Thứ sáu, ngày 17/05/2024

Tìm hiểu báo chí

Nước Mỹ đào tạo nhà báo tương lai như thế nào?

(27/03/2006 15:40:01)

Trong khoa báo chí của các trường đại học Mỹ, khi thể hiện những chương trình đào tạo "Nhà báo tương lai", thay vì dạy văn chương chữ nghĩa và cơ sở lý thuyết về thông tin đại chúng, họ rất chú trọng dạy hai môn: luật học và đạo đức nghề nghiệp.

          Trong khoa báo chí của các trường đại học Mỹ, khi thể hiện những chương trình đào tạo 'Nhà báo tương lai', thay vì dạy văn chương chữ nghĩa và cơ sở lý thuyết về thông tin đại chúng, họ rất chú trọng dạy hai môn: luật học và đạo đức nghề nghiệp.

          Trong giờ học, các nhà báo Mỹ tương lai xem xét và bàn bạc về các biên bản phiên toà, những nghi chép về các cuộc tranh luận, hội ý nội bộ của Toà soạn, những vấn đề về 'mâu thuẫn quyền lợi' và 'thông tin gây tranh cãi'...

          Quá trình học tập được kiến tạo sao cho sinh viên lĩnh hội được rõ ràng: Phải tôn trọng pháp luật và đạo đức nghề nghiệp theo cách có lợi cho công danh và uy tín của chính mình. Bởi vì, mỗi vụ kiện tụng, tranh chấp tại toà án đều khiến cơ quan truyền thông đại chúng phải trả giá đắt ví dụ, toà án có thể phạt một toà soạn từ 1 đến 2 triệu USD bồi thường thiệt hại do một thông tin xuyên tạc sự thật. Không hiếm trường hợp, một toà soạn, một nhà xuất bản phải bồi thường từ 30 đến 50 triệu USD vì một bài phóng sự giật gân thiếu cân nhắc. Người ta còn nhớ, trong những năm 80 của thế ký trước, viên tướng William Westmorland, sau khi tham chiến ở Việt Nam, đã đâm đơn kiện hãng Truyền hình CBS về tội vu khống. Vụ kiện sau đó được toà xử hòa cho cả hai phía đều mất chừng 8 triệu USD vào những khoản phí, thù lao cho luật sư bào chữa...

          Ngay cả trong tình huống vì bảo vệ quyền lợi của công chúng mà buộc phải vi phạm luật, các phóng viên Mỹ vẫn cố gắng giữ mình ở trong vòng pháp luật. Cách đây vài năm, Người của hãng truyền hình ABC News vì muốn 'trừng phạt' chủ hiệu thực phẩm Lion food về tội thiếu trung thực, bèn cử hai nhà báo đến xin vào làm việc trong cửa hiệu đó. Họ bí mật ghi âm những câu trao đổi của các nhân viên bán hàng, bí mật ghi hình ảnh chế lại những súc thịt ôi bằng cách tắm chúng trong thứ dấm khử mùi như thế nào rồi đem phát sóng. Ra toà, các thẩm phán đều coi cách hoạt động như thế là thiếu quang minh chính đại. Qua mấy phiên xét xử, tuy hãng truyền hình đã không phải bồi thường 5,5 triệu USD 'về những thiệt hại vật chất và tinh thần' như Lion food đòi hỏi, song theo kết quả thăm dò dư luận công chúng, thiện cảm của khán giả đã không nghiêng về phía hai nhà báo nọ.

          Những trường đại học phải trung thực, thẳng thắn nhưng các phóng viên tương lai lại gặp trong thực tế những ví dụ ngược lại. Chính tờ báo nổi tiếng Nesweek, theo ngón nghề của mình, phản ảnh chuyện ra tù của Marta, Stuart (phóng viên truyền hình - tác giả loạt sách 'Nữ công gia chánh' nổi tiếng, thụ án tại Tây Virgina về tội ăn tiền đút lót). Báo đã đưa lên trang bìa một bức ảnh ghép, lấy phần thân của một người mẫu nhiếp ảnh nào đó ghép với phần đầu là của Marta, với cú giật tít: 'Ra tù, Marta mảnh mai và giàu có hơn'.

          Cách đây vài năm, lại cũng chính Nesweek đã đăng tin một sản phụ Mỹ sinh bảy nhưng toà soạn đã tự tiện dùng kỹ thuật photoshop để sửa...hàm răng người mẹ. Chuyện vở lở khi tạp chí khác, đó là Time, đăng chuyện về người mẹ sinh bảy với hình ảnh nữ nhân vật chính có hàm răng... không giống như trong Newsweek.

(Theo Nội san Thông tấn, số 12-2005)