Truyền thống
Nỗi khát khao được cầm bút
(07/08/2024 16:26:51)
Nhà báo liệt sĩ Lê Viết Vượng (1939-1971) tham gia chiến trường miền Nam, trở thành phóng viên tin Thông tấn xã Giải phóng (TTXGP) khu 5 năm 1968, đúng vào thời điểm khu 5 tập trung lực lượng, tiến công liên tục, mạnh mẽ nhằm đánh sập ngụy quân, ngụy quyền, kết hợp với những cuộc khởi nghĩa quyết liệt của quần chúng giành chính quyền về tay nhân dân. Hy sinh tháng 7/1971, anh để lại niềm tiếc thương khôn nguôi cho các đồng chí, đồng nghiệp. Tháng 7 này, nhân 53 năm ngày mất của liệt sĩ Lê Viết Vượng, Nội san Thông tấn xin trích giới thiệu bài viết của nhà báo Việt Long, nguyên phóng viên Ban biên tập tin Trong nước, Thông tấn xã Việt Nam về người đồng đội, người anh đáng kính Lê Viết Vượng.
 |
| Các phóng viên TTXGP tại căn cứ Trà Nô của khu 5, tháng 10/1974 |
1. Chúng tôi lên đường đi B ngày 30/4/1968. Các đơn vị dân sự được chia thành các chi; tôi và Lê Viết Vượng ở cùng một chi với anh chị em làm công tác thông tấn, báo chí. Hôm ấy, đơn vị hành quân qua Hương Sơn, Hà Tĩnh - quê hương anh. Do có bom chờ nổ, chúng tôi phải dừng chân ở một làng quê, Vượng được phép tranh thủ ghé qua nhà. Vượng đi từ sớm đến xế chiều thì quay về. Khuôn mặt anh đỏ gay, người đầm đìa mồ hôi. Vượng khoe với tôi khi anh vừa về đến nhà thì vợ anh sinh con. Tôi hỏi: “Con trai hay con gái?”. Anh ngớ người rồi lắc đầu: “Mình không kịp hỏi là trai hay gái nữa, vì thời gian ít quá, mọi thứ cứ quýnh cả lên!”.
Là người ít tuổi nhất đoàn, kém Vượng tới 8 tuổi, tôi được anh chăm nom hết sức chu đáo. Hành quân bộ được ít hôm, không may tôi bị nước sôi dội vào mu bàn chân trái. Vượng xuýt xoa, bôi thuốc mỡ và băng chân lại cho tôi. Trời vừa mưa vừa nắng, đường nhớp nháp bùn đất, chiến trường luôn vẫy gọi, chúng tôi hăm hở tiến vào. Vì thế, không ai muốn dừng chân. Tôi cũng vậy, băng chân, lồng tất vào và kiên nhẫn dò dẫm từng bước, tiến vào Nam. Ba lô tôi xẹp lép, vì Vượng đã san phần lớn đồ đạc của tôi sang ba lô của anh cho tôi bớt nặng. Cứ thế, chúng tôi vượt qua đất Lào với mùa hè nắng cháy, vượt đỉnh Trường Sơn quanh năm mây phủ, về lại đất Việt, với một mùa mưa nước ngập đất trời, những con sông ào ào thác lũ…
Thỉnh thoảng thấy bên đường một chiếc võng mắc dưới một cái tăng. Chiếc võng bất động nhưng căng nặng, chứng tỏ có người nằm trong, gần đuôi của chiếc võng đầm đìa nước. Chúng tôi được biết, đó là những chiến sĩ bị sốt rét, phải nằm lại giữa đường. Không đủ ý chí và sức lực để vượt lên, họ nằm bẹp dí trong võng ngày qua ngày… Vượng bảo với tôi rằng không thể như thế được, phải vượt lên, phải vào chiến trường “Đứng trên bốn phương thành Huế mà viết tin, chụp ảnh” như nhà thơ Tố Hữu đã khích lệ chúng tôi trong một lần ông tới nói chuyện với cơ quan Việt Nam Thông tấn xã (VNTTX). Và chúng tôi cứ đi, đi trong lời động viên của Vượng cùng đồng đội, đi trong cơn sốt, đi trong cái đau, đi cả trong cơn mê sảng... Và ngày 21/8/1968, chúng tôi đã tới cơ quan, sau 3 tháng 21 ngày hành quân gian khổ.
2. Là những phóng viên hăm hở ra chiến trường để viết tin, chụp ảnh, tôi và Vượng đều khao khát được đi thực tế. Nhưng cuộc sống ở chiến trường chưa cho phép chúng tôi thực hiện được ước mơ ấy. Đồng bằng xa và chiến tranh ác liệt, không phải ai cũng được cử đi. Tại chiến khu, cũng có biết bao việc phải làm: gùi cõng, sản xuất, làm chuyên môn... Vượng được phân công sang quân khu biên tập tin chiến sự. Tôi ở lại Ban làm nhiệm vụ ghi tin đọc chậm từ Đài Tiếng nói Việt Nam và giúp một số việc cho Tiểu ban tiền tuyến.
Về sức khỏe, anh thuộc diện yếu. Ngoài căn bệnh sốt rét thường tình ai cũng mắc phải, anh còn bị bệnh khớp, bệnh trĩ. Có hôm trời ẩm lạnh, các khớp của anh sưng đỏ, anh không đi nổi. Có hôm do đường ruột kém, bệnh trĩ lại hành hạ anh. Anh bảo rằng những lúc ấy máu chảy nhiều quá, phải đóng khố như phụ nữ đến tháng! Nhưng bệnh tật không quật ngã được anh. Anh vẫn tham gia gùi cõng, sản xuất và làm chuyên môn.
Cách mạng miền Nam ngày một phát triển. Năm 1971, vùng giải phóng được mở rộng thêm. Chúng tôi được cử đi công tác đồng bằng để đưa tin, viết bài về phong trào tiến công và nổi dậy của đồng bào. Đó là ao ước suốt 3 năm nay của chúng tôi. Vượng được cử đi Quảng Ngãi, tôi được cử đi Bình Định. Chúng tôi nhanh chóng chuẩn bị mọi thứ cần thiết để lên đường. Anh Phi, Phó ban tuyên huấn, căn dặn chúng tôi rất nhiều. Anh tỏ ra lo lắng vì chúng tôi đi chuyến này là chuyến đầu tiên, chiến sự lại quá ác liệt.
 Nhà báo liệt sĩ LÊ VIẾT VƯỢNG (1939-1971) - Quê quán: xã Sơn Trà, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. - Năm 1962: học lớp nghiệp vụ báo chí, công tác tại VNTTX. - Năm 1968: tham gia chiến trường miền Nam, trở thành phóng viên tin TTXGP khu 5. - Ngày 3/7/1971: bị trúng pháo của địch và hy sinh tại thôn Đông Thuận, xã Phổ Vinh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. |
Ngày 8/4/1971, tôi và Vượng xuống khu sản xuất Đák Là. Buổi tối, bên bếp lửa, tôi và Vượng ngồi tâm sự, ôn lại những ngày hành quân qua miền Trung, cười lũ máy bay Mỹ dội bom như vãi trấu mà chẳng diệt được mình, những ngày đói cơm, nhạt muối khi chưa bắt được liên lạc với Khu, những ngày đầu tiên biết thế nào là sốt rét, những va vấp mà anh gặp phải do tính tình quá bộc trực. Anh dặn tôi: “Mình đã rút ra kinh nghiệm: thẳng là tốt, nhưng cũng phải biết mềm mại, nếu không, có khi hỏng việc. Cậu cũng thẳng tính, nên khéo léo hơn”. Tôi có ngờ đâu, đây lại là buổi cuối cùng tôi được sống cùng anh.
3. Sau đó ít lâu, đêm 3/7/1971, địch nã pháo vào khu vực trú quân giải phóng tại thôn Đông Thuận, xã Phổ Vinh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. Lê Viết Vượng đã hy sinh trong đêm đó. Cho tới lúc nhắm mắt, Vượng vẫn chưa nguôi ngoai nỗi khát khao cầm bút. Phải mất 3 năm kiên trì phấn đấu, vượt qua bao gian khổ, ác liệt, chúng tôi mới được làm công việc của một phóng viên, đi thực tế để phản ánh cuộc sống bằng ngòi bút, ống kính máy ảnh. Tôi đem theo nỗi khát khao của anh đến khắp chiến trường Bình Định. Ngòi bút của tôi như thấm máu của Vượng, nên tôi viết rất hăng hái, viết có hồn và giàu tính chiến đấu.
Ngày chiến thắng của toàn dân tộc, tôi càng nhớ Lê Viết Vượng - người đồng đội, người anh đã dìu dắt tôi. Ngày 1/5/1975, TP. Đà Nẵng tổ chức mít tinh, diễu binh, diễu hành mừng ngày đại thắng của dân tộc. Đứng trên lễ đài nhìn xuống quảng trường Chi Lăng thấy lớp lớp quần chúng hớn hở cờ hoa, đội ngũ quân giải phóng trùng trùng hiên ngang diễu qua, mắt tôi nhòa lệ. Chính khi ấy, hình ảnh Lê Viết Vượng, Hồ Ca, Đinh Thành Lê, Kiều Thị Nghị, Phạm Thị Đệ... những người đồng chí thân yêu của tôi - những liệt sĩ đã ngã xuống vì ngày chiến thắng, lại hiện lên rõ mồn một.
Nước mắt chảy tràn trên mặt, tôi đắm chìm vào quá khứ, sống với quá khứ, cảm nhận cả niềm vinh quang mà các đồng nghiệp của tôi không kịp chứng kiến./.
(Tư liệu Nội san Thông tấn)
Nội san Thông tấn số 7/2024
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Ký ức Thông tấn (03/07/2024 09:34:51)
50 năm bản tin tiếng Tây Ban Nha (04/06/2024 14:19:59)
Ký ức Thông tấn (03/05/2024 16:44:24)
Ký ức Thông tấn (01/04/2024 16:35:33)
Những kỷ vật đi cùng năm tháng (19/01/2024 08:59:19)
Kỷ niệm 25 năm thành lập Ban biên tập tin Kinh tế (19/11/1998-19/11/2023): Truyền thống và kết nối (05/12/2023 21:26:32)
Kỷ niệm 15 năm thành lập báo điện tử VietnamPlus (13/11/2008-13/11/2023): Giữ vững vị thế báo điện tử đối ngoại quốc gia (05/12/2023 21:24:54)
Kỷ niệm 63 năm Ngày thành lập Thông tấn xã Giải phóng (12/10/1960-12/10/2023): Vừa hành quân vừa phát tin chiến thắng (07/11/2023 08:30:02)
Ký ức Thông tấn (02/11/2023 15:28:04)
Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2022: Nhà báo Đinh Quang Thành - Trọn vẹn tình yêu nhiếp ảnh (05/10/2023 08:11:46)
