Thứ sáu, ngày 05/07/2024

Sổ tay phóng viên

Bình minh trên Si Ma Cai

(13/05/2008 10:51:38)

Đêm trên bản vùng cao lạnh thấu xương mặc dù đã được đắp một tấm chăn bông to tướng, dày cộp. Gió cứ vi vút đuổi nhau qua khe cửa.

Ghé mắt nhìn ra, màn đêm mịt mùng bưng chặt mắt. Trở mình trên chiếc giường dành cho khách. Chợt nghe tiếng ngựa thở phì phò, gần lắm, cứ như nó đang đứng ngay cạnh vậy. Lạ nhà, rét, khó ngủ quá, ngẫm nghĩ thấy phục người vùng cao thật. Sống ở vùng đất xa xôi, khắc nghiệt, thiếu thốn trăm bề, vậy mà họ vẫn hồn nhiên, vẫn hạnh phúc và vẫn vươn lên bằng sức sống tiềm tàng. Có họ, mảnh đất này ấm áp thêm bao nhiêu. Mùi hương nồng nồng hoang dã thoảng qua, không phát hiện được đó là mùi gì nhưng có vẻ quen lắm. Hình như trong nhà đã có người thức dậy, se sẽ để không làm mất giấc ngủ của mọi người. Thì ra đó là cô con dâu của gia đình, trong bóng tối mà cô đi lại như không. Căn nhà và mọi vật dụng đã quá quen thuộc đối với cô. Tiếng củi lửa dưới bếp bắt đầu nổ lép bép. Ông bố chồng cũng đã dậy từ bao giờ, ngồi im, hút thuốc trên giường. Nhận diện được ông mỗi khi có đốm lửa của tàn thuốc vung lên, vung xuống.

Mùi cám lợn nồng nồng. Đàn lợn trong chuồng bỗng ré lên ầm ĩ, được một thoáng rồi im tịt, nhường chỗ cho những tiếng tóp tép hối hả. Ngoài đường, vó ngựa nhà ai lốc bốc chạy qua kèm tiếng người cười nói rôm rả. Họ nói chuyện về mấy người bạn sẽ gặp ở chợ phiên sáng nay. Hình như họ đều ở bản trên xuống, đêm qua ngủ nhờ ở nhà người thân. Hay thật, ở đây ngoài tình làng, nghĩa xóm thì tình anh em, dòng tộc cũng vấn vít lắm. Chợ phiên chỉ họp tuần một lần. Nhà cách chợ xa lắc xa lơ, muốn xúng xính đúng phiên chợ, chỉ có cách đi từ hôm trước, yên tâm ngủ lại nhà người quen, 3 người, 5 người càng vui. Không như dưới xuôi, đi đâu xa, canh cánh lo nhà nghỉ, khách sạn, 'sểnh nhà ra thất nghiệp' mà lại! Lại tiếng mõ trâu lốc cốc, lốc cốc đủng đỉnh ngang qua. Hôm nay có phiên chợ, người ở xa tít mù tắp cũng cố về dự, vậy mà vẫn có người dửng dưng, đánh trâu lên nương sớm thế. Phía sau nhà, hình như chú trâu của gia đình bực tức vì có kẻ đi trước mình, giậm chân thình thịch. Không phải chờ lâu, có tiếng người tháo cổng, đánh trâu ra, chắc đó là ông chủ cùng anh con trai cũng tranh thủ lên nương sớm. Bếp lửa hồng, tiếng củi vẫn nổ lách tách, kèm theo là một mùi ngô nồng nàn, khó tả. Ngô của đồng bào vùng cao không dẻo, không ngọt cũng không thơm dịu như ở xuôi, mà ngàn ngạt, hăng hăng. Hương ngô và ánh lửa nồng nàn khiến bầu không khí lạnh ngắt buổi sớm mai như ấm lại.

Ngoài kia, trời đã tang tảng sáng, một màu khói bạc như làm không gian loãng ra. Lũ gió chắc đùa nhiều đã mệt nên thả giấc nghỉ ngơi đâu đó. Cố gắng xua cái lạnh, tung chăn, khoác áo bước ra cửa. Phóng tầm mắt nhìn ra phía trước, sừng sững ngọn núi cao ngất, thảo nào, tối qua, thấy nó mịt mùng một màu xanh đen là thế. Sương giăng khắp nơi, mây bồng bềnh làm như núi đang bị trôi đi. Chắc chốn bồng lai cũng chỉ thơ mộng ngần ấy mà thôi. Kéo chặt lại tà áo, ngồi tựa cửa nghĩ vẩn vơ, giờ này, ở thành phố  náo nhiệt lắm, xe cộ đang ầm ầm vào ra. Bất chợt, tiếng xe máy của anh chàng nào đó đi vội vèo qua cắt ngang suy nghĩ. Ôi trời, con đường lổn nhổn đá và đá này, đi đứng kiểu ấy có mà phá xe. Nhưng có xe mà phóng ở đây kể cũng oai. Trong mắt các cô nàng, đích thị anh chàng này làm ăn khá, lại tay chơi mới phóng ầm ầm như thế chứ...

Đang miên man suy tư thì cô con dâu xách nước đi qua, trời lạnh, vậy mà mồ hôi ướt đẫm lưng, hai má rực hồng, mắt sáng long lanh. Cô đi nhún nhẩy làm chiếc váy Mông đu đưa rất điệu. Chắc ngày chưa lấy chồng, tiếng đàn môi tình tứ tranh nhau cất lên ở đầu nhà cô. Bước ngang qua, đầu hơi cúi, nhưng vẫn thấy cô liếc mắt, cười với mình rất tươi. Trời ơi, xinh quá đi mất, nhìn lại mình thấy khiếp đảm, mặt mày nhợt nhạt sau một ngày đường, đêm lại không ngủ. Bất giác, giơ tay xoa lại mặt, cào vội mái tóc bù, miệng vẫn không quên cười lại với cô gái.

Bà mẹ chồng đã ra sân từ lúc nào, miệng túc túc gọi gà, tay vung một nắm ngô to, không hiểu lũ gà ở đâu túa ra tranh nhau mổ. Hiển hiện như một bức tranh hiện thực: 'Người phụ nữ cho gà ăn' đầm ấm và no đủ.

Chợt phát hiện không chỉ mình ngồi ở thềm, bên cạnh xuất hiện một nhân vật mà tối qua đến muộn không thấy. Nó ngồi im, mắt mở to chăm chắm nhìn thẳng vào mình, không e dè, ngại ngần: Đứa cháu nội của ông bà chủ nhà, con trai của đôi vợ chồng trẻ, nó chừng 3 tuổi, mặt phúng phính, giống hệt mẹ ở đôi má hồng rực, mặc phong phanh như trêu ngươi cái lạnh xứ này. Lọt qua vai núi, ánh sáng vàng nhạt của những tia nắng đầu tiên đã bắt đầu lấp ló, đủ thắp hồng lên những búp non trong vườn nhà vừa được tắm sương long lanh, tinh khiết. Bình minh đã về trên vùng cao Si Ma Cai. Ngẩn người trước những cảnh sắc đẹp như vẽ, mùi hương nồng nồng lúc trước lại dào dạt. Bây giờ thì mình phát hiện ra rồi, mùi đất ẩm hoà quện với cỏ cây, chỉ ở miền núi mới có. Chuyến công tác này chắc hẳn sẽ là kỷ niệm khó quên trong đời phóng viên của mình.

Minh Liên
Theo Nội san Thông tấn, số 4/2008