát động Giải năm 2021 (15/09/2021 17:07:20)

Kỷ niệm 76 năm Ngày truyền thống TTXVN (15/9/1945-15/9/2021): Dâng hương tưởng niệm các nhà báo liệt sỹ TTXVN (15/09/2021 09:37:39)

Kỷ niệm 76 năm Ngày truyền thống TTXVN (15/9/1945-15/9/2021): TTXVN phát động đợt thi đua đặc biệt phòng, chống và chiến thắng đại dịch COVID-19 (15/09/2021 09:23:48)

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Quyết định bổ nhiệm Tổng giám đốc TTXVN (14/09/2021 13:49:31)

Thư chúc mừng của Tổng giám đốc Vũ Việt Trang nhân kỷ niệm 76 năm ngày truyền thống TTXVN (14/09/2021 08:04:59)

Bà Vũ Việt Trang được bổ nhiệm giữ chức Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam (10/09/2021 13:46:55)