Tin trong ngành
Tay máy suốt cuộc chiến đi cùng tuổi trẻ
(12/10/2015 14:38:34)
Người ấy là nhà nhiếp ảnh Hứa Thanh Kiểm (Hứa Kiểm). Cả cuộc đời cầm máy ảnh của ông đã gắn bó với lớp lớp thanh niên xông pha ra trận.
Khởi đầu sự nghiệp phóng viên chiến trường vào năm 1966, Hứa Kiểm thường trú ở Vĩnh Linh 6 tháng. Từ đó trở đi, ông ra vào mặt trận như con thoi, được phân công chụp ảnh các trận đánh lớn, các chiến dịch quan trọng như trận pháo kích vào Cồn Tiên, Dốc Miếu năm 1967; trận Cù Đinh, Ba De năm 1968; túc trực ở trọng điểm giao thông Trường Sơn ATP (Cua Chữ A, Ngầm Tà Lê, Đèo Pu La Nhích) Đông Xuân 1969-1970. Cuối năm 1970, ông đi cùng quân và dân Campuchia chụp ảnh các trận đánh giải phóng Stung-treng và Ka-ra-chia. Năm 1971 - 1972, ông trực chiến thường xuyên ở các trận địa cao xạ, tên lửa, không quân, hải quân và lăn lộn với binh chủng Tăng thiết giáp ở miền Bắc. Ở những nơi ấy, gương mặt các chiến sĩ trẻ măng tập luyện hay, chiến đấu giỏi đã thu hút ống kính của Hứa Kiểm. Năm 1973, ông chụp ảnh các hoạt động của Ủy ban Quốc tế trong Ban liên hợp quân sự bốn bên. Cuối năm 1973 và năm 1974, ông cùng Đoàn Tý, Hồng Thụ được đặc trách chụp ảnh xây dựng Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mùa xuân năm 1975, ông cùng các phóng viên ảnh Vũ Tạo, Đinh Quang Thành và phóng viên tin Trần Mai Hưởng trong Tổ tin ảnh mũi nhọn VNTTX đi cùng Trung đoàn 66, Sư đoàn 304, Quân đoàn 2 tiến vào giải phóng Sài Gòn, liền ngay đó là giải phóng các tỉnh miền Tây Nam bộ. Năm 1979, ông trở lại Campuchia ghi tiếp hình ảnh nhân dân nước bạn vùng lên đánh đổ bọn diệt chủng...
 |
| Cua chữ A, một trọng điểm trong cụm liên hoàn ATP (Cua chữa A ngầm Tà Lê đèo Phu La Nhích - đường 20, Trường Sơn) |
Mấy chục năm sau, tháng 7/2013, nhà nhiếp ảnh và quay phim người Pháp Patrick Chauvel đã tìm đến Hứa Kiểm, hỏi về ảnh chiến tranh của ông. Hứa Kiểm hồn nhiên nói với Patrick Chauvel và những người trong đoàn: Tôi tưởng chiến tranh qua lâu rồi, mấy ai nghĩ tới ảnh thời chiến nữa. Tôi không giữ một tấm phim, một bức ảnh nào làm của riêng. Tất cả ảnh do tôi chụp đều được lưu trữ tại TTXVN...
Các nhà nhiếp ảnh Pháp đã đến phòng Tư liệu ảnh TTXVN khai thác và lập tức mời ông gửi ảnh sang dự Festival ảnh báo chí quốc tế lần thứ 26 năm vào cuối tháng 9/2014 ở Perpignan- miền Nam nước Pháp. Trong buổi ra mắt triển lãm ảnh Người Miền Bắc (Việt Nam) tại Festival ảnh báo chí thế giới, ông Chủ tịch Festival Jean François Leroy nói: Ông Kiểm thân mến, tôi vẫn nhớ câu ông nói ở Hà Nội, vậy hôm nay ông sẽ thấy người ta không quên ảnh của ông, mà người ta sẽ ngưỡng mộ ảnh của ông và các bạn của ông như thế nào.
Tại triển lãm này, Hứa Kiểm trực tiếp giới thiệu ảnh của mình với người xem. Ông không ngờ giới báo chí, nhiếp ảnh các nước và công chúng đến xem đông như vậy. Những bức ảnh Bộ đội tên lửa xung trận, Pháo cao xạ bắn máy bay Mỹ, Đường 20 Quyết thắng, Nhân dân Sài Gòn chào đón Quân giải phóng... đã làm công chúng ngạc nhiên và xúc động. Bức ảnh Vượt lầy trên đường Trường Sơn của ông được phóng to chừng 60-70 mét vuông, căng ngang dòng suối giữa lòng thành phố Perpignan cổ kính cùng ba bức ảnh của ba tác giả Việt Nam: Chu Chí Thành, Đoàn Công Tính, Mai Nam làm tiêu điểm quảng bá cho Festival.
Tháng 4/2015, Trung tâm Văn hóa Pháp (tại 24 Tràng Tiền, Hà Nội) đã trưng bày bộ ảnh này vào dịp kỷ niệm 40 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Chỉ riêng những ảnh của Hứa Kiểm, trong đó có bộ ảnh Đường 20 Quyết thắng đã khiến người xem hôm nay vô cùng ngạc nhiên và cảm phục sự dũng cảm, kiên cường của tuổi trẻ Việt Nam thời chiến. Đồng thời, họ cũng cảm phục người cầm máy đã có mặt tại nơi ác liệt đó ghi lại một cách trung thực, chính xác, sinh động hình ảnh những con người, những kỳ tích phi thường. Không có lời kể chuyện nào rõ ràng, cụ thể, hấp dẫn bằng lời tự sự của bức ảnh. Đâu là Cua chữ A, đâu là Ngầm Tà Lê, đâu là Đèo Pu La Nhích? Có thật đường xá, đồi núi, cây cối bị bom đạn cày xới nát vụn như sa mạc? Có phải tuổi trẻ ở nơi đó bình tĩnh, lạc quan, yêu đời? Để trả lời những câu hỏi đó, hãy nhìn vào gương mặt trẻ trung của chiến sĩ lái xe Lê Văn Bạch, nhân vật trong ảnh của Hứa Kiểm. Chuyện rằng, vốn là một giáo viên xung phong vào chiến trường, anh lăn lộn với cung đường tan hoang ấy hàng ngày. Kết thúc một ngày bom đạn, Hứa Kiểm nhẩm tính với Lê Văn Bạch: Hôm nay chúng ta chết hụt 6 lần. Bạch mỉm cười nói: Chúng em không tính như vậy, trở về gặp nhau thường nói: Hôm nay chúng ta chưa chết!...
Chia tay Đường 20 Quyết thắng, chia tay những người lính trẻ đã gần nửa thế kỷ mà hình ảnh của đội quân cảm tử ấy vẫn đọng mãi trong lòng người cầm máy. Và tuyệt vời là hình ảnh thật của họ vẫn sáng ngời trong ảnh của ông. Những bức ảnh như vậy không phải là sự "tái hiện" thực tại theo cách diễn đạt nghệ thuật mà nó chính là thực tại hiển nhiên, một thực tại cụ thể đang ở trước mắt, một thực tại khách quan được phản ánh trực tiếp. Đó thực sự là cuộc sống đang vận động vượt qua cái chết để đi lên. Đặc thù này của nghệ thuật nhiếp ảnh đã định hình được khuôn diện thật, tầm vóc thật của tuổi trẻ Việt Nam trong chiến tranh. Nó là bằng chứng cụ thể, hùng hồn của lịch sử sống mãi với thời gian. Hứa Kiểm có nhiều ảnh như vậy. Đó không chỉ là những tài liệu quý, mà còn là những tác phẩm nhiếp ảnh giá trị góp phần làm cho kho tàng nghệ thuật nhiếp ảnh Việt Nam thêm dầy dặn và phong phú.
Hứa Kiểm người dân tộc Tày, sinh ra và lớn lên ở thị trấn Lộc Bình, sau gia đình tản cư sang thị trấn Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, vùng đất cách mạng làm nên cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn. Năm 1953, ông vào bộ đội, sau là giáo viên văn hóa của Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam. Năm 1965, ông học khóa Nhiếp ảnh Thông tấn cùng Lương Nghĩa Dũng, Vũ Tạo, Lâm Tấn Tài, Nguyễn Đặng... do VNTTX mở lớp. Sau khóa học, ba phóng viên Quân đội là: Nghĩa Dũng, Hứa Kiểm, Vũ Tạo cùng biên tập viên nhiếp ảnh Đoàn Tý biệt phái sang VNTTX kết hợp với phóng viên Phân xã Nhiếp ảnh VNTTX, gồm: Văn Bảo, Lâm Hồng Long, Hữu Thứ, Phạm Hoạt, sau là Xuân Lâm, Chu Chí Thành, lập Tổ ảnh Quân sự. Từ đấy trở đi Hứa Kiểm luôn là tay máy xung kích của TTX. Những ngày ấy, ảnh của ông đăng nhiều trên báo chí miền Bắc và phát ra nước ngoài. Các bức ảnh chụp chiến trường Miền Nam, ông lấy bút danh Hứa Vì Đăng.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Việt Nam News - Nhớ những chuyến đi (12/10/2015 10:55:24)
Ôn lại một thời "gian lao mà anh dũng" (09/10/2015 15:52:00)
Hội nghị cán bộ toàn ngành TTXVN năm 2015: Xây dựng TTXVN trở thành tổ hợp truyền thống đa phương tiện mạnh (09/10/2015 15:34:31)
Kỷ niệm 46 năm ngày mất của Hồ Chủ Tịch: Bác dõi theo thông tin thông tấn đến tận cuối đời (09/10/2015 15:29:40)
Thông tấn xã Việt Nam qua hai cuộc chiến tranh vệ quốc (09/10/2015 15:11:12)
Kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống Thông tấn xã Việt Nam: Bảy mươi năm ấy, biết bao nhiêu tình (09/10/2015 14:59:15)
Tổng hợp tin trong ngành (theo Nội san Thông tấn số 8/2015) (16/09/2015 15:33:29)
Kỷ niệm 5 năm ngày đầu tiên phát sóng: Truyền hình Thông tấn - Phát huy thế mạnh đặc biệt của ngành. (16/09/2015 15:20:28)
Nhớ một thời là kỹ thật viên Thông tấn (16/09/2015 15:15:43)
Những điểm sáng trong phong trào thi đua (16/09/2015 10:34:08)
