Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật: Trần Tuấn và những bức ảnh chân thực về Đại tướng

---

(13/09/2024 10:35:19)

Nhà báo Trần Tuấn được biết đến là người chuyên trách chụp ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp với nhiều bức ảnh tư liệu quý về hoạt động xã hội và sinh hoạt đời thường của Đại tướng. Và niềm vui đã đến với Trần Tuấn khi cụm tác phẩm “Sự giản dị của Đại tướng” gồm 8 bức ảnh về Đại tướng Võ Nguyên Giáp vinh dự được trao Giải thưởng Nhà nước vào tháng 5/2023.

Tác giả Trần Tuấn vinh dự nhận Giải thưởng Nhà nước với cụm tác phẩm “Sự giản dị của Đại tướng”, tháng 5/2023

Trần Tuấn quê ở Phù Cừ, Hưng Yên, lớn lên tại Hà Nội, mang trong mình chút phong lưu của thanh niên Thủ đô. Khởi nghiệp làm công nhân kỹ thuật in phóng ảnh của Phân xã Nhiếp ảnh VNTTX, sau Hiệp định Paris năm 1973 lập lại hòa bình ở Việt Nam, anh chuyển sang cầm máy ảnh, được Ban Thống nhất Trung ương cử vào Thừa Thiên Huế làm việc cho tới ngày giải phóng miền Nam năm 1975.
 
Anh trở về Hà Nội, tiếp tục làm phóng viên Ban biên tập Ảnh và được giao nhiệm vụ chuyên trách chụp ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Đây là trường hợp đặc biệt, vì theo thông lệ TTXVN được cử bốn phóng viên chuyên trách chụp ảnh hoạt động của bốn đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội và Thủ tướng. Có được quyết định này phải nhắc tới Phó tổng giám đốc Đỗ Phượng, sau là Tổng giám đốc. Ông Đỗ Phượng là người nhìn xa, nhận thấy sự cần thiết phải có ảnh tư liệu về tướng Giáp - người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh - sống và làm việc trong hòa bình. Vì thế, ông đã điều phóng viên trẻ Trần Tuấn thực hiện nhiệm vụ này.
 
Để Trần Tuấn được nâng cao trình độ văn hóa và tay nghề, đặc biệt là khả năng chụp chân dung các nhân vật lịch sử, Tổng giám đốc Đỗ Phượng đã quyết định cử Trần Tuấn theo học lớp nghiệp vụ tại Học viện Báo chí Tuyên truyền và sau đó học Thạc sĩ Báo chí. Sau khi hoàn thành chương trình học tập, anh tiếp tục đi theo Đại tướng chụp ảnh, quay video, bám sát những hoạt động xã hội cũng như sinh hoạt đời thường của Đại tướng. Càng đi với Đại tướng, Trần Tuấn càng cảm nhận được tầm tư tưởng, nhân cách cao đẹp của vị tướng huyền thoại Võ Nguyên Giáp và ý nghĩa công việc của mình. Vì vậy, anh đã tập trung công sức, tiền bạc mua thêm phim chụp ảnh, làm triển lãm ảnh và sách ảnh về Đại tướng.
 
Trong 10 năm qua, Trần Tuấn đã xuất bản được 5 cuốn sách: Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Cuộc trường chinh xuyên thế kỷ (nhóm tác giả) NXB Kim Đồng, năm 2010; 101 khoảnh khắc về Đại tướng Võ Nguyên Giáp (Tủ sách 1.000 năm Thăng Long) NXB Hà Nội, năm 2011; Tướng Giáp trong lòng dân, NXB TP. Hồ Chí Minh, năm 2013; Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong lòng dân, NXB Hà Nội năm 2019 và 103 câu chuyện sau những tấm ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp, NXB Trẻ, năm 2020.
 
Cụm tác phẩm Sự giản dị của Đại tướng gồm 8 ảnh, được Trần Tuấn chọn lọc từ hàng nghìn bức ảnh trong 5 cuốn sách và nhiều cuộc triển lãm của anh: Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm và trồng cây lưu niệm tại sân trường Quốc học - Huế, để tưởng nhớ công ơn các thầy cô giáo; Đại tướng về thăm Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Thừa Thiên Huế. Thiếu tướng Lê Nam Khánh giới thiệu với Đại tướng về từng cán bộ, chiến sĩ của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh; Sau buổi viếng đền Bến Dược và thăm địa đạo Củ Chi, Đại tướng nghỉ trưa trên chiếc võng thời chiến, mắc dưới rặng tre xanh mát của quê hương đất thép Củ Chi; Trở lại Tân Trào lịch sử, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm hỏi tường tận đời sống gia đình từng người dân bản; Tại lễ hội đền Hai Bà Trưng ở Hát Môn, Phúc Thọ, Hà Nội, một lão nông, thay mặt dân làng, tặng Đại tướng đĩa bánh trôi tượng trưng cho lòng kính trọng của dân làng đối với người có công với dân, với nước; Đại tướng nói chuyện thân mật với nhà văn quân đội, đại tá Hữu Mai, tại hành lang Bảo tàng Tân Trào; Trên đường về thăm Hà Tuyên, Đại tướng ghé vào quán nước ven đường của chị Nguyễn Thị Tỉnh uống trà; Đại tướng cắt tóc trong dịp nghỉ dưỡng ở Vũng Tàu, anh Lê Sự, thợ hớt tóc bình dân đã cắt tóc cho Đại Tướng.
 
Tám bức ảnh là tám khía cạnh đời thường, tám khoảnh khắc khá tiêu biểu góp phần khắc họa nên chân dung của vị tướng tài danh. Đây là cách thể hiện chân dung một con người - chân dung theo nghĩa rộng không hạn chế số lượng ảnh. Nhìn cụm ảnh, ai cũng thấy rất gần gũi và cảm mến một Võ Nguyên Giáp giản dị, đôn hậu, người anh cả Quân đội Nhân dân Việt Nam. Mặc dù rất xúc động nhưng người xem vẫn thấy thiếu, đó là thiếu một ảnh chân dung trực diện, một ảnh thôi mà thể hiện được nét bản thể và thần thái Võ Nguyên Giáp. Bức ảnh ấy phải là ảnh “đinh”, ảnh “chốt” nổi trội trong cụm tác phẩm. Rất tiếc! Có thể đòi hỏi này là một yêu cầu cao, một khát vọng nghệ thuật trọn vẹn mà tác giả đã bỏ qua.
 
Tuy nhiên, với nhiều bức ảnh chân thực, sinh động, Trần Tuấn đã xây dựng được hình tượng đẹp, ấn tượng về vị tướng huyền thoại Võ Nguyên Giáp trong thời bình bằng tấm lòng kính yêu Đại tướng./.

Một số bức ảnh trong bộ ảnh “Sự giản dị của Đại tướng” của tác giả Trần Tuấn:
 

---

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Ký ức Thông tấn  (09/09/2024 13:56:14)

Nỗi khát khao được cầm bút (07/08/2024 16:26:51)

Ký ức Thông tấn  (03/07/2024 09:34:51)

50 năm bản tin tiếng Tây Ban Nha (04/06/2024 14:19:59)

Ký ức Thông tấn (03/05/2024 16:44:24)

Ký ức Thông tấn (01/04/2024 16:35:33)

Những kỷ vật đi cùng năm tháng (19/01/2024 08:59:19)

Kỷ niệm 25 năm thành lập Ban biên tập tin Kinh tế (19/11/1998-19/11/2023): Truyền thống và kết nối (05/12/2023 21:26:32)

Kỷ niệm 15 năm thành lập báo điện tử VietnamPlus (13/11/2008-13/11/2023): Giữ vững vị thế báo điện tử đối ngoại quốc gia (05/12/2023 21:24:54)

Kỷ niệm 63 năm Ngày thành lập Thông tấn xã Giải phóng (12/10/1960-12/10/2023): Vừa hành quân vừa phát tin chiến thắng (07/11/2023 08:30:02)