Thứ bảy, ngày 20/04/2024

Mở cửa thư viện

Tiếp cận bạn đọc bằng nhiều cách

(01/10/2012 14:09:21)

Tờ báo giao tiếp với bạn đọc bằng nhiều thể loại bài viết, mỗi thể loại có "luật lệ" riêng. Một vài bài có giọng văn thoải mái, chủ quan và hài hước, bài khác lại có giọng nghiêm túc, khách quan và khoa học... Mỗi một thể loại "ký" một hợp đồng riêng với bạn đọc. Thể loại tin mang thông tin đến cho bạn đọc theo những phong cách nhất định, với những yêu cầu về tính khách quan, nhanh nhạy và thời sự. Thể loại bình luận sẽ mang văn phong khác và đáp ứng những yêu cầu khác của độc giả.Tờ báo đa dạng trong văn phong sẽ thu hút nhiều bạn đọc hơn và các bài báo sẽ được đọc nhiều hơn.

Bạn đọc hiện nay thích những ấn phẩm đa dạng về thể loại

 

Một số tờ báo hiện nay đăng quá nhiều bài viết dài. Với những bài này, việc cần làm là sắp xếp lại thông tin theo những cách khác hấp dẫn và dễ tiếp cận hơn. Có thể chia một bài dài thành nhiều bài viết ngắn hoặc tạo thành một nhóm trọn gói gồm bài chính, bài phụ, các yếu tố đồ họa và ảnh. Mỗi phần trả lời câu hỏi của bạn đọc theo các cách khác nhau.

Ví dụ, thông tin về động đất ở S. Trang nhất có ảnh lớn với một thông điệp rõ ràng: "Động đất mạnh ở S.". Sau đó là một bài viết chính chạy hết cả trang đôi 4,5. Thường thì mỗi trang sẽ có từ 5 đến 7 tin bài, tuy nhiên trong trường hợp này độc giả sẽ coi cả trang đôi là một trang. Trang lớn này sẽ có nhiều cửa thông tin cùng với một số bức ảnh. Thay vì chỉ có một bài đen đặc chữ, thì bài viết được chia nhỏ ra. Có thể bố trí trang như sau:

- Bài chính: Chuyện gì đã xảy ra, được kể lại bằng bài viết và hình ảnh chụp tại hiện trường

- Bài phụ: động đất có xảy ra nữa không? Bài ngắn hơn, trong một cột. Một bài phỏng vấn và một bức ảnh chân dung của một chuyên gia.

- Hỏi đáp: Câu hỏi: Bạn có lo sợ động đất không? Hỏi 5 đến 7 người. Mỗi câu trả lời đăng kèm với ảnh chân dung của người trả lời.

- Đồ họa thông tin: Cho biết chuyện gì xảy ra trong một trận động đất.

- Hộp dữ liệu: Làm thế nào để đo được cường độ động đất

- Thông tin nền: Thống kê thời điểm, nơi chốn, quy mô của những trận động đất xảy ra trước đây ở S.

- Trích dẫn: Một câu bình luận đặc sắc

Trước khi quyết định bắt đầu đọc từ đâu, bạn đọc sẽ nhìn lướt nhanh trang báo. Bạn đọc nào có nhiều thời gian sẽ đọc phần bài viết chính trước. Những người sống trong khu vực động đất có thể vẫn đang lo lắng và sẽ muốn biết động đất có khả năng tiếp diễn nữa hay không. Những người khác có thể chú ý tới các thông tin đồ họa hoặc các hộp dữ liệu. Khi bạn đọc đã bị cuốn vào sự kiện này, họ sẽ đọc bài viết chính.

Dẫn ra một ví dụ để thấy rằng, có rất nhiều thể loại được sử dụng với mục đích tiếp cận tối đa, đưa thông tin đến độc giả nhanh và hiệu quả nhất: Tin, tin ngắn, tranh luận, chuyên mục bình luận, điểm sách báo, phóng sự, điều tra, phỏng vấn, câu hỏi khảo sát, hỏi đáp, thông điệp từ ban biên tập...

* Tin: Viết về những chuyện ở một phương diện nào đó là mới đối với bạn đọc. Tin được viết theo cấu trúc Tam giác ngược và hệ quả được nêu lên đầu tiên. Các thông tin sau đó được sắp xếp theo thứ tự quan trọng giảm dần. Tin trả lời tất cả các câu hỏi: Cái gì, ở đâu, ai, khi nào, tại sao và như thế nào.

* Tin ngắn là thể loại phổ biến nhất và được đọc nhiều nhất. Đây là kết luận từ những cuộc điều tra và nghiên cứu chuyển động của mắt. Vì tin ngắn đi thẳng vào trọng tâm, cho thấy toàn cảnh của sự kiện và giúp bạn đọc luôn cập nhật với tin tức mới. Ngắn gọn và rõ ràng, thường được đặt ở vị trí cố định, tín hiệu dành cho bạn đọc ở đây là: bạn chỉ mất vài giây để đọc tin này. Với nhiều người làm báo, khi đọc và tổng hợp tin ngắn từ những tờ báo khác, họ có thể tìm ra những ý tưởng để viết bài, viết phóng sự hoặc điều tra.

Tin ngắn có cấu trúc chung như tin, thường là một vài dòng bao gồm từ ba đến năm vế câu. Các nghiên cứu chuyển động mắt cho thấy bạn đọc thích xem tin ngắn có ảnh. Hầu như tất cả những tin ngắn có ảnh đều được đọc.

 

* Câu hỏi khảo sát, điều tra ý kiến: Trong thể loại này, phóng viên hỏi ý kiến của người dân về các vấn đề đang diễn ra, để chỉ ra xu thế hoặc đưa thêm tiếng nói người dân lên mặt báo. Các ý kiến được đăng kèm theo ảnh chụp chân dung của người trả lời. Ví dụ: Nếu bạn viết bài về quyết định đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, bạn có thể hỏi một câu ngắn: "Anh/chị có thể trả bao nhiêu tiền để mua mũ bảo hiểm an toàn?".

* Tranh luận/ nhóm khách mời: Đây là thể loại "anh em" với thể loại câu hỏi khảo sát, là cách hữu hiệu để đăng tải ý kiến của chuyên gia.  Ý kiến của các chuyên gia được đưa vào bảng biểu để bạn đọc dễ so sánh.

* Chuyên mục bình luận: Chuyên mục này đăng tải các ý kiến bình luận của cá nhân về các vấn đề hoặc sự kiện đang diễn ra. Chuyên mục được đăng hằng ngày hoặc hằng tuần.

* Thông điệp từ ban biên tập: Thông điệp này có những lời bình luận về các vấn đề chính trị xã hội, các sự kiện và phong trào đang diễn ra, thường do những người có thẩm quyền viết, sử dụng văn phong hùng biện. Thể loại này cho thấy rõ quan điểm chính trị của tờ báo.

Yêu cầu đối với thể loại này: Khởi xướng tư duy mới, quan điểm chính trị mạnh mẽ, ý kiến mạnh bạo, hài hước và hấp dẫn.

* Câu trả lời của các chuyên gia trong mục Hỏi Đáp: Mục này có thể là dịch vụ tốt cho bạn đọc, về nhiều chủ đề, từ nấu ăn, thời trang, nuôi dạy con đến các vấn đề về luật pháp, chính trị hay y tế... Các tờ báo thường hợp tác với nhiều chuyên gia và đôi khi có những chuyên gia đứng chuyên mục riêng trên tờ báo.

* Thư bạn đọc gửi tới ban biên tập: Trong thể loại này, bạn đọc có thể bình luận hoặc đưa ra quan điểm về một vấn đề nào đó, đồng tình, khen ngợi hoặc than phiền phê phán.

* Thư ngỏ: Là một trong những mục khá thú vị của tờ báo. Bức thư có thể là của một nghệ sĩ hoặc các cá nhân, trình bày suy nghĩ sâu sắc một cách hùng biện về những vấn đề chính trị xã hội nóng. Có thể có một nhóm người cùng ký tên vào bức thư ngỏ.

(Theo cuốn "Cẩm nang phóng viên")

Theo Nội san Thông tấn, số 9/2012