Chạm đến cảm xúc

---

(17/01/2023 11:16:03)

Bộ phim tài liệu “Đi qua trũng bóng chết” phát sóng lần đầu tiên vào dịp Giáng sinh năm 2021, gồm 3 tập với tổng thời lượng 80 phút. Tháng 11/2022, các phóng viên Cơ quan thường trú (CQTT) tại Hà Nội, Trung tâm Truyền hình Thông tấn (VNews) và báo Việt Nam News đã phối hợp, rút ngắn thời lượng xuống còn 55 phút để gửi đi dự thi các liên hoan phim quốc tế. Tại 19 liên hoan phim khu vực và quốc tế, từ tháng 11 đến hết tháng 12/2022, phim đã giành được 15 giải thưởng, mang lại sự khích lệ cho ê kíp làm phim và kỳ vọng vào sự hợp tác giữa các đơn vị của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) để có được những thành tựu lớn hơn.

Nhóm làm phim thảo luận bổ sung một số hình quay trước khi dự liên hoan phim quốc tế

Phóng viên CQTT tại Hà Nội Ngô Thị Kim Anh là người phát hiện và ấp ủ đề tài này từ lâu. Đầu năm 2021, chị đề xuất phối hợp với VNews thực hiện một bộ phim tài liệu. Khi được giao thực hiện đề tài này, tôi cảm thấy rất khó khăn.
 
Theo kinh nghiệm của cá nhân tôi, số người cai nghiện ma túy thành công chỉ đếm được trên đầu ngón tay, so với hơn 200.000 con nghiện được thống kê. Tuy nhiên, sau nhiều cuộc tiếp xúc, tìm hiểu và trò chuyện với các nhân vật, tôi đã thực sự tin vào điều kỳ diệu. Họ đã làm được, họ đã cai nghiện thành công và đang tiếp tục giúp đỡ những người còn đang mắc nghiện. Và tôi cũng tìm được đề tài cho bộ phim, đó là nói về “khát khao sống làm người lương thiện”.
 
“Trũng bóng chết” là thung lũng chứa đựng những sợ hãi, tội lỗi, khổ đau và tuyệt vọng mà con người có thể phải đi qua và có thể không vượt qua. Bộ phim Đi qua trũng bóng chết không đề cập đến tệ nạn ma túy mà nói về khát khao được sống tử tế, được trở lại làm “Người” của những kẻ lầm lỡ, trót sa vào con đường nghiện ngập - một con đường không lối thoát. Một con đường khiến họ mất dần nhân cách và nhân tính. Họ vùng vẫy trong nghiện ngập, trộm cắp, cướp giật và tù tội. Sau mỗi lần phê ma túy, sau mỗi tội lỗi họ gây ra, họ sợ hãi chính bản thân họ, họ ân hận, đau khổ và mong ước thoát khỏi sự lệ thuộc vào ma túy. Nhưng mỗi khi cơn nghiện tìm đến, họ không thể trốn chạy. Họ lại tiếp tục tìm mọi cách để thỏa mãn cơn nghiện. Họ tuyệt vọng đến mức dám hủy hoại đi chính bản thân mình để được giải thoát. Đó là “Trũng bóng Chết” của họ. Đây là bộ phim được ghi hình trong thời gian rất dài, suốt gần một năm, một phần do dịch COVID-19, một phần do chúng tôi muốn có hình ảnh đứa con đầu tiên của nhân vật Tạ Phú Cường để chứng thực cho câu chuyện.
 
Ban đầu, chúng tôi dự định sẽ thực hiện theo cách thông thường, tức là vừa bình luận, dẫn chuyện, kết hợp với phỏng vấn nhân vật. Tuy nhiên, xoay quanh mỗi con nghiện là một loạt các bi kịch đau đớn, khổ sở của người cha, người mẹ, người vợ... Do đó, chúng tôi quyết định làm một bộ phim không lời bình, để nhân vật tự kể câu chuyện của họ. Điều này khiến thời lượng phỏng vấn lên đến 72 giờ ghi hình, cho một câu chuyện kéo dài trong 80 phút. Quay phim Hà Văn Quỳnh phải làm việc gấp đôi, một mình phụ trách hai máy ghi hình đồng bộ để lấy được hai cỡ cảnh nhân vật. Chúng tôi vì thế cũng bị ngập trong lượng thông tin khổng lồ này. Chị Kim Anh phải nhờ con gái nghe và bóc băng phỏng vấn. Còn tôi phải chắp nối các “mẩu ký ức” của từng nhân vật để ghép thành câu chuyện.
 
Phim tài liệu có đặc trưng gần với tin tức thời sự ở tính chân thực về hình ảnh, nhất là đối với đề tài này, chúng tôi đặt mục tiêu đảm bảo sự chân thực lên trên hết, không sắp đặt bối cảnh, không sắp đặt cảnh quay. Yêu cầu này đòi hỏi quay phim Hà Văn Quỳnh phải nỗ lực nhiều hơn trong việc chọn cảnh quay và phải bao quát hiện trường để không bị bỏ lỡ mất một cảnh quay cảm xúc nào đó.
 
Sau khi phim được phát sóng, để tăng cường hiệu quả thông tin về tự do tôn giáo, tín ngưỡng tại Việt Nam, chúng tôi mong muốn đưa bộ phim đến với các festival phim quốc tế. Bộ phim đã nhận được sự hỗ trợ từ Ban biên tập báo Việt Nam News, với sự tham gia trực tiếp của Phó tổng biên tập Nguyễn Khánh Chi, anh Paul Kenedy cùng một số biên tập viên của tòa soạn.
 

Bộ phim “Đi qua trũng bóng chết” được ghi hình suốt gần một năm, với nhiều cảnh quay và đoạn tự sự của nhân vật chạm đến cảm xúc của người xem

Sau khi xem ba tập phim Đi qua trũng bóng chết, anh Paul Kennedy đề nghị họp nhóm và nhận xét hóm hỉnh bằng tiếng Việt là: “sến” và “nhà quê”... Sau đó, anh bắt tay ngay vào công việc, đảm bảo cho bộ phim có thể giành được sự chú ý của khán giả nước ngoài. Phim cần ngắn gọn hơn, hiện đại hơn với tiết tấu, âm nhạc và hình vẽ minh họa sinh động hơn. Quá trình này kéo dài hơn hai tháng. Cách làm việc của anh Paul Kenedy đề cao tinh thần làm việc nhóm, sau mỗi khâu chỉnh sửa, mỗi ý tưởng, anh đều đề nghị mọi người cho ý kiến. Trái ngược với cách làm việc của chúng tôi là muốn mọi người xem và góp ý vào bản hoàn chỉnh. Có lẽ, anh Paul muốn cân bằng, đảm bảo yếu tố văn hóa của Việt Nam khi đưa phim đến các nền văn hóa khác. Anh cũng yêu cầu mọi người xem thêm nhiều phim tài liệu phát trên kênh Netflix, điều này giúp chúng tôi thay đổi, cập nhật thêm nhiều kiến thức mới.
 
Một điều quan trọng khác nữa, để bộ phim đến được với khán giả, chính là sự tin tưởng và giao phó của Ban lãnh đạo ngành. Bởi làm công tác biên tập, một cách vô thức, chúng tôi đã dần hình thành tư duy “tự kiểm duyệt”. Nếu không có được sự tin tưởng và giao phó ấy, chúng tôi sẽ không thể vượt qua những ranh giới “an toàn”, “tròn trịa” của một bài chuyên đề, một phóng sự thời sự và như thế, rất khó để chạm đến cảm xúc của nhân vật và của khán giả trong một bộ phim tài liệu./.

---

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Mỗi ngày là một cuộc đua (17/01/2023 11:15:21)

Chuyện về ngôi làng biệt lập giữa rừng (17/01/2023 11:14:10)

Hiệu quả từ công tác phối hợp (17/01/2023 11:07:02)

Thăm và chúc Tết Quý Mão 2023 (13/01/2023 17:20:10)

Hội chợ Xuân gây Quỹ nghĩa tình đoàn viên (12/01/2023 16:51:34)

Triển khai nhiệm vụ công tác Đảng năm 2023 (06/01/2023 18:37:32)

Hội nghị Tổng kết công tác ngành năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023: Năm 2023 - Năm của nội dung số (06/01/2023 14:43:04)

Bàn giao và đưa vào sử dụng Trung tâm thông tin TTXVN tại Hải Dương (05/01/2023 10:18:26)

Phát huy sức mạnh tổng hợp (04/01/2023 07:56:56)

Không ngừng sáng tạo (04/01/2023 07:55:47)