Hành trình nhân văn

---

(30/08/2021 17:30:05)

Ý tưởng hình thành chùm bài “Hai phía nỗi đau và sức mạnh của lòng bao dung” đến với tôi từ cuối năm 2018, khi được tham dự một số hoạt động của dự án “The two sides Project-2SP” (dự án Hai phía) từ ngày 25/11-10/12/2018 gồm 7 thành viên. Họ là con của các binh sỹ Mỹ tử trận hoặc mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam, lần thứ hai quay trở lại thăm Việt Nam. Được xem bộ phim tài liệu mang tên dự án, trò chuyện với họ, trong tôi thôi thúc một mong muốn được tìm hiểu về dự án và câu chuyện của những con người ở hai phía nỗi đau trong cuộc chiến tranh khốc liệt đã qua gần nửa thế kỷ.

Trước dịp kỷ niệm 25 năm ngày Việt Nam-Hoa Kỳ chính thức bình thường hóa và thiết lập quan hệ ngoại giao (12/7/1995-12/7/2020) hơn một tháng, tôi đã trình bày ý tưởng thực hiện chùm bài “Hai phía nỗi đau và sức mạnh của lòng bao dung” với lãnh đạo phòng, ban và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình, những ý kiến chỉ đạo rất cụ thể trong quá trình xây dựng đề cương tác phẩm.
 

Phóng viên Ban biên tập tin Trong nước TTXVN Nguyễn Thu Phương (phải), phỏng vấn chị Nguyễn Thị Hồng Diễm, Phó chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị TP. Hồ Chí Minh, có cha mẹ đều là liệt sỹ, tháng 6/2020

Trước đó, với sự giúp đỡ của Trưởng ban châu Mỹ, Tổng thư ký Hội Việt-Mỹ (Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam) Bùi Văn Nghị, tôi đã liên hệ được với trưởng dự án Hai phía, bà Margot Carlson Delogne - một người con có cha là binh sỹ Mỹ tử trận tại Việt Nam. Trò chuyện với bà qua Facebook và đọc tài liệu do bà cung cấp, tôi đã hiểu thêm nhiều về dự án Hai phía và những nỗi đau mà bà cùng những người có người thân tử trận tại Việt Nam đã và đang phải gánh chịu.

Ngày 16/6/2020, tôi lên đường đến TP. Hồ Chí Minh và tỉnh An Giang để phỏng vấn các nhân vật phục vụ tuyến bài. Nhân vật của tôi là hai người con có cha mẹ đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đó là bà Nguyễn Thị Hồng Diễm, Phó chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị TP. Hồ Chí Minh, có cha và mẹ đều là liệt sỹ thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Cha mất khi bà mới hai tuổi và hai năm sau mẹ của bà cũng qua đời. Bà gần như không có ký ức gì về cha mẹ ngoài những câu chuyện được bà nội, bà ngoại kể lại và vài kỷ vật, tấm ảnh.

Công tác tại Liên hiệp các tổ chức hữu nghị TP. Hồ Chí Minh, bà Hồng Diễm có dịp gặp gỡ các đoàn cựu binh Mỹ và nhận thấy họ cũng đã cố gắng tìm hiểu, mong muốn hàn gắn vết thương chiến tranh và có những hành động chuộc lại lỗi lầm mà thế hệ trước đã gây ra cho vùng đất này. Vì thế, dù không quên quá khứ, dù nỗi đau vẫn còn trong sâu thẳm, nhưng bà đã tự cởi sợi dây níu giữ thù hận, cởi mở với chính mình.
 

Cuộc gặp gỡ đầu tiên của hai phía năm 2015

Nhân vật thứ hai tôi phỏng vấn là ông Vũ Ngọc Xiêm, cựu phóng viên báo Quân Giải phóng, báo Quân khu 7 và hiện tham gia công ty TNHH MTV Cựu chiến binh TP. Hồ Chí Minh, góp phần giúp đỡ con em liệt sỹ, cựu chiến binh có việc làm ổn định. Cha của ông là Vũ Ngọc Sam, chiến sỹ đơn vị pháo cao xạ bảo vệ cầu Hàm Rồng, Thanh Hóa, hy sinh ngày 4/4/1965 khi đang chiến đấu với máy bay Mỹ. Lúc ấy, ông mới 14 tuổi.

Gặp gỡ và trò chuyện với các nhân vật, tôi được biết, từ sự đồng cảm, thấu hiểu và chia sẻ, các thành viên trong dự án đã quyên góp xây dựng nhà hòa bình dành cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn tại Việt Nam. Đầu tháng 5 và 6/2020, tại huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang, hai căn nhà đã được hoàn thành. Hai gia đình nghèo có nhà mới là một minh chứng cho sự kết nối giữa hai phía, sự kết nối của hạnh phúc và sẻ chia.

Đến An Giang một ngày giữa tháng 6, cái nắng chói chang nhanh chóng được xua tan bởi không khí thân tình và những nụ cười vui vẻ, trìu mến. Hai gia đình được dự án hỗ trợ xây nhà là bà Nguyễn Thị Tôm, ấp Đông và bà Đào Thị Cẩm Bình, ấp Thị đều ở xã Mỹ Hiệp, huyện Chợ Mới. Gia đình bà Tôm là hộ khó khăn nhất của xã. Chồng bà mất cách đây hai năm, hai con đều trên 30 tuổi nhưng cả sức khỏe thể chất cũng như tinh thần đều không đảm bảo. Bản thân bà sức khỏe yếu, nguồn sống gia đình phụ thuộc vào khoản tiền trợ cấp hộ nghèo, người khuyết tật và sự giúp đỡ của bà con hàng xóm.
 

Những người con của hai phía cùng nhớ về cha mẹ mình

Thông qua đại diện Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tại huyện Chợ Mới, bà Tôm được dự án Hai phía tài trợ 60 triệu đồng; chính quyền địa phương, người thân, bà con chòm xóm hỗ trợ thêm 20 triệu đồng. Ngày 1/6/2020, căn nhà được hoàn thành. Giờ đây, khi mùa mưa tới, bà cùng hai con đã yên tâm, thoải mái trong ngôi nhà vững chãi của mình. Bà Susan Mitchell-Mattera, người khởi xướng sáng kiến xây dựng ngôi nhà hòa bình tặng người nghèo cho biết, bà đang tiếp tục vận động quyên góp kinh phí hỗ trợ xây căn nhà thứ ba tại tỉnh An Giang. Những hành trình nhân văn của hai phía vẫn đang và sẽ còn được tiếp nối ở phía trước.

Với tôi, hành trình biết và đến với dự án Hai phía là một hành trình nhân văn, tràn ngập những cung bậc cảm xúc, trong đó có cả sự khâm phục, tự hào về tấm lòng bao dung của người Việt Nam; sự ngạc nhiên trước những tình cảm chân thành của những người con binh sỹ Mỹ với người dân Việt Nam. Chùm bài đã hoàn thành hơn một năm nhưng trong tôi vẫn nguyên vẹn cảm xúc này, là động lực để tôi nuôi dưỡng đam mê đi và viết của mình./.
 

---

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: Đồng hành trên những chuyến xe (30/08/2021 16:58:19)

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: Bảo đảm an toàn trụ sở cơ quan (30/08/2021 16:51:38)

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: Nóng theo diễn biến dịch bệnh  (30/08/2021 16:11:12)

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: Bám sát địa bàn để thông tin (30/08/2021 16:08:01)

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: Phương thức tác nghiệp mới  (30/08/2021 15:55:26)

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: Giãn cách xã hội, không giãn cách trách nhiệm và quyết tâm (30/07/2021 13:02:49)

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: Chắt lọc thông tin và tuyệt đối tuân thủ 5K (30/07/2021 13:01:37)

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: Bệnh viện dã chiến - Y bác sỹ vừa điều trị vừa phục vụ người nhiễm COVID-19 (30/07/2021 12:52:50)

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: Hai tuần giữa tâm dịch  (30/07/2021 12:46:10)

Cuộc chiến chống dịch COVID-19: ITAXA - Đảm bảo sản xuất để dòng tin không “đứt gãy” (30/07/2021 12:43:29)