Thứ năm, ngày 25/07/2024

Sổ tay phóng viên

Một ngày ở toà soạn báo Tin Tức

(08/07/2009 15:18:28)

Dòng chảy hối hả của thông tin khiến thời gian làm việc của đội ngũ cán bộ, PV, BTV tòa soạn báo Tin Tức không chỉ là "8 giờ vàng ngọc".

            Ngày mới với Tin Tức bắt đầu từ sáng tinh mơ, khi anh cán bộ công ty phát hành khệ nệ bê chồng báo "nóng hổi" đặt "phịch" xuống thềm nhà 33 Lê Thánh Tông. Chỉ ít phút nữa, một cán bộ phòng Tổng hợp báo Tin Tức sẽ đón nhận chồng báo này, để chuyển tới từng phòng chức năng trong tòa soạn.

           

            Làm dâu trăm họ

            Công việc "chia báo" phải làm rất nhanh, bởi bất cứ cán bộ, phóng viên (PV) nào sáng sớm tới tòa soạn, việc đầu tiên muốn làm vẫn là được cầm trên tay tờ báo - sản phẩm của một ngày làm việc vất vả trước đó. Chính vì vậy mà cán bộ phòng Tổng hợp - đơn vị gánh vác nhiệm vụ "cơm áo gạo tiền" và hàng trăm việc trị sự - dù nắng hay mưa cũng phải tăm tắp đúng giờ.

            Ngoài việc "phục vụ hậu cần" tòa soạn được vận hành trôi chảy, đây cũng là phòng tiếp đón các cộng tác viên (CTV) đến gửi tin bài và nhận nhuận bút, phân loại thư từ, bài vở, công văn giấy tờ... từ các nơi gửi về theo đường bưu điện, đường fax,... rồi chuyển ngay tới địa chỉ phù hợp. Việc giao dịch với các đơn vị bên ngoài, tìm kiếm các hợp đồng quảng cáo, mua báo, phát hành... cũng khiến chiếc điện thoại của phòng luôn phải hoạt động hết công suất. Công việc "làm dâu trăm họ" khiến cánh cửa phòng Tổng hợp khi nào cũng "cót két" bởi người ra, người vào nườm nượp. Chỉ đơn cử một công việc như phát nhuận bút và gửi báo biếu đến các CTV cũng vất vả vô cùng: Chạy như con thoi giữa các phòng để đảm bảo đúng người, đúng địa chỉ, đúng tin bài. Chẳng là các phòng khác đôi khi cũng trực tiếp đặt và nhận tin bài của CTV. Vì vậy, thi thoảng việc gửi báo, gửi nhuận bút vẫn bị chậm hoặc bị sót. Chỉ cần một CTV phản hồi về "sự cố", là cán bộ phòng Tổng hợp lại vừa buồn vì bị khiển trách, vừa áy náy trong lòng.

         

            

Phòng Thư ký Toà soạn giờ cao điểm
Báo sáng vất vả

             Không khí bắt đầu được khuấy động, khi ở các phòng, các anh chị  PV, BTV xuất hiện. Đi kèm họ bao giờ cũng lỉnh kỉnh ba lô, túi xách, máy móc, thiết bị. Đặt túi xuống bàn, động tác quen thuộc của các PV là quờ tay, bật ngay máy tính. Buổi sáng, có phòng họp nhanh để giao ban thông tin, có phòng thì chỉ đạo PV qua điện thoại. Một số PV không phải tới các cuộc họp, hội thảo hay các buổi hẹn phỏng vấn thì gọi điện thoại, kiểm tra thư điện tử, lướt nét để liên lạc với các đầu mối và nắm bắt thông tin trong ngày. Chỉ cần "lóe" một chút tin nóng là PV lên đường ngay, vừa vội vàng xuống cầu thang vừa bấm điện thoại báo cáo, xin ý kiến lãnh đạo phòng và đăng ký tin, bài dự kiến sẽ nộp vào trong hoặc cuối giờ chiều. Nhiều sự kiện "nóng" kéo dài tới đêm, PV phải bám sát thông tin, cán bộ trực vì thế cũng phải chờ tin.

       

Những tờ Tin Tức 'nóng hổi' phục vụ bạn đọc từ sáng sớm
     Cũng thời điểm này, lãnh đạo Tòa soạn đang dự họp giao ban cơ quan cũng liên tục gọi điện về kịp thời đôn đốc PV triển khai thực hiện một số sự kiện trong ngày theo sự chỉ đạo của Ban lãnh đạo cơ quan. Có PV cùng lúc phải hối hả chạy tới 3-4 địa điểm để tác nghiệp, nếu không may gặp hôm mưa to gió lớn thì vất vả vô cùng.

            Từ ngày chuyển sang "báo sáng", thời gian làm việc của tòa soạn có sự thay đổi. Nếu như trước kia, công việc dồn dập suốt các buổi sáng, đến quá 12 giờ, khiến anh chị em phòng Thư ký tòa soạn chỉ được nghỉ ăn trưa khi giờ chiều bắt đầu. Thì nay, giờ làm việc của phòng Thư ký và các phòng nội dung như: Nội chính, Kinh tế - Xã hội, Văn hóa, Quốc tế... bắt đầu trước khi tiếng chuông họp giao ban nội dung tờ báo cất lên. Ban biên tập và Thư ký tòa soạn họp với tất cả phụ trách các phòng nghe phổ biến thông tin trong ngày, báo cáo dự kiến tin, bài của các trang và thống nhất những thông tin "đinh" sẽ xuất hiện trong số báo ngày hôm sau. Đa phần những bài "đinh" và những thông tin chính trên báo (phần nội dung trong nước) đã được các phòng dự kiến từ đầu tuần, kèm một danh sách dài các sự kiện lớn sẽ diễn ra. Căn cứ vào đó, kế hoạch ra báo hàng ngày đã được xác định trước. Tuy nhiên, một số thông tin thời sự và đột xuất cũng được Ban biên tập chỉ đạo triển khai thực hiện, kịp thời bổ sung cho số báo mới.

              Giao ban hàng ngày xong, phụ trách các phòng nội dung trong nước cấp tốc liên lạc với các ban biên tập tin, ảnh, các phân xã để trao đổi và phối hợp. Danh sách điện thoại cánh PV chuyên trách theo dõi hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cùng các PV chuyên đề theo dõi các ngành khi nào cũng đặt cạnh điện thoại. Phòng Quốc tế thì hối hả kiểm tra mail để nhận bài của Ban biên tập tin Thế giới cũng như các phân xã nước ngoài gửi về.

    

             "Hôm nay" nghĩa là "ngày mai"

             Ở tòa soạn Tin Tức, tư duy của mọi người "sống" theo ngày mới - ngày ra báo. Mỗi khi PV, BTV nói hay viết từ "hôm nay", có nghĩa đã là thông tin của ngày tiếp theo. Những PV đang "trên từng cây số" phải luôn mở điện thoại để nhận sự chỉ đạo và báo cáo thông tin về tòa soạn. PV nào đã thu thập đủ thông tin thì ào về, ngồi gõ máy tính rào rào. Tài liệu, giấy tờ bày la liệt. Các máy tính, máy in, máy điện thoại hoạt động hết công suất. Trong điều kiện thiếu trang thiết bị, hầu như cứ người nào rời khỏi máy là có người khác "điền vào" ngay. Bài vở "bị" lãnh đạo giục liên tục, để kịp biên tập, hiệu đính và chỉnh sửa lại (nếu cần). Bên cạnh sức ép về thông tin phải nhanh nhạy, kịp thời, chính xác,... đội ngũ PV, BTV mỗi phòng, do đặc thù thông tin mình theo dõi, lại chịu một sức ép riêng. Phòng thì phải cẩn trọng và tỉnh táo trước những thông tin nhạy cảm; phòng thì luôn phải vắt óc làm sao theo kịp những sự kiện đang thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Tất nhiên, dù cố gắng đến đâu cũng là không đủ, khi mà tính cạnh tranh trong báo chí đòi hỏi đội ngũ người làm báo phải nỗ lực hết mình.

             Nửa cuối giờ chiều là khi lãnh đạo các phòng nội dung "mệt" nhất. Bàn làm việc xếp hàng chồng bài vở của PV, CTV và các tin, bài khai thác từ nguồn tin trong nước. Biên tập trang nào trước, trang nào sau, bài nào cần đọc ngay để nếu cần thì PV kịp thời chỉnh sửa, trang này đã có bao nhiêu từ, cần thêm bao nhiêu từ và ảnh nữa để nộp cho phòng Thư ký tòa soạn... tất cả cứ ngộp cả lên.

           

            Trái tim của tòa soạn

       Ca trực đầu tiên của phòng Thư ký tòa soạn bắt đầu vào 13 giờ. Giống như chuẩn bị nấu một "bữa cỗ", các nguyên liệu, thực phẩm - tin bài của PV, CTV - được BTV của phòng dự kiến bày lên từng trang. Căn cứ vào độ "nóng" của thông tin và khuôn khổ tờ báo, các tin bài được biên tập lại, chỉnh trang và "tút" lại cho hấp dẫn người đọc. Bài vở được cập nhật từng phút. Đây là lúc phòng Thư ký phải liên tục tới các phòng nội dung để đòi bài, bàn giao bài vở và điều chỉnh thông tin. Có những thông tin đặc biệt, vì điều kiện không thể đánh máy hay gửi email, tác giả (thường là PV phân xã hoặc đang ở tỉnh xa) trực tiếp điện thoại để cán bộ toà soạn chép lại. Ban biên tập duyệt xong tin bài nào là chuyển ngay cho bộ phận đánh máy, đọc dò.

            Khâu mi báo cũng nhận được các bản thảo để đổ vào "khuôn". Mỗi người chiếm cứ một máy tính và một tập bản thảo các trang mình thực hiện. Những bản bông đầu tiên khổ giấy A3 chạy ra khỏi máy in được đón ngay để đọc dò. Nhiều lỗi nghiệp vụ đã được phát hiện kịp thời ở khâu này. Chính vì vậy, khâu đọc dò đòi hỏi người thực hiện phải có kinh nghiệm làm báo. Đọc dò xong lại chuyển lại bộ phận mi trang để sửa lỗi. Vài lượt dò mới đảm bảo báo in ra được "sạch sẽ". 

           Trong quá trình dàn trang, cán bộ trực luôn phải dành "đất" để đón những thông tin mới nhất, thường là thông tin quốc tế. Phòng Quốc tế phải cập nhật tin tức liên tục, cũng là phòng chắp nối với các phân xã nước ngoài qua email để đặt bài (để tiết kiệm tiền điện thoại). Có phân xã trả lời ngay, nhưng cũng có phân xã phải vài ngày sau mới thấy hồi âm. Do đặc thù công việc và đặc điểm ít người của báo Tin Tức, các BTV làm việc ở phòng Quốc tế thường ngày có vẻ "trầm lặng" hơn đội ngũ PV trong nước, nhưng sức bền bỉ đáng khâm phục.

            Khi mọi việc hòm hòm là lúc họa sĩ ra tay, căn chỉnh lại để từng trang báo chuẩn mực về hình thức. Công việc tưởng đơn giản nhưng phức tạp, bởi thừa thiếu hay thêm bớt vài từ trên trang báo cũng đòi hỏi người họa sĩ có kiến thức tổng hợp về nhiều lĩnh vực. Tại nhiều tòa soạn báo hiện đại, họa sĩ trình bày là người "can thiệp mạnh tay" vào nội dung trang báo và từng bài báo ngay từ ban đầu.

            Thời gian cao điểm của phòng Thư ký tòa soạn là khi mọi trang bông của tờ báo đã đầy đủ. Lãnh đạo báo trực tiếp có mặt, đọc lại và ký duyệt từng trang. Những bản bông này cùng bản thảo của PV, CTV sẽ được tập hợp và lưu lại hàng ngày. Bản PDF sau đó cũng được ký duyệt và chuyển tới các nhà in tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh.

            Cán bộ phòng Thư ký và lãnh đạo Ban biên tập là những người có mặt khuya nhất. Những số báo đặc biệt được anh em thức đón ngay tại máy in, chờ các trang in tuồn ra khỏi máy. Đêm ở nhà in sáng như ngày. Mọi người chỉ có thể thở phào khi các tay báo được ghép xong, từng chồng báo chuẩn bị chuyển ra xe để đưa đến địa điểm phát hành.

       Thường, khi đó đã là 1-2 giờ sáng.

Nhật Hoà
Theo NSTT số 6/2009