Từ một chuyến đi thực tế

---

(01/06/2021 14:12:43)

Theo chỉ đạo của Ban lãnh đạo cơ quan, ngày 15/6/2020, phóng viên Nguyễn Xuân Khu, Cơ quan thường trú (CQTT) Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) tại TP. Hồ Chí Minh cùng phóng viên Nguyễn Lưu Niệm, Chi nhánh Trung tâm Truyền hình Thông tấn đã có mặt tại trại giam Thủ Đức (Z30D), Bình Thuận để tham gia chương trình tuyên truyền về tính nhân đạo trong công tác giam giữ cải tạo đối với phạm nhân người nước ngoài tại Việt Nam do Ban chỉ đạo Nhân quyền của Chính phủ tổ chức. Tác phẩm “Nơi hướng thiện cho những người ngoại quốc lầm lỡ trên đất Việt” của tác giả Nguyễn Xuân Khu thực hiện trong chuyến thực tế này đã được nhiều báo trong và ngoài ngành sử dụng và được Hội đồng giải báo chí TTXVN năm 2020 đánh giá cao.

Phóng viên Nguyễn Xuân Khu, CQTT TTXVN TP. Hồ Chí Minh phỏng vấn các chiến sỹ tăng cường cắm chốt phòng chống dịch COVID-19 tại đồn biên phòng Mỹ Quý Tây, Long An, tháng 5/2020

1. Rời TP. Hồ Chí Minh từ 4 giờ 30 phút ngày 15/6/2020 khi trời vẫn tối đen, tới gần 10 giờ, nhóm phóng viên của TTXVN, Đài Tiếng nói Việt Nam và hai nữ sỹ quan Bộ Công an mới tới trại giam Thủ Đức (Z30D), Bình Thuận trong cái nắng chói chang của phương Nam. Hai Phó giám thị trại giam hồ hởi chào đón đoàn công tác nhưng từ chối cho tác nghiệp vì chưa nhận được văn bản chỉ đạo của cấp trên. Sau một hồi điện thoại, mọi việc đã được giải quyết ổn thỏa, nhưng vẫn kèm theo một loạt những yêu cầu khắt khe liên quan đến quá trình tiếp xúc với phạm nhân.
 
Đã từng đến nhiều trại giam ở miền Bắc như: Phú Sơn 4, Vĩnh Quang, Phi Liệt, Quảng Ninh… nhưng quy mô rộng lớn của Z30D vẫn khiến tôi ngạc nhiên. Những phân trại của Z30D nằm giữa màu xanh ngút ngàn của các vườn trái cây, điều, cao su, xen giữa những hồ cá, ao sen. Dọc con đường nhỏ dẫn vào khu phạm nhân nam người nước ngoài là những khóm hoa mười giờ, hoa chuông vàng rực rỡ cho tôi một cảm giác thân thiện và yên bình. Rất tiếc, hình ảnh phạm nhân người nước ngoài đang nghỉ ngơi, đọc sách, chơi cờ trong khu sinh hoạt sạch sẽ, thoáng mát, mang đầy ý nghĩa nhân văn lại không thể đến được với bạn đọc vì “không được chụp ảnh, ghi hình trong khu sinh hoạt vì lý do an ninh”.
 
Bắt tay vào tác nghiệp, một vấn đề phát sinh cần giải quyết là việc có nên sử dụng tên thật và hình ảnh phạm nhân trong các bức ảnh hay không. Sau khi bàn bạc với lãnh đạo trại giam, giải pháp đưa ra là trước tất cả các cuộc phỏng vấn, chụp ảnh, phóng viên đều giải thích lý do và xin phép được sử dụng tên thật, hình ảnh. Thật may, chỉ sau một chút ngạc nhiên thoáng qua, tất cả những phạm nhân được đề nghị đều đồng ý. Thậm chí, các nữ phạm nhân còn tươi cười dặn dò: “Không vấn đề gì! Miễn là phải chụp tôi thật đẹp”. Và cũng nhờ sự hợp tác nhiệt tình của các phạm nhân, chỉ trong hai ngày, chúng tôi đã cơ bản có được những thông tin, hình ảnh cần thiết cho đề tài của mình.
 
2. Trở về thành phố, trao đổi với Trưởng CQTT Hoàng Anh Tuấn, tôi đề nghị chỉ tập trung vào các vấn đề liên quan đến công tác đảm bảo nhân quyền cho các phạm nhân người nước ngoài để phục vụ cho công tác thông tin tuyên truyền, nhân sự kiện phiên họp Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc với nhiều nội dung từ sáng kiến của Việt Nam. Và cũng vì mục tiêu thực hiện thông tin đối ngoại nên dù khá tiếc vì “dư thừa tư liệu”, tôi cũng chỉ chắt lọc thông tin thành một bài viết với tiêu chí ngắn gọn, súc tích theo đúng mục đích của chuyến công tác, nhằm góp phần thể hiện tính nhất quán của Đảng, Nhà nước luôn tôn trọng các quyền con người, tôn trọng những chuẩn mực quốc tế mà Việt Nam đã ký kết.
 
Sau khi được đăng tải, bài viết Nơi hướng thiện cho những người ngoại quốc lầm lỡ trên đất Việt đã nhận được sự quan tâm của nhiều cơ quan báo chí. Dẫu còn nhiều điều chưa thực sự hài lòng, nhưng có thể nói, qua câu chuyện của những phạm nhân người nước ngoài tại trại giam Z30D, tác phẩm đã góp phần khẳng định quan điểm nhân đạo, nhân văn, tôn trọng và đảm bảo quyền con người của Đảng và Nhà nước ta được thực thi nghiêm túc trên thực tế. Các trại giam trở thành những trường học cuộc đời cho những người nước ngoài lầm lạc. Tác phẩm cũng là tiếng nói góp phần phản bác lại những luận điệu sai trái của các cá nhân, tổ chức phản động, thù địch về tình hình dân chủ, nhân quyền tại Việt Nam, trong đó có những vu cáo Việt Nam vi phạm quyền con người trong công tác giam giữ cải tạo.
 

Các phạm nhân người nước ngoài đọc sách tại thư viện của trại giam Thủ Đức, ảnh do phóng viên Nguyễn Xuân Khu chụp trong chuyến công tác

3. Đã nhiều năm làm phóng viên nội chính và từng nhiều lần “ăn cơm trại” ngoài Bắc, nhưng có thể nói, chuyến công tác tại Z30D đã để lại cho tôi nhiều dấu ấn khó quên. Đó là chuyến công tác đường xa đầu tiên mà tôi tự thuê xe Grab để di chuyển; lần đầu tiên đi thực tế tại một trại giam có quy mô lớn nhất cả nước ở phía Nam và cũng là lần đầu tiên trực tiếp vào tận nơi giam giữ phạm nhân người nước ngoài… Đó còn là ấn tượng về sự lạc quan, khát vọng sống và ý chí học tập, rèn luyện, vươn lên để làm lại cuộc đời, trở về với gia đình, xã hội của những phạm nhân, trong đó có không ít người đã để lại cả tuổi thanh xuân trong trại vì những lỡ lầm.
 
Sau những chuyến đi, tác phẩm báo chí là những niềm vui, sự trắc ẩn, nỗi buồn và cả những bài học cuộc đời mà không một ngôi trường nào dạy. Đó cũng là niềm tự hào riêng có về những trải nghiệm cuộc sống đầy thú vị mà nghề báo đã mang lại cho phóng viên trên con đường tác nghiệp./.

---

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026: Tháng Năm ở vùng biển Tây Nam của Tổ quốc (01/06/2021 11:41:15)

Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026: Bầu cử sớm ở khu vực biên giới (01/06/2021 11:40:07)

Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026: Đưa thông tin từ vùng khó (01/06/2021 11:38:54)

Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026: Chúng tôi cũng có một ngày hội  (01/06/2021 11:37:49)

Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026: Những khoảnh khắc trong ngày hội non sông (01/06/2021 11:35:00)

Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026: Phát huy vị thế tin nguồn (01/06/2021 11:24:20)

Về nơi đầu sóng (01/06/2021 11:22:47)

Phó tổng giám đốc TTXVN Lê Quốc Minh được bổ nhiệm làm Tổng biên tập báo Nhân Dân (20/05/2021 15:47:28)

Kỷ niệm 131 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh: Hạnh phúc của phóng viên (19/05/2021 11:53:18)

Tiêm vaccine phòng COVID-19 cho phóng viên TTXVN (18/05/2021 14:37:07)