Giải báo chí
Giải báo chí TTXVN năm 2024: Làng Nủ - Đau thương và hy vọng
(02/06/2025 14:48:01)
Bước lên bục cao nhất để nhận giải A - Thông tin đối ngoại, Giải báo chí TTXVN 2024 cho tác phẩm "Từ đau thương đến hy vọng: Làng Nủ trên hành trình kiên cường hàn gắn vết thương", phóng viên Trần Thu Vân, báo Việt Nam News, Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN), đã bồi hồi chia sẻ lại hành trình tác nghiệp đầy cảm xúc cùng các đồng nghiệp tại thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai sau trận lũ quét kinh hoàng tháng 9/2024.
Nghĩa tình quân dân
Cơn lũ quét kinh hoàng sau bão Yagi đổ ập xuống Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai khi tôi đang trong một chuyến công tác tại Hàn Quốc. Ba ngày ở xa, lòng tôi đau thắt khi nhìn thấy những hình ảnh tang thương tràn ngập trên mặt báo và mạng xã hội. Khi thấy các chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam đầm mình trong bùn tìm kiếm thi thể nạn nhân, áo quần lấm lem, tay không nghỉ ngơi, tôi tự nhủ, sau khi các anh hoàn thành nhiệm vụ, nhất định tôi phải tìm gặp.
Ngay chiều 24/9/2024, khi đơn vị kết thúc công tác cứu nạn, tôi lập tức liên lạc với Trung đoàn 98 và thật may mắn nhận được sự hỗ trợ tận tình từ đồng chí phụ trách báo chí. Vào thời điểm ấy, đơn vị đang bận rộn chuẩn bị một hội thảo lớn kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, nên đến ngày, 10/9 tôi và đồng nghiệp mới có thể lên đường gặp các anh.
Những người lính trẻ chỉ mới đôi mươi có thể làm rất nhiều việc phi thường, sẵn sàng quên mọi khó nhọc, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ, nhưng khi nói về mình lại hết sức rụt rè. Các anh chậm rãi kể lại cho chúng tôi nghe về những ngày tháng khó quên ấy, cảm xúc vẫn ùa về như mới hôm qua. Chúng tôi hỏi các anh cảm thấy gì lúc mới tới nơi, rồi khi tìm thấy những thi thể nạn nhân nằm sâu dưới bùn lầy, ai cũng lặng đi. Từ ngữ nào có thể diễn tả được cảm xúc khi chứng kiến các cỗ quan tài chồng lên nhau, khi chứng kiến bà con than khóc đến xé lòng và khoảnh khắc tìm thấy những phần thi thể không còn nguyên vẹn dưới lớp bùn lầy? Từ ngữ nào có thể tả được cảm xúc khi tìm thấy thi thể một cụ bà còn quấn trong chiếc chăn, hay một thi thể bé nhỏ của cháu bé mới vài ba tuổi trong lớp bùn đặc? Các anh nói rằng, vất vả về thân thể hay đau đớn khi bị các vật nhọn đâm vào chân tay trong lúc làm nhiệm vụ cũng không là gì so với sự nặng nề về tinh thần mà các anh trải qua khi chứng kiến sự bi thương ấy.
 |
| Các phóng viên báo Việt Nam News Thu Vân và Nhật Hồng phỏng vấn chiến sĩ Binh đoàn 12 tại công trường thi công thôn Làng Nủ mới, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai tháng 10/2024 |
Chúng tôi còn được nghe các anh nói về tình quân dân, về việc chính người dân Làng Nủ, dù trong lòng đang chất chứa đau thương, vẫn hết lòng chăm sóc, hỗ trợ những người lính hoàn thành nhiệm vụ. Cũng chính vì những điều quá khó quên, những cảm xúc đong đầy như vậy mà khi quay trở về đơn vị, những người đứng đầu Sư đoàn 316 đã quyết định viết một cuốn sách mang tên “Ký ức Làng Nủ”.
Những dòng tâm sự, hình ảnh xúc động của cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã tái hiện chân thực quá trình thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn ở Làng Nủ. Khi được đọc những trang viết trong cuốn sách, nước mắt tôi lại một lần nữa ầng ậc trào nơi khóe mắt. Cảm xúc được dẫn dắt qua nhiều cung bậc: là cảm giác chết lặng của những người lính lúc mới đặt chân đến Làng Nủ nhìn thấy một “bình đại lổng chổng cọc gỗ, thân tre, mái tôn, xe máy, thùng nước, xác động vật sộc lên mùi tanh nồng. Nước vẫn cuồn cuộn chảy thành dòng từ trên cao xuống đục ngầu”. Là niềm xúc động dâng trào ở buổi chia tay Làng Nủ, khi những người đàn ông nắm chặt tay bộ đội, các bà, các mẹ ôm vai chiến sĩ rồi khóc. Nước mắt của sự mến thương, cảm phục và biết ơn. Biết bao kỷ niệm của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 98 được gói ghém trong cuốn “Ký ức Làng Nủ”. Những ngày tháng ấy, khi dòng nước lũ cuốn trôi mọi thứ, những người lính đã cùng nhau vượt qua hiểm nguy, quyết tâm tìm kiếm và cứu giúp dân làng. Mỗi bước chân trên con đường lầy lội đều mang theo nỗi lo âu nhưng cũng tràn đấy nhiệt huyết, lòng nhân ái, với tinh thần sẵn sàng xả thân vì nhan dân phục vụ.
Ngay sau hành trình đầy cảm xúc ấy, tôi đã thực hiện bài viết và video clip đầu tiên mang tên Nghĩa tình quân dân qua những ngày giông bão (United by loss, bound by trust: soldiers and villagers in Làng Nủ’s darkest days) đăng trên báo Việt Nam News điện tử ngày 15/10/2024. Tác phẩm là sự hồi tưởng lại hành trình gian nan của những người lính Trung đoàn 98, Sư đoàn 316 trong nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn tại thôn Làng Nủ sau trận lở đất kinh hoàng ngày 10/9/2024; là câu chuyện của lòng quả cảm, sự hy sinh và tình người giữa hoang tàn đổ nát.
Hồi sinh
Mười ngày sau đó, chúng tôi có hẹn với lãnh đạo huyện Bảo Yên và cuộc gặp gỡ này cũng khiến chúng tôi vô cùng xúc động. Qua câu chuyện với lãnh đạo huyện, chúng tôi được biết, khi nhận được dự báo lũ sẽ quét qua, các anh chị đã ở lại trụ sở qua đêm để chỉ đạo công tác ứng phó, cứu hộ. Khi nước dâng vào tối 9/9, các anh chị chia nhau đến từng nhà để cảnh báo và động viên bà con di chuyển. Có anh dù đã nhận được quyết định chuyển công tác nhưng vẫn ở lại trực cùng đơn vị, chờ tin nhắn cầu cứu của người dân để cắt cử người đi ứng phó.
Sáng 10/9, khi nghe tin Làng Nủ, Bí thư Huyện ủy và Phó chủ tịch huyện trực tiếp vào tận nơi để nắm bắt thông tin. Quãng đường bình thường đi hơn một tiếng, hôm đó kéo dài 6 tiếng vừa bơi, vừa đi xuồng, vừa leo đồi, vừa đi nhờ xe máy người dân mới vào đến Làng Nủ. Suốt hai tuần sau đó, các cán bộ huyện không về nhà, ở lại trực tại đơn vị, hỗ trợ người dân.
Rời UBND huyện Bảo Yên, chúng tôi đến nơi ở tạm của người dân thôn Làng Nủ. Sau những cuộc trò chuyện với người dân, lòng chúng tôi nặng trĩu. Nỗi buồn, nỗi đau chưa thể qua và có thể sẽ không bao giờ qua. Ngôi làng mất đi một nửa số dân. Có gia đình mất gần hết thành viên. Hôm chúng tôi đến, dân làng đang tổ chức một đám tang. Hai tháng sau thảm họa, vẫn còn những đám tang chưa thể hoàn tất.
 |
| Phóng viên Thu Vân trò chuyện với ông Nguyễn Văn Cai - người dân thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai, tháng 10/2024 |
Điểm đến cuối cùng của chúng tôi là nơi ở mới đang được xây dựng - Làng Nủ mới. Ở đó những người lính lại một lần nữa lặng thầm làm việc ngày đêm, đặt từng viên gạch, từng khung nhà, từng cột kèo để dựng lại hy vọng, trả lại cho người dân những mái nhà. Những mái ngói đỏ dần hiện ra giữa cao nguyên xanh thẳm; tiếng búa, tiếng khoan, tiếng gọi nhau í ới vang lên trong nắng chiều báo hiệu cuộc sống dần hồi sinh trở lại.
Trong lần công tác thứ hai, chúng tôi đã gặp gỡ, lắng nghe và ghi lại lời tâm sự của những người sống sót ở thôn Làng Nủ, những giọt nước mắt lặng lẽ rơi và cả những nỗ lực của chính quyền giúp người dân vực dậy sau thảm họa, những niềm tin và hy vọng không bao giờ tắt được tìm thấy từ sức mạnh của tình đoàn kết và sự sẻ chia của đồng bào cả nước. Và bài viết cùng video thứ hai mang tên Đất nước kề bên Làng Nủ:hành trình lặng lẽ hàn gắn những đau thương (With the nation’s support, a community embarks on the slow path to healing) tiếp tục được đăng tải trên báo Việt Nam News điện tử ngày 31/10/2024.
Tôi đã không có dịp quay lại Làng Nủ khi nơi ở mới được hoàn thành. Nhưng một ngày, tôi gọi điên hỏi thăm Nhụy, lúc xảy ra lũ quét em đang mang bầu 8 tháng, may mắn thoát nạn cùng gia đình, được biết em đã sinh một bé trai khỏe mạnh. Trong ánh sáng của một khởi đầu mới, sự sống lại được gieo giữa những mất mát tưởng chừng không thể vượt qua. Tình yêu thương được nối dài, bởi trong hoang tàn, họ đã thấy được nghĩa cử; trong đau thương, họ tìm thấy tình người./.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Giải báo chí TTXVN năm 2024: Giải “cơn khát” vật liệu san lấp, ngăn thảm họa thiên tai (02/06/2025 14:46:08)
Giải A Ảnh báo chí: Mệnh lệnh từ trái tim (05/05/2025 17:09:42)
Giải A thể loại Xã luận, bình luận: Góc nhìn “viral” (05/05/2025 17:08:10)
Giải A thể loại Phản ánh: Thực tiễn tạo nên hấp dẫn (05/05/2025 17:05:48)
Đường dây vượt nắng, thắng mưa (27/02/2025 07:27:03)
Giải A Giải Diên hồng năm 2025: Bám sát “hơi thở” cuộc sống (24/02/2025 08:47:59)
Giải B Giải Búa liềm vàng lần thứ IX: Những “chiến sĩ” trên mặt trận thông tin (03/02/2025 08:31:37)
Giải ảnh báo chí Khoảnh khắc vàng lần thứ 7: Nghệ thuật xóa nhòa mọi ranh giới (06/01/2025 09:48:01)
Giải thưởng toàn quốc về thông tin Đối ngoại lần thứ X: Một mùa giải gặt hái nhiều thành công (05/01/2025 07:19:48)
Giải thưởng toàn quốc về thông tin Đối ngoại lần thứ X: Ba nữ phóng viên, hai chuyến công tác và mười bài viết (03/01/2025 14:16:43)
