Hội tụ truyền thông tại TTXVN

---

(02/04/2018 16:56:34)

Sự bùng nổ của công nghệ thông tin và internet đã làm thay đổi mạnh mẽ các phương tiện truyền thông truyền thống và từ đó đưa đến một xu thế toàn cầu là hội tụ truyền thông.

Nội hàm của khái niệm hội tụ truyền thông (media convergence) khá rộng và được nhìn dưới nhiều góc độ khác nhau nhưng tựu chung đấy là sự kết hợp tất cả các phương tiện truyền thông, không chỉ về loại hình mà còn là sự hội tụ cả về chức năng, phương thức đưa tin, hình thái tổ chức của các cơ quan báo chí, truyền thông… Hội tụ truyền thông được coi là sự phát triển tất yếu của báo chí hiện đại, được nhận định còn tiếp tục phát triển và sẽ xuất hiện nhiều hình thức mới hơn. 
 

Thử nghiệm màn hình công cộng của TTXVN - Một minh chứng cho xu hướng đa kênh và quảng bá chéo

Tại TTXVN, những năm gần đây, chúng ta đang có những hướng đi để kịp thời thích nghi và phát triển phù hợp với xu thế này. Đó là:

Thứ nhất, là sự phát triển đa loại hình, đa nền tảng truyền thông. Đây là một phần của sự phát triển truyền thông hội tụ và cũng chính là lý do để truyền thông hội tụ ra đời. Xu hướng đó diễn ra tại TTXVN từ khá lâu với sự ra đời của các loại hình thông tin mới như truyền hình, âm thanh, đồ họa hay việc khởi tạo các kênh thông tin trên mạng xã hội, các ứng dụng di động của báo VietnamPlus, báo Thể thao và Văn hóa, Vnews...

Thứ hai, là sự thay đổi về mô hình. Việc tìm kiếm một mô hình “Trung tâm điều độ”, hiện nay là phòng Điều độ thông tin (thuộc Ban Thư ký biên tập và Quan hệ đối ngoại) phần nào thể hiện điều này. Có lẽ, nhu cầu xuất phát từ sự cần thiết phải có một đơn vị chuyên trách có chức năng giúp lãnh đạo cơ quan giám sát, điều phối các hoạt động nghiệp vụ báo chí trong ngành, đồng thời xử lý một số công việc đòi hỏi tính liên kết. Hoạt động của một đơn vị như vậy chính là cách tổ chức ở mức thấp của “super desk” - bàn siêu biên tập trong mô hình tòa soạn hội tụ - là trung tâm kết nối của các loại hình báo chí khác nhau.

Thứ ba, là về mặt nhân sự. Hội tụ truyền thông đòi hỏi có một đội ngũ nhà báo đa năng, không chỉ viết cho báo in, báo điện tử mà có thể sản xuất các sản phẩm cho phát thanh và truyền hình. Khoảng 10 năm trước, tại TTXVN xuất hiện khái niệm phóng viên “ba trong một” vừa viết bài vừa quay phim, chụp ảnh mà điểm nhấn là sự ra đời của Trung tâm Truyền hình Thông tấn (Vnews) đòi hỏi phải huy động lực lượng khá lớn phóng viên trong ngành, vốn chủ yếu là phóng viên tin tham gia.

Thứ tư, là liên kết nội dung. Liên kết nội dung và quảng bá chéo là một vấn đề hết sức quan trọng trong báo chí hội tụ. Một số tòa soạn của cơ quan đã thực hiện liên kết nội dung báo giấy và báo điện tử. Ở cấp toàn ngành, TTXVN cũng đã có liên kết tin - ảnh, thể hiện trong trang vnanet.vn với hình thức còn đơn giản là kết nối tin, ảnh.

Thứ năm, là sự hội tụ về bộ máy sản xuất, hay rộng hơn là hội tụ về nền tảng kỹ thuật. Đây là một yêu cầu tất yếu của quá trình hội tụ truyền thông. Khi các đầu ra có xu hướng đa kênh, đa nền tảng thì cũng cần hội tụ nội dung, cần có nền tảng kỹ thuật, tính thống nhất và liên kết cao. 

Các mục tiêu của NPS * Hệ tác nghiệp tập trung khối tin nguồn, hỗ trợ các loại hình thông tin. * Kết nối Websites các tòa soạn, hệ thống giao ban. * Kết nối khối tài chính, kỹ thuật, văn phòng.

Trước đây, TTXVN có bảy hệ tác nghiệp riêng rẽ cho các ban biên tập và các loại hình thông tin. Cuối năm 2017, một hệ tác nghiệp chung được thay thế có tên gọi VNA NPS (News Production System) đã triển khai bước đầu tại các CQTT và khối tin nguồn với hàng ngàn đơn vị thông tin được xử lý mỗi ngày. Thiết kế đầy đủ của NPS mang ý tưởng hỗ trợ sản xuất theo mô hình hội tụ thông qua việc định hướng là một “nhà máy” sản xuất thông tin chính trong toàn ngành. Trong đó, cơ sở dữ liệu được tập trung, lưu trữ tất cả các loại hình thông tin, phía trên là các lớp ứng dụng hỗ trợ tác nghiệp với các luồng công việc (workflow) có thể thiết lập động và các hệ thống giám sát, phân công... Mặc dù mới được triển khai ở cấp độ đầu tiên, nhưng có thể nói NPS là phần mềm nội bộ có phạm vi triển khai rộng nhất từ trước tới nay tại TTXVN.
 

Mô hình thiết kế NPS

Tuy còn một số hạn chế của một hệ thống phần mềm đang trong giai đoạn phát triển, nhưng NPS bước đầu đã hội tụ về bộ máy sản xuất. Với ý tưởng thiết kế này, việc phối hợp giữa các đơn vị, các loại hình thông tin cũng như công tác giám sát, điều phối sẽ dễ dàng thực hiện khi có yêu cầu. Trên nền tảng kỹ thuật đó, quá trình tác nghiệp có thể liên thông, chia sẻ, phối hợp và điều phối giữa các đơn vị, cá nhân cũng như hỗ trợ cho khả năng phân phối đa kênh. Mô hình “super desk” với sự hội tụ về mặt không gian có thể triển khai tại một tòa soạn nhưng không thể triển khai đơn thuần tại một “tổ hợp truyền thông” như TTXVN. Thay vào đó có thể triển khai một “super desk” ảo trên NPS, trong đó những người điều phối, các biên tập viên cấp cao sẽ thực hiện phân công thông qua hệ tác nghiệp. Nhiều hãng tin lớn trên thế giới cũng đã đầu tư các hệ thống như vậy, trong đó đáng chú ý là hệ thống Iris của hãng tin AFP hay AP - ENPS của AP. 

Triển khai mô hình hội tụ trong một tòa soạn báo đã khó, triển khai mô hình này trong một cơ quan báo chí lớn như TTXVN lại càng khó khăn gấp bội. Nhìn một cách xuyên suốt, dù mới ở những bước đi ban đầu, nhưng đáng mừng là TTXVN đang kịp thời có những thay đổi để thích nghi với xu hướng phát triển của báo chí hiện đại, trong đó việc từng bước xây dựng một nền tảng kỹ thuật tập trung, hội tụ là một hướng đi đúng đắn của lãnh đạo ngành. 
 

Giao diện hệ tác nghiệp NPS

Chúng ta hoàn toàn tin tưởng TTXVN sớm xây dựng được một mô hình truyền thông hội tụ toàn diện, xây dựng được một “hệ sinh thái” kỹ thuật cho toàn ngành để từ đó phát triển thêm nhiều loại hình thông tin mới, nhiều kênh tiếp cận với công chúng, nhiều gói thông tin, giúp chúng ta chủ động, vững bước trên con đường phát triển và hội nhập với báo chí  truyền thông hiện đại.

---

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

"Đơn thương độc mã” ở sự kiện đa phương (02/04/2018 15:32:41)

Nhà báo Trần Ngọc Thiện, Trưởng CQTT tại Cần Thơ: Chuyện nghề ở cơ quan thường trú trọng điểm (13/02/2018 16:04:20)

Nhà báo Nguyễn Khánh Linh, Trưởng CQTT tại Sydney: Sẵn sàng cho 2018! (13/02/2018 15:59:10)

Biết sớm, phát sớm, không để sót lọt thông tin  (03/01/2018 16:04:53)

Liên hoan ảnh khu vực phía Nam lần thứ III (01/11/2017 15:01:34)

Sát nhập và sáp nhập, Giành và dành (03/10/2017 15:09:39)

"Nghề chơi" và "Thú chơi" (05/09/2017 10:02:09)

Cứu cánh, Vị tha và Yếu điểm (03/08/2017 11:18:06)

"Bức thư Da cam" kết nối những tấm lòng (30/05/2017 15:44:58)

Tây Nguyên không chỉ là một địa danh (30/05/2017 15:37:18)