Thứ tư, ngày 24/12/2025

Chúng tôi nói về chúng tôi

Trưởng thành qua những chuyến công tác thực địa

(08/12/2025 16:58:14)

Gần 25 năm làm biên tập viên quốc tế, được “đặt chân” tới nhiều nước trên thế giới, “đi qua” vô số thành phố, thậm chí “quen thuộc” cả nội các, lãnh đạo nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế, nhưng tất cả, với chị chỉ là những dòng tin, con chữ nằm trên giấy. Chỉ đến khi làm công tác thực địa, đến những vùng đất mới, mắt thấy, tai nghe từng sự việc, chị mới thực sự hiểu và thấm thía nỗi vất vả của phóng viên thường trú. Nữ phóng viên Phương Hoa, Cơ quan thường trú (CQTT) Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) tại Berlin, CHLB Đức, đã có những chia sẻ về nghề, về những chuyến công tác đặc biệt nơi xứ người.

1. Biết tôi được cử sang công tác tại Cộng hòa Liên bang Đức, nhiều người nghĩ rằng tôi thật sự may mắn. Bởi Đức là quốc gia công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, một đất nước rộng lớn, xinh đẹp với lịch sử, xã hội có nhiều điều đặc biệt. Hơn nữa, tại Đức có cộng đồng hơn 200.000 người Việt hiện diện ở cả 16 bang.
 

Phóng viên Phương Hoa tác nghiệp tại Berlin, CHLB Đức

Lợi thế là vậy, nhưng với tôi, đây là áp lực lớn: Là nữ phóng viên, lần đầu công tác ở nước ngoài với một mẹ, một con, cần làm quen với môi trường mới, từ đi lại, sinh hoạt đến công việc của mẹ, học hành của con và vô số các thủ tục khác, trong khi nước Đức đang trong giai đoạn gồng mình với các biện pháp chống đại dịch COVID-19.

Dù đã được học và trao đổi nghiệp vụ tại các đơn vị thông tin trước khi lên đường nhưng với một người gần 25 năm chỉ làm công tác biên tập như tôi, sự lo lắng, áp lực công việc là không thể tránh khỏi.

Liên tiếp trong 6 tháng đầu, công việc cuốn đi khiến nỗi nhớ nhà và cái buồn tê tái của mùa Đông cũng không đáng sợ như tôi từng nghĩ. Sự hỗ trợ của Trưởng CQTT khi đó là anh Trần Mạnh Hùng khiến tôi tự tin hơn. Học hỏi, tìm hiểu cách tác nghiệp của phóng viên đa phương tiện tại hiện trường, tại các hội nghị lớn khiến tôi không còn căng thẳng như lúc mới nhận nhiệm vụ. Tôi sẵn sàng nhận nhiệm vụ ở những nơi tạm gọi là “đầu sóng ngọn gió” và đã có những chuyến công tác thành công.

2. “Trăm nghe không bằng một thấy”, lý thuyết luôn khác xa với thực tế. Chuyến công tác Frankfurt đưa tin hãng hàng không Bamboo mở đường bay trực tiếp Việt Nam - Đức đã trở thành trải nghiệm khó quên đối với tôi.

Thời điểm đó, cuộc xung đột Nga - Ukraine vừa nổ ra. Chính phủ mới của Đức vừa vận hành, đang ngổn ngang công việc, phải đối mặt với một cục diện không dễ dàng. Chỉ đạo từ Lãnh đạo Ngành yêu cầu CQTT bám sát địa bàn, “nhất cử nhất động” mọi diễn biến xung đột tác động đến kinh tế, chính trị nước sở tại đều phải nắm chắc.

Cuộc chiến Nga - Ukraine tưởng sẽ kết thúc trong vòng vài tuần đã không dừng lại. Hai phóng viên nam được cử sang Ba Lan để đưa tin người Việt Nam sơ tán khỏi các vùng chiến sự ở Ukraine, đặc biệt sau khi Liên minh châu Âu (EU) mở cửa biên giới cho người tị nạn từ Ukraine.
 
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương (đứng giữa), Đại sứ Việt Nam tại Hungary Nguyễn Thị Bích Thảo (thứ năm bên trái) thăm và làm việc tại Hungary , tháng 4/2024. Ảnh do phóng viên Phương Hoa, CQTT tại Berlin, chụp

Một mình tôi ở lại, vừa đi công tác, vừa trực tin tức địa bàn. Ngày 6/3/2022, vừa đặt chân tới trung tâm tài chính châu Âu, tôi nhận được điện thoại từ Tổng xã: Lãnh đạo Cơ quan yêu cầu phỏng vấn Đại sứ các nước có người Việt từ Ukraine sang lánh nạn để cập nhật tình hình công tác bảo hộ công dân. Thông tin mở đường bay trực tiếp Việt Nam - Đức khi đó không còn là ưu tiên hàng đầu nữa. Nhiệm vụ lúc này là kết nối ngay lập tức với các cơ quan đại diện liên quan đến việc tiếp nhận công dân Việt Nam.
Từ một số điện thoại đầu mối được cung cấp, tôi nhanh chóng liên hệ, dàn dựng “trường quay” nhỏ, với đầy đủ micro, máy quay và zoom đúng như những gì được học cho những cuộc phỏng vấn online.

Cuộc điện thoại đầu tiên cho Đại sứ Việt Nam tại Hungary Nguyễn Thị Bích Thảo, đề xuất sắp xếp một cuộc phỏng vấn về hoạt động hỗ trợ và bảo hộ công dân bị từ chối thẳng thừng. Sự lo lắng lớn dần khi Đại sứ nói anh em rất bận, lực lượng hỗ trợ mỏng, người túc trực điện thoại 24/24, người tổ chức nơi ăn chốn ở, bộ phận trực tiếp phối hợp với cộng đồng ra nhà ga đón bà con chạy nạn đổ về ngày một đông. Không chỉ ban ngày mà cả đêm, thời gian quý báu chỉ đủ để chợp mắt chứ không đủ để ngồi tiếp chuyện bất kỳ ai. Vừa nói vừa thở, Đại sứ xin lỗi vì sự bất tiện này và hẹn sẽ trả lời phỏng vấn vào một ngày bình yên hơn khi công tác hỗ trợ được vẹn toàn.

Ngay lập tức, trong đầu tôi lóe ra hướng giải quyết mới: Chia sẻ của Đại sứ chính là cuộc phỏng vấn quý giá. Tôi xin phép Đại sứ cho thêm vài phút ngay tại cuộc điện thoại này.

Ngồi phệt xuống đất, rút cây bút trong túi, mồm nói, tai nghe, tay ghi chép, tôi như robot cố gắng lấy được nhiều thông tin nhất. Cẩn thận hơn, tôi bật loa điện thoại và ra hiệu cho cô em bên cạnh dùng điện thoại cá nhân ghi lại lời của Đại sứ. Rất may trước cuộc gọi, tôi kịp gạch vài cái đầu dòng về những nội dung cần hỏi Đại sứ. Và thế là Đại sứ đang ở ngoài đường, tôi cũng chưa về đến nhà nhưng tôi đã có đủ thông tin mong muốn. Chạy vội về khách sạn, vừa gỡ băng, vừa viết bài, tôi đã kịp hoàn thành thông tin gửi về Tổng xã ngay trong đêm.
 
3. Tôi bị lỡ cuộc hẹn gặp trước với nhóm chuẩn bị cho sự kiện mở đường bay thẳng trực tiếp Việt Nam - Đức; nhưng với sự hỗ trợ của Ban Tổ chức, tôi đã kịp có mặt đúng giờ khai trương. Thật may mắn, tôi vẫn bám sát sự kiện và thực hiện đầy đủ các nghiệp vụ: quay phim, chụp ảnh, ghi chép, dẫn hiện trường, phỏng vấn…

Kết thúc sự kiện, tôi sắp xếp hành lý ra tàu trở về Berlin. Sân ga vừa tối vừa lạnh lại thêm thông báo tàu bị chậm giờ khiến tôi đã thấm mệt lại càng thấy oải hơn. Tôi đi xuống nhà ga, tìm một góc ấm, ánh sáng đủ để đọc chữ, cặm cụi mở máy tính, tranh thủ gỡ băng, ghi chép. Sau hai tiếng cũng lên được tàu. Trong hành trình 7 tiếng về Berlin có tới 5 tiếng tôi tập trung làm tin, dựng hình và cắt ảnh.

Gần hai đêm thức trắng, tôi không chỉ hoàn thành nhiệm vụ mà còn thấy mình trưởng thành hơn. Những thông tin hình ảnh mà tôi gửi về đã hòa vào dòng tin của Thông tấn xã Việt Nam, khẳng định sự quan tâm của Lãnh Đảng và Nhà nước đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt trong những thời khắc vô cùng khó khăn. Những nỗ lực của tôi là rất nhỏ bé trong “ngôi nhà chung” Thông tấn nhưng là một trải nghiệm khó quên trong những năm tháng tác nghiệp đa nhiệm ở nước ngoài. Bài học và kinh nghiệm tác nghiệp cho tôi thêm trân quý sự hy sinh, đóng góp của những thế hệ đi trước và cả thế hệ hôm nay - những người bằng những dòng tin, hình, ảnh - đã đóng góp vào việc giành lại và giữ vững hòa bình, độc lập và tự do của Tổ quốc./.

Phương Hoa - CQTT tại Berlin (CHLB Đức)
Nội san Thông tấn số 11/2025