Đi để hiểu và cảm nhận

---

(14/08/2022 19:13:10)

Thường trú ở một địa bàn nhỏ, ít sự kiện, phóng viên phải nỗ lực rất nhiều để tìm tòi, phát hiện những đề tài, chủ đề thú vị. Đi thật nhiều để hiểu và cảm nhận rõ hơn về những vùng đất và con người chính là tiền đề hình thành nên những tác phẩm báo chí chất lượng. Cùng Nội san Thông tấn lắng nghe những chia sẻ thú vị của phóng viên Lưu Trọng Đạt, Cơ quan thường trú (CQTT) Thông tấn xã Việt Nam tại Hòa Bình, về nghề báo và việc đeo đuổi những đề tài hay.

Phóng viên CQTT TTXVN tại Hòa Bình Lưu Trọng Đạt tác nghiệp tại lòng sông Đà khô cạn, đoạn qua xã Hiền Lương, huyện Đà Bắc, tháng 7/2021

1. Ký ức của tôi về tỉnh Hòa Bình bắt đầu từ một lần đi công tác, khi còn là phóng viên của Ban biên tập Ảnh. Khi đó, Hòa Bình là một vùng đất bí ẩn, có nhiều điều thú vị về cảnh quan và con người, song đâu đó tôi vẫn nghe đồng nghiệp phàn nàn về chính quyền nơi đây.

Với xuất phát điểm là một phóng viên ảnh, khi về thường trú tại CQTT Hòa Bình, tôi đã phải nỗ lực rất nhiều, từng bước làm quen với việc sẽ phải viết nhiều hơn, thực hiện cả phần việc quay phim, làm quen với việc độc lập “tác chiến” cả ba loại hình trong một sự kiện. Sau một khoảng thời gian thường trú, tôi đã dần bắt nhịp được với công việc. Tuy nhiên, điều mà tôi cũng như nhiều phóng viên ảnh của Ban biên tập Ảnh gặp phải khi mới đi thường trú là phải quen dần với việc mình sẽ “loanh quanh” ở một tỉnh, với những công việc đôi khi là ít ỏi, thậm chí nhàm chán, chưa kể việc chính quyền địa phương nặng tính vùng miền, khép kín.

Việc không còn những chuyến công tác thực hiện những phóng sự ảnh chuyên đề mang tính mở rộng ở nhiều địa phương trong cả nước đã tác động ít nhiều đến những phóng viên thường trú như tôi. Đâu đó trong suy nghĩ của những phóng viên ảnh khi rời công việc quen thuộc nơi Tổng xã đi thường trú đều mong mỏi thời gian trôi nhanh để trở về với gia đình – Ban biên tập Ảnh, trở về với công việc thân quen, với ngôi nhà Tổng xã bao nhiêu năm gắn bó.

Đi thường trú, đối diện với những thử thách mới của nghề báo, tôi mong muốn thực hiện nó thật tốt, muốn bản thân sẽ là một phóng viên ảnh của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) được bạn bè, đồng nghiệp nhớ đến với một sự tôn trọng nhất định về nghề nghiệp. Tôi quyết định đưa gia đình theo và bắt đầu mọi điều mới mẻ ở địa bàn miền núi tỉnh Hòa Bình.

Khi mà không gian tác nghiệp bị thu hẹp thì phóng viên càng phải năng động, đi nhiều hơn, tích cực tìm kiếm đề tài, huy động mọi sự nhạy bén của cá nhân để có thể cảm nhận, phát hiện, đánh giá và theo đuổi những đề tài có giá trị, những vấn đề nóng bỏng đang diễn ra tại địa bàn.

2. Trong hai năm 2020 và 2021, tôi dành nhiều thời gian để đi và tìm hiểu về cuộc sống, văn hóa Hòa Bình - vùng đất có các cộng đồng dân tộc sinh sống như: Mường, Dao, Mông, Thái… trong đó chiếm số đông là người Mường. Có lẽ vì thế, cái tên Xứ Mường gắn liền với vùng đất này. Hòa Bình có muôn vàn những điều đẹp đẽ về con người và cảnh quan; cùng sự đa dạng về văn hóa, sắc tộc; có địa danh nổi tiếng thủy điện Hòa Bình cùng hồ Hòa Bình được mệnh danh là Hạ Long trên núi, quanh năm xanh trong, mát mẻ.

Và những chuyến công tác dọc các xã: Hiền Lương, Vầy Nưa, Tiền Phong, Tân Lạc, Cao Phong… đã cho tôi cảm nhận sâu sắc về cuộc sống của các cộng đồng cư dân gắn bó với dòng sông Đà, với hồ Hòa Bình. Họ phát triển kinh tế giao thông bằng đường thủy. Trên sông, từ Điện Biên qua Sơn La về đến Hòa Bình và xuôi về Hà Nội, việc nuôi cá lồng, làm du lịch cộng đồng, phát triển nông nghiệp, đặc biệt là thủy điện được tận dụng hiệu quả và phát triển. Tuy nhiên, việc có nhiều nhà máy thuỷ điện lớn, nhỏ trên dòng Đà Giang lại trở thành điều nan giải trong việc điều tiết, phân bổ nước giữa đầu nguồn và hạ lưu vào mùa khô.

Mùa khô năm 2020 và 2021, hồ Hòa Bình bị thiếu nước nghiêm trọng. Cao điểm mùa mưa năm 2021, tỉnh Hòa Bình hầu như không xuất hiện cơn mưa nào, theo đó lũ cũng không về trên các nhánh sông. Báo cáo của Tập đoàn điện lực Việt Nam EVN cho biết, đến 9 giờ sáng 6/7/2021, mức nước hồ thủy điện Hòa Bình là 84 mét và đang tiệm cận mức nước chết (80 mét). Đây là một trong những năm có mức nước thấp nhất kể từ khi vận hành Nhà máy thủy điện Hòa Bình. Sinh kế của người dân các xã Tiền Phong, Vầy Nưa, Hiền Lương bị thiệt hại nghiêm trọng khi hơn 30 tấn cá lồng bị chết do thiếu nước và sặc bùn.

Tôi thực hiện phóng sự ảnh Lời khẩn cầu từ dòng Đà Giang trong những ngày cao điểm của nắng nóng và khô hạn, để gửi tới độc giả một cảnh báo, thông điệp rõ nét cho những nỗi lo khi trái đất đang nóng lên và sự tác động quá mức của con người vào tự nhiên. Bộ ảnh sau khi đăng phát ngay lập tức đã nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận và bạn đọc.

Phóng sự ảnh Lời khẩn cầu từ dòng Đà Giang đã vinh dự đoạt giải B (không có giải A) - Giải báo chí quốc gia năm 2021 vào tháng 6 vừa qua. Với cá nhân tôi, đây là niềm hạnh phúc lớn lao khi những cố gắng, nỗ lực của bản thân được ghi nhận. Tuy nhiên, tôi vẫn cảm thấy nuối tiếc khi đã không thể làm tốt hơn nữa, để vấn đề mình theo đuổi được bao quát hơn với cộng đồng. Tôi từng nghĩ sẽ theo thuyền đi ngược sông Đà, để tìm hiểu tác động của khí hậu, của con người tới dòng sông Đà trên các tỉnh Tây Bắc, nhưng chưa thực hiện được bởi nhiều yếu tố cả khách quan và chủ quan.
 

Phóng viên Lưu Trọng Đạt nhận giải B (không có giải A) - Giải báo chí quốc gia năm 2021 với tác phẩm “Lời khẩn cầu từ dòng Đà Giang”, tháng 6/2022

3. Việc mở rộng không gian tác nghiệp là điều cần thiết với mỗi phóng viên ảnh, bởi những đề tài hay thường nằm ở nhiều địa bàn khác nhau. Chẳng hạn, năm 2017, khi còn đang công tác tại Ban biên tập Ảnh, tôi đã vào tận vùng giáp ranh của Cà Mau và Kiên Giang để thực hiện phóng sự ảnh Xâm thực biển, sạt lở đe dọa Đồng bằng sông Cửu Long. Tác phẩm vinh dự được trao giải C - Giải báo chí quốc gia năm 2017. Ngày tôi nhận giải, nhiều đồng nghiệp ở Cà Mau, Kiên Giang không khỏi ngạc nhiên.

Cũng đã có ý kiến về việc mỗi phóng viên cần hoạt động gọn gàng trong địa bàn mình thường trú. Việc mở rộng địa bàn sẽ được thực hiện thông qua sự phối hợp thông tin với các CQTT khác. Trên thực tế, việc chia sẻ đề tài cho các đồng nghiệp cùng thực hiện không phải lúc nào cũng đem lại những giá trị như mong đợi. Mỗi người có tư duy làm việc khác nhau nên sản phẩm cũng sẽ khác nhau, nhất là với thể loại ảnh báo chí.

Một không gian tác nghiệp mở rộng, sẽ khuyến khích phóng viên tìm kiếm, phát hiện, theo đuổi những đề tài hay, chất lượng. Qua đó có những tác phẩm xuất sắc, giành giải cao tại các giải báo chí cấp ngành, cấp quốc gia, thậm chí quốc tế, khẳng định vị thế, thương hiệu của TTXVN. Tuy nhiên, để làm được điều đó, mỗi phóng viên cần chứng minh được giá trị của vấn đề mà mình muốn theo đuổi, thuyết phục và nhận được sự đồng ý của lãnh đạo cơ quan, đơn vị. Bất cứ nơi đâu, dù là địa bàn hoạt động lớn hay nhỏ, sôi động hay bình lặng cũng luôn có những vấn đề hay, những đề tài chất lượng, tiềm ẩn, thách thức phóng viên theo đuổi và tạo ra những sản phẩm báo chí tốt.

Tôi luôn tự nhủ với bản thân mình, chừng nào còn là phóng viên của TTXVN, tôi vẫn sẽ đi, sẽ trải lòng mình để hiểu, cảm nhận rõ hơn về con người, cuộc sống và cảnh quan mỗi nơi mình đến, mỗi vùng đất mình qua. Tôi tin, những tín hiệu của sự thành công sẽ tìm đến với tôi dù ở bất cứ đâu trong hành trình làm báo của mình./.

---

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Gia tăng “sức nặng” của thông tin liên vùng (10/08/2022 09:52:38)

60 năm quan hệ Việt Nam - Lào: Mối quan hệ hợp tác chí nghĩa, chí tình giữa hai hãng thông tấn (08/08/2022 08:58:44)

Đại hội Đoàn thanh niên TTXVN nhiệm kỳ 2022-2027: Tuổi trẻ Thông tấn “Xung kích - Bản lĩnh - Sáng tạo - Đoàn kết - Nhân văn” (05/08/2022 10:05:53)

Xây dựng cơ sở dữ liệu nhà báo liệt sĩ TTXVN qua các thời kỳ (05/08/2022 09:43:32)

Kỷ niệm 75 năm ngày Thương binh-Liệt sĩ: Đời chúng ta đâu có giặc là ta cứ đi! (02/08/2022 16:13:51)

75 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ: Điện báo viên kiên trung (02/08/2022 16:06:30)

Đảng ủy Thông tấn xã việt Nam: Triển khai nhiệm vụ công tác 6 tháng cuối năm (02/08/2022 16:02:42)

Cựu Thủ tướng Abe Shinzo và cuộc phỏng vấn dành riêng cho TTXVN (02/08/2022 15:59:32)

75 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ: Nhiều hoạt động tri ân ý nghĩa (27/07/2022 15:37:01)

75 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ: Nhiều hoạt động ý nghĩa tại chiến khu Tây Ninh (26/07/2022 16:49:22)