Tin trong ngành
Phía sau trang viết
(29/09/2006 09:47:10)
“Thay vì ngồi bàn giấy để biên tập phát tin đối ngoại, chúng tôi được thâm nhập thực tế, tận mắt chứng kiến và cảm nhận những nỗi đau khôn cùng không thể nói bằng lời của các nạn nhân chất độc da cam. Những chuyến đi đó giúp bài viết của chúng tôi trở nên sinh động, chân thực hơn”.
Đó là những tâm sự rất riêng của phóng viên trẻ Trần Thúy Hà, phòng Thông tin điện tử, Ban Biên tập tin Đối ngoại TTXVN khi lần đầu tiên được cử đi thực tế để viết bài về những nạn nhân chất độc da cam.
Ban Biên tập tin Đối ngoại - đơn vị tổ chức khá tốt tuyến thông tin về nạn nhân chất độc màu da cam - liên tục trong hai năm qua đã có nhiều chuyến công tác, nhiều đợt quyên góp, đi thăm và tặng quà các nạn nhân. Các phóng viên trẻ, với trái tim và nhiệt huyết, đã đem đến cho người đọc những bài viết "sinh động, chân thực và xúc động".
KHÓ KHĂN
"Có chứ!", một số phóng viên trẻ mà tôi được gặp đã trả lời như vậy khi tôi đặt một câu hỏi khá "thật thà': "Viết về các nạn nhân chất độc da cam có khó không?".
"Do vừa liên quan đến khoa học lại vừa nhạy cảm, nhất là trong vụ kiện của các nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam đối với các công ty hóa chất của Mỹ, nên khi viết bài, chúng tôi phải vừa đảm bảo tính chính xác của khoa học lại vừa đảm bảo không ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao", chị Nguyễn Hồng Hạnh (mọi người hay đùa là "Hạnh da cam" do chị được phân công theo dõi chính đề tài này ở Ban Biên tập tin Đối ngoại), phòng Chuyên đề, tâm sự.
 |
|
Phạm Viết Tường mang Bằng khen và Huy chương về tặng bà. (Ảnh: Hoàng Hà). |
Chính bởi tính nhạy cảm này nên khi làm tin, bài, mỗi phóng viên, biên tập viên luôn phải cân nhắc một cách cẩn trọng về liều lượng cũng như cách thức thông tin, đặc biệt trong những thời điểm nhạy cảm. Theo chị Hạnh, sự cân nhắc này là tối cần thiết nếu không có thể gây ảnh hưởng đến những ngành có liên quan như: Du lịch, xuất khẩu các mặt hàng thực phẩm...
Phóng viên trẻ Thúy Hà lại phải đối đầu với một số khó khăn khác. Với chị, "số liệu liên quan đến các nạn nhân chất độc da cam đôi khi gây lúng túng cho phóng viên bởi Việt Nam chưa thể thống kê chính xác". Nguyên nhân do không chỉ có những người nhiễm độc trực tiếp từ thời chiến tranh mà vẫn tiếp tục có thêm thế hệ thứ hai, thứ ba bị di chứng từ thế hệ trước truyền lại cùng nhiều yếu tố khách quan khác.
Tuy nhiên, điều mà mọi người đều nhất trí như lời chị trần Thị Thị Thu Trang, phòng Quốc tế, nói là việc viết về cuộc sống của các nạn nhân chất độc da cam - đề tài trọng tâm trong cả mảng đề tài rất rộng về những hậu quả của chất độc da cam do quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam - thật khó bởi "dù có viết đến đâu chăng nữa cũng vẫn thấy mình chưa thể đi hết được tận cùng nỗi đau mà họ đang gánh chịu". Tay mân mê mấy bức ảnh chụp nạn nhân chất độc da cam, bất giác, chị Trang nói với tôi: "Nhưng chính những hình ảnh rất xúc động của các nạn nhân lại thôi thúc tôi viết để ngày càng có nhiều người hiểu rằng: Cuộc chiến dù đã kết thúc cách đây hơn 30 năm nhưng hậu quả của nó vẫn đè nặng lên cuộc sống của người dân Việt Nam".
PHÍA SAU TRANG VIẾT
Gặp Hạnh một buổi chiều sau khi chị vừa tham dự Hội nghị quốc tế về chất độc da cam. Bài viết đã nộp cho Ban nhưng dường như vẫn còn điều gì đó đè nặng tầm trí chị. Nét buồn trên gương mặt cộng với tiếng thở dài - chỉ đến khi chị kể tôi mới hiểu ra - ẩn chứa cả sự giận và thương.
Đó là người đàn ông khắc khổ với cái tên Mai Giảng Vũ, chị kể, đã từng thừa lệnh quân đội Mỹ đạp những thùng chất độc da cam từ trên máy bay xuống quê hương mình. Trong một lần trò chuyện với chị, ông đã khóc: "Tôi đâu biết đó là chất độc da cam/dioxin mà chỉ tưởng là thuốc diệt cỏ như nhà nông vẫn dùng. Tôi đã bị lừa và làm hại đồng bào mình. Đúng là gieo nhân nào gặp quả ấy. Tôi đã bị chính thứ chất độc đó xâm nhập vào cơ thể và gây ra cái chết của 3 đứa con tôi. Xin mọi người hãy tha thức cho tôi. Xin mọi người..."
Ông cứ nhắc đi nhắc lại câu nói "Xin mọi người..." trong tiếng khóc đầy day dứt. Giờ đây, điều ông có thể chuộc lỗi là đứng ra làm nhân chứng tường trình về phi vụ rải chất độc dioxin để góp phần vào cuộc đấu tranh giành công lý cho các nạn nhân chất độc da cam.
 |
|
Một trong những thú vui hàng ngày của Tường là chăm sóc chú chim cảnh. (Ảnh: Hoàng Hà). |
Khác với chị Hạnh, ấn tượng khó quên của chị Trang lại bắt đầu từ một chàng thanh niên rất đáng khâm phục bởi nghị lực vươn lên vượt khó. Đó là Nguyễn Sơn Lâm, 23 tuổi nhưng chỉ cao gần 1 mét do di chứng của chất độc hóa học từ người bố đã từng tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Phải nhờ vào một chiếc nạng gỗ mà Lâm đi lại vẫn rất khó khăn nhưng em vẫn là sinh viên của hai trường đại học.
Nhà văn Nam Cao từng nói "Khi người ta bị đau chân, người ta chỉ nghĩ đến cái chân đau của mình mà thôi". Thế nhưng, Lâm đã không nói gì về mình - khi chị Trang ngỏ ý muốn viết về cậu - mà rất vui vẻ kể chuyện gia đình: "Trong nhà chỉ có em bị di chứng còn anh trai và em trai may mắn vẫn bình thường. Anh trai em đã lấy vợ rồi và cả nhà em hy vọng sẽ không còn ai bị di chứng nữa". Chị chợt nhận ra, di chứng chất độc da cam không chỉ ở nỗi đau hiện hữu mà nó còn truyền từ đời này sang đời khác một cách ác nghiệp và tàn nhẫn.
Nhưng ấn tượng sâu sắc nhất với tôi có lẽ là câu chuyện được nghe kể từ phóng viên trẻ Thúy Hà. Câu chuyện kể về bác Trần Thị Khang ở Bắc Giang có chồng bị nhiễm chất độc da cam khi đi bộ đội năm 1972 và ba trong số bốn người con trai của bác đều bị di chứng chất độc do bố truyền lại. Lần đầu tiên Hà gặp người phụ nữ ấy khi bác đang bế người con trai đã 30 tuổi nhưng chỉ nhỏ bằng em bé 3 tuổi. Vừa đung đưa trên võng bác vừa âu yếm cưng nựng và hát khe khẽ ru con bằng bài hát "Bến đợi"-một bài hát ca ngợi tình cảm thủy chung của người vợ chờ chồng trong chiến tranh.
Người phụ nữa "nặng gánh gia đình" - như Hà vẫn gọi - đã vượt qua mọi khó khăn, vui sống để tạo nên một mái ấm giá đình thành đạt với 3 người con đều đã tốt nghiệp đại học. Hà đã làm tôi cay mắt khi kể về người phụ nữ ấy và câu nói của bác: "Bác vẫn còn là người may mắn so với nhiều người khác. Càng nghĩ đến hoàn cảnh bác càng phải nỗ lực nhiều hơn nữa để tự thoát nghèo và để các con của mình không phải mặc cảm".
Còn rất nhiều điều không hiện trên trang viết mà nằm sâu trong tâm trí của mỗi người, thôi thúc chúng ta có những hành động, những việc làm thật cụ thể và thiết thực. Tất cả đều gặp nhau ở tấm lòng tương thân, tương ái, chung tay chia sẻ giúp các nạn nhân chất độc da cam phần nào bớt nỗi đau, khó khăn trong cuộc sống. Tinh thần nhân nghĩa ấy đã được hầu hết cán bộ, phóng viên, biên tập viên, công nhân viên TTXVN hưởng ứng bởi một loạt hoạt động có ý nghĩa do Liên chi hội Nhà báo phát động.
(*) Em Phạm Viết Tường (xã Tiên Sơn, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam) 16 tuổi, 10 năm liền không có khả năng vận động do bị di chứng chất độc da cam. Tường đã vượt lên số phận, nỗ lực học tập, 3 năm liền là học sinh giỏi. Năm 2004, em đã đoạt Huy chương Bạc môn Cờ vua toàn tỉnh Quảng Nam. (Ảnh: Hoàng Hà).
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
"Đôi cánh" (26/09/2006 16:21:29)
"Nơi bền lâu là nơi lắng sâu..." (26/09/2006 16:07:36)
Luôn giữ trong mình ngọn lửa nhiệt tình cách mạng (26/09/2006 15:58:01)
Sinh hoạt Đoàn gắn liền với công tác nghiệp vụ (26/09/2006 14:35:19)
Khen thưởng đột xuất các tập thể, cá nhân đưa tin cứu nạn, cứu trợ trong bão số 1 (26/09/2006 14:34:13)
Khai giảng lớp trung cấp lý luận chính trị tại TTXVN (26/09/2006 11:44:19)
TTXVN phát phần thưởng cho các cháu học sinh giỏi năm học 2005 - 2006 (26/09/2006 11:29:21)
Thành lập 3 phân xã trong nước (26/09/2006 11:20:20)
Xứng đáng là một trong những kênh thông tin đối ngoại chủ lực của đất nước (15/08/2006 08:30:27)
TTXVN là kênh thông tin quan trọng, phản ánh kịp thời những quan điểm chính thống của Đảng và Nhà nước ta (15/08/2006 08:27:49)
