Trao đổi - Thảo luận
Phương pháp Maestro - vẻ đẹp từ những điều bình dị
(30/05/2012 10:43:41)
Nội san thông tấn muốn giới thiệu cùng các đồng nghiệp về một phương pháp làm báo hiện đại. Đọc xong bài này, có thể có ý kiến: Không khả thi trong điều kiện hiện nay. Nhưng thực ra, "không bổ dọc thì cũng bổ ngang". Không áp dụng được đúng như vậy thì chúng ta cũng rút ra được vài điều bổ ích.
 |
|
Họp nhóm, trao đổi nghiệp vụ trước khi thực hiện chuyên đề tại tòa soạn Báo ảnh Việt Nam (Ảnh minh họa) |
Maestro được ghi nhận là phương pháp đơn giản để tránh những lộn xộn có thể xảy ra trong ban biên tập một tờ báo. Đây cũng là cách để tờ báo trở nên gần gũi hơn, trở thành người bạn thân thiết của bạn đọc. Ngoài ra, phương pháp này còn giúp bạn tiết kiệm nhiều thời gian quý báu; thúc đẩy tinh thần làm việc nhóm - tối ưu hóa các yếu tố cấu thành một bài báo, như câu chữ, hình ảnh và trình bày.
Trình tự phiên làm việc theo phương pháp Maestro
1. Phóng viên có ý tưởng và muốn trình bày với biên tập viên.
2. Trước khi trình bày ý tưởng, phóng viên phải tóm tắt bài báo bằng một vài từ. (Buck Ryan - người đề xuất phương pháp này, khuyên nên tóm tắt trong khoảng dưới 30 chữ, nhưng rất khó khống chế như vậy nếu dùng tiếng Việt). Giai đoạn tóm tắt ý tưởng này thường được gọi là giai đoạn "một dòng kẻ".
3. Biên tập viên đóng vai một bạn đọc và nói "Tại sao tôi phải quan tâm tới bài này?". Nếu PV không trả lời được thì có thể ý tưởng này sẽ bị ném vào sọt rác.
4. Nếu thấy ý tưởng hấp dẫn thì BTV tổ chức một phiên làm việc theo phương pháp Maestro. Những người tham gia là PV ảnh, họa sĩ trình bày, BTV và PV viết bài.
5. Bước quan trọng tiếp theo là cùng nhau nêu ý tưởng, mỗi người suy nghĩ theo cách nghĩ của bạn đọc. Hãy tự tìm ra khoảng 5 hoặc 6 câu hỏi quan trọng sẽ nảy sinh trước tiên trong tâm trí bạn đọc khi họ vừa nghe được chuyện này.
6. Những câu hỏi này sẽ được trả lời như thế nào? Có thể trả lời bằng các bảng biểu? PV ảnh có thể trả lời bằng một bức ảnh hay không? Hay là bằng một hộp dữ liệu? Một bài hỏi đáp?
Họa sĩ trình bày sẽ phác thảo dàn trang và tất cả cùng thảo luận ý tưởng xem sẽ lên trang thế nào và những yếu tố nào sẽ được đưa lên trang.
7. Sau đó nhóm cân nhắc xem làm thế nào để tương tác với bạn đọc. Có nên tận dụng trang web để tương tác trực tiếp không? Hay là kêu gọi bạn đọc gửi ý kiến của họ qua thư điện tử?
8. Trước khi kết thúc phiên làm việc, nhóm sẽ quyết định độ dài của bài báo và thời hạn nộp bài, sau đó cả nhóm đi thực hiện công việc được giao.
Tất nhiên, thực tế đôi khi không như những gì chúng ta dự kiến trong cuộc họp. Mọi thứ có thể thay đổi, kể cả góc độ bài báo. Có thể trong ngày hôm đó chúng ta lại thấy có những vấn đề khác cấp bách hơn. Nhưng điều quan trọng là các thành viên cần giữ liên lạc với nhau. Tất cả mọi người sẽ cập nhật cho nhóm biết khi có bất kỳ thay đổi nào xảy ra.
9. Một ngày sau khi bài báo được đăng cần có phiên họp ngắn để nghe ý kiến phản hồi và nhận xét. Điều gì đã làm tốt? Có phạm lỗi nào không? Chúng ta học hỏi được gì từ lần làm việc chung này?
Khi tất cả cùng làm việc theo những điều đã thỏa thuận thì những cơn giận dữ sẽ không còn chỗ trong tòa soạn.
Biên tập viên biết họ sẽ nhận được sản phẩm như thế nào khi đến thời hạn nộp bài. Bài viết sẽ không quá dài cũng không quá ngắn. Ảnh không chỉ có tính minh họa mà còn mang thêm thông tin bổ sung cho bài viết và phù hợp với ngôn ngữ trong bài.
Trang báo đã được dàn dựng và mọi người hình dung rõ nó ra sao.
PV viết sẽ tập trung vào chủ đề chính ngay từ đầu, tránh được lỗi vòng vo, tối nghĩa và dài dòng. PV ảnh có cơ hội tận dụng kỹ năng làm báo của họ, vốn thường hay bị bỏ qua.
Nhưng thành quả tốt đẹp nhất mà phương pháp này mang lại là bạn đọc dễ dàng tiếp nhận bài báo vừa có thông tin chiều sâu lại vừa được trình bày bắt mắt. Đây là một việc làm mang lại chiến thắng cho cả hai bên.
Một số lời khuyên
Cần đầu tư công sức vào phần tóm tắt ý tưởng, cơ sở định hình cho các bước tiếp theo. Nếu phần này không được thực hiện tốt thì phần còn lại của phương pháp Maestro sẽ không phát huy hiệu quả.
Cũng cần đảm bảo những câu hỏi mà bạn nghĩ rằng bạn đọc sẽ hỏi được nảy sinh từ góc nhìn của bạn đọc chứ không phải của bạn. Trong khi suy nghĩ về các câu hỏi từ góc độ của độc giả, cố gắng tránh cái bẫy đã được giăng ra là vấn đề được nhìn nhận theo lăng kính của nhà báo. Ví dụ, PV báo cáo chủ đề: "Môi trường biển và các vấn đề xã hội quan trọng có liên quan". Tất nhiên đây không phải là tóm tắt hay "một dòng kẻ" của bài viết. Khi nghe câu này, bạn đọc sẽ thắc mắc: Vấn đề gì? Vì sao cho là vấn đề quan trọng? Những câu hỏi này chỉ chạm tới bề ngoài chứ chưa đi vào bản chất. Như vậy, phần tóm tắt này quá kém, phải viết lại.
Còn nếu nói, bài này sẽ viết về: "Người dân miền duyên hải đối phó thế nào với tình trạng thiếu lương thực, và ngư dân không thể khai thác được vì lượng hải sản giảm 80% do ngư trường bị tan phá sau các hoạt động đánh bắt bằng thuốc nổ". Bây giờ câu hỏi của bạn đọc cụ thể và tò mò hơn: Các hoạt động đánh bắt bằng thuốc nổ là gì? Ai đánh bắt cá bằng thuốc nổ? Việc này có đúng luật không? Tại sao nhà chức trách chưa ngăn chặn tình trạng này? Ngư dân nói gì? Ngư dân có thể làm gì? Việc này sẽ ảnh hưởng thế nào tới bản thân tôi/gia đình tôi? Có thể cứu nguồn hải sản không? Việc này diễn ra bao lâu rồi?... Vậy là câu tóm tắt có hiệu quả.
(Theo cuốn "Cẩm nang phóng viên")
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Dám nghĩ, dám làm để "cống hiến" (30/05/2012 10:27:18)
Ban Biên tập ảnh:Triển lãm nối tiếp triển lãm (29/05/2012 15:58:10)
Về chùm tác phẩm đoạt giải A Giải báo chí TTXVN: Những ngày ở Mường Nhé (29/05/2012 14:33:30)
Cốt lõi vẫn là yếu tố con người (29/05/2012 14:01:30)
Nâng cao chất lượng công tác tuyển dụng phóng viên trong nước (29/05/2012 10:56:34)
Lựa chọn chế độ phơi sáng (03/05/2012 10:54:05)
Làm bạn với độc giả (03/05/2012 10:48:12)
Không gian Pháp ngữ, một năm lên sóng (03/05/2012 10:27:28)
Hội nghị các Trưởng phân xã phía Bắc: Thời gian ngắn, chất lượng cao (02/05/2012 17:12:40)
Chúng tôi đã nhập cuộc kịp thời (02/05/2012 17:04:21)
