Giải báo chí TTXVN năm 2018: Viết tiếp ý tưởng của Đinh Hữu Dư

---

(04/06/2019 10:32:56)

Tác phẩm “Hệ lụy xuất cảnh trái phép đi làm thuê” của nhóm tác giả Trần Văn Hoàng, Phạm Hồng Ninh và Nguyễn Trung Kiên vừa giành giải A thể loại phóng sự, phóng sự điều tra, bút ký - Giải báo chí TTXVN năm 2018. Có một điều ít ai biết, ý tưởng hình thành tác phẩm xuất sắc này xuất phát từ đề xuất của phóng viên Đinh Hữu Dư trong một cuộc họp của Chi bộ cụm Cơ quan thường trú (CQTT) Tây Đông Bắc diễn ra đầu năm 2017 tại Yên Bái.

Phó tổng giám đốc Lê Quốc Minh chúc mừng các tác giả đoạt giải A Giải báo chí TTXVN năm 2018

1. Trong cuộc họp chi bộ hôm ấy, phóng viên Đinh Hữu Dư đã mạnh dạn đề xuất đề tài liên vùng về tình trạng xuất cảnh trái phép đi làm thuê ở xứ người. Ý kiến của Dư được các thành viên ủng hộ và triển khai với nội dung là: Trong những năm qua, vì cuộc sống mưu sinh, tâm lý muốn đổi đời nên rất nhiều người ở vùng Tây Bắc đã bỏ gia đình, quê hương để xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê. Ở xứ người, các lao động trái phép không được pháp luật bảo hộ, bị chủ quỵt tiền công, điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, phải sống chui lủi, thậm chí có trường hợp đã mất tích, bỏ mạng nơi xứ người… Ở quê hương, con cái bơ vơ, bố mẹ mong ngóng con về.

Tập thể chi bộ và công đoàn dự họp nhất trí giao cho tôi phối hợp cùng Dư xây dựng đề cương để các Cơ quan thường trú (CQTT) tại Lai Châu, Phú Thọ, Lào Cai, Yên Bái cùng thực hiện. Tuy nhiên, do bộn bề công việc nên mấy tháng sau đề tài mà Dư đề xuất vẫn chưa thực hiện được… 

Bất ngờ tin dữ ập tới! Sự ra đi của chàng phóng viên nhiệt huyết Đinh Hữu Dư khiến tất cả người thân, bạn bè và đồng nghiệp bàng hoàng và đau xót. Tôi trăn trở vì nợ cậu em Đinh Hữu Dư loạt bài đang triển khai dở dang. Chính điều đó đã thôi thúc tôi phải nhanh chóng hoàn thành loạt bài về chủ đề xuất cảnh trái phép đi làm thuê, kết thúc một công việc còn dang dở của Dư.

Trong thời gian gần một tháng, với sự cố gắng của anh Phạm Hồng Ninh, Trưởng CQTT Lào Cai; Nguyễn Trung Kiên, phóng viên CQTT Phú Thọ và tôi, loạt phóng sự “Hệ lụy xuất cảnh trái phép đi làm thuê” (gồm 4 bài: Nhọc nhằn tìm miền đất hứa ở xứ người; Nỗi buồn đìu hiu chốn quê nghèo; Vỡ mộng đổi đời; Tăng cường tuyên truyền, tạo việc làm cho người dân) đã hoàn thành và được phát trên bản tin Trong nước của TTXVN từ ngày 17 - 20/7/2018.
 

Trưởng CQTT Lai Châu Trần Văn Hoàng phỏng vấn đại diện chính quyền xã Nậm Pan, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu

2. Trước đây, đề tài xuất cảnh trái phép đi làm thuê cũng đã có một số phóng viên khai thác nhưng mới dừng ở góc độ ghi nhận và nhỏ lẻ. Loạt 4 bài “Hệ lụy xuất cảnh trái phép đi làm thuê” lần này được thực hiện đầy đủ, đa chiều về một vấn đề của xã hội. Đặc biệt, loạt bài đã bao quát được tình hình lao động xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê. Chúng tôi đã chọn hai tỉnh biên giới là Lai Châu, Lào Cai và tỉnh Phú Thọ không có biên giới để so sánh thực trạng lao động đi Trung Quốc “chui”, rồi đưa ra kết luận chung của vùng Tây Bắc. Không chỉ có người dân là đồng bào dân tộc thiểu số mà số lượng người Kinh cũng gia tăng rất nhiều. Từ đó, các cấp chính quyền đã nhìn nhận và đưa ra giải pháp phù hợp với thực trạng này. 

Loạt bài “Hệ lụy xuất cảnh trái phép đi làm thuê” hấp dẫn độc giả bởi nó mang hơi thở cuộc sống của người dân lao động “chân lấm, tay bùn” quanh năm lam lũ... Ngoài những ý kiến của cơ quan chức năng về thực trạng lao động xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê, chúng tôi đã khai thác những số phận éo le của người lao động trở về; hoàn cảnh những gia đình hoang vắng khi bố mẹ đi biền biệt nơi xứ người; bố mẹ già u sầu vì con đi không có tin tức; chồng hoặc vợ lo lắng người thân đang bị cơ quan chức năng nước bạn giam giữ… 

Anh Phạm Hồng Ninh chia sẻ: Tại nhiều địa phương của Lào Cai như các huyện Si Ma Cai, Mường Khương, Bát Xát…, vấn nạn lao động trái phép gần như là vấn đề bình thường trong quan niệm của người dân. Thậm chí nhiều cán bộ, đảng viên cấp xã cũng đi lao động chui. Thực tế cho thấy, có gia đình đứa trẻ 12 tuổi phải chăm sóc 5 đứa em để bố mẹ đi “kiếm sống”; nhiều em đang trong độ tuổi đến trường phải bỏ học, thấy bóng thầy cô giáo lập tức hô nhau đi trốn để không bị “bắt” đến trường. Tận mắt chứng kiến sự nghèo khó của các gia đình ở vùng cao Lào Cai mới thấu hiểu tại sao việc trốn sang nước ngoài lao động trái phép vẫn không thể giải quyết triệt để và mỗi năm lại nhiều hơn.
 

Trưởng CQTT Lào Cai Phạm Hồng Ninh đưa tin mưa lũ tại huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai

Còn anh Trung Kiên khi thực hiện loạt bài cũng có nhiều cảm xúc vui buồn. Trung Kiên cho biết: Trong quá trình thực hiện đề tài này, điều ám ảnh nhất là hình ảnh người mẹ ôm di ảnh của con trai độc đinh và khóc nức nở bên ban thờ vì đi lao động trái phép rồi bỏ mạng ở xứ người… Mỗi nhân vật chúng tôi gặp đều có hoàn cảnh khác nhau, nhưng tựu trung lại, đó là những rủi ro luôn rình rập nơi đất khách quê người mà không có bất kỳ một sự bảo hộ nào. Và đằng sau những rủi ro ấy là những hệ lụy đối với người thân, gia đình, là những nỗi đau không bao giờ nguôi ngoai.

Loạt bài phóng sự “Hệ lụy xuất cảnh trái phép đi làm thuê” thành công phải ghi nhận sự đồng lòng, chung sức, sáng tạo của tập thể Chi bộ cụm CQTT Tây Đông Bắc. Trong các cuộc họp, chi bộ luôn bàn thảo nội dung đã đưa vào Nghị quyết, đó là ít nhất mỗi quý có một loạt bài liên vùng. Các đảng viên cùng nhau trao đổi nghiệp vụ, xây dựng chủ đề để làm tuyến tin, bài liên vùng. Đây chính là điểm nhấn để nâng cao chất lượng thông tin mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TTXVN khóa XXV nhiệm kỳ 2015 - 2020 đã đề ra.

---

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Giải báo chí TTXVN năm 2018: Hai mươi tư giờ với hành trình biển đảo Việt Nam (04/06/2019 10:31:42)

Bác dạy chúng tôi làm tin (04/06/2019 10:17:49)

50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Về nơi in dấu chân Người (04/06/2019 10:06:41)

Công trình thanh niên tháng 5 dâng Bác (04/06/2019 10:03:54)

Ba năm thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị: Thiết thực với nhiều điểm nhấn (04/06/2019 10:03:18)

Tháng 6/2019 triển khai phần mềm quản lý văn bản mới tích hợp chữ ký số trong toàn ngành (30/05/2019 16:39:03)

Dâng hương tưởng niệm các liệt sỹ Thông tấn xã Giải phóng (27/05/2019 09:35:57)

Vinh dự nhận Bằng khen của Đảng bộ khối các cơ quan Trung ương vì thành tích học tập và làm theo gương Bác (17/05/2019 18:26:54)

Giải báo chí TTXVN năm 2018: Phát huy sức mạnh liên kết vùng (17/05/2019 18:17:52)

50 năm thực hiện Di chúc Bác Hồ: Cán bộ, đảng viên TTXVN tham quan, học tập tại Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh (14/05/2019 10:03:05)