Trao đổi - Thảo luận
Người vạch trần thảm sát Mỹ Lai
(08/07/2013 10:56:57)
Trong cỳằ™c Ä‘ỏằi là m bÃĂo, Hersh Ä‘ÃÊ vinh dỏằ± Ä‘ặ°ỏằÊc nhỏºưn giỏºÊi thặ°ỏằŸng Pulitzer và nhiỏằu phỏºĐn thặ°ỏằŸng danh giÃĂ khÃĂc.
PV Seymour Hersh
Cỳằ™c Ä‘ỏằi là m bÃĂo cỏằĐa Seymour Hersh Ä‘ỏºĐy nhỏằ¯ng thăng trỏºĐm, nhặ°ng ông may mỏº¯n có sỏằ± khỏằŸi Ä‘ỏºĐu thà nh công - phanh phui trặ°ỏằ›c công lỳºưn vỏằƠ thỏºÊm sÃĂt Mỏằạ Lai ỏằŸ miỏằn Nam Viỏằ‡t Nam.
Năm 1969, Hersh mỏằ›i 32 tỳằ•i và là m cỏằ™ng tÃĂc viÃên cho mỏằ™t sỏằ‘ tỏằ bÃĂo ỏằŸ thỏằĐ Ä‘Ã´ Washington. Ông tÃơnh cỏằ có Ä‘ặ°ỏằÊc thông tin mỏằ™t sÄâ quan sỏº¯p sỏằưa bỏằ‹ Ä‘ặ°a ra tòa ÃĂn binh vÃơ phỏºĂm tỏằ™i sÃĂt hỏºĂi dÃÂn thặ°ỏằng ỏằŸ Viỏằ‡t Nam. Tỏằô ngỳằ“n cung cỏºƠp tin ỏằŸ LỏºĐu Năm Góc, Hersh Ä‘oÃĂn Ä‘ÃÊ có mỏằ™t chuýằ‡n khỏằĐng khiỏº¿p xỏºÊy ra. Ngay lỏºưp tỏằâc, Hersh tiỏº¿p cỏºưn vỏằ›i Calley, ngặ°ỏằi Ä‘ang bỏằ‹ giam giỏằ¯ ỏằŸ bang Georgia. Sau khi Ä‘ặ°ỏằÊc Calley cung cỏºƠp tỏºƠt cỏºÊ thông tin, ngặ°ỏằi PV trỏºằ nhỏºưn thỏºƠy Ä‘ang nỏº¯m trong tay cặĂ hỏằ™i tỏºĂo ra bặ°ỏằ›c ngúºãt lỏằ›n trong sỏằ± nghiỏằ‡p là m bÃĂo cỏằĐa mÃơnh.
Hersh viỏº¿t lỏºĂi cÃÂu chuýằ‡n, nhặ°ng cÃĂc tỏºĂp chÃư mà Hersh liÃên hỏằ‡ đăng bà i Ä‘ỏằu tỏằô chỏằ‘i Ä‘ặ°a tin. Hỏằ không mỳằ‘n dÃưnh dÃĂng Ä‘ỏº¿n vỏºƠn Ä‘ỏằ vô cÃạng nhỏºĂy cỏºÊm nà y. May mỏº¯n thay, mỏằ™t ngặ°ỏằi bỏºĂn là chỏằĐ mỏằ™t tỏằ bÃĂo nhỏằ nhỏºưn lỏằi đăng bà i bÃĂo đó. Ngay sau đó, 36 tỏằ bÃĂo, kỏằƒ cỏºÊ tỏằ Washington Post, The London Times và The San Francisco Chronicle Ä‘ÃÊ õ€œmua lỏºĂiõ€ cÃÂu chuýằ‡n nà y cỏằĐa Hersh. Rỏằ“i truýằn hÃơnh cÅâng nhỏºÊy và o cỳằ™c, và thỏº¿ là tÃên tỳằ•i cỏằĐa Seymour Hersh Ä‘ặ°ỏằÊc nhiỏằu ngặ°ỏằi biỏº¿t Ä‘ỏº¿n.
LÃưnh Mỏằạ dỏằ“n dÃÂn là ng SặĂn Mỏằạ lỏºĂi trặ°ỏằ›c khi tiỏº¿n hà nh thỏºÊm sÃĂt.
Trặ°ỏằ›c Hersh, có mỏằ™t và i PV khÃĂc cÅâng Ä‘ÃÊ viỏº¿t vỏằ cÃĂc cỳằ™c thỏºÊm sÃĂt ỏằŸ Viỏằ‡t Nam. Tuy nhiÃên, cÃĂc bà i viỏº¿t nà y chỏằ‰ tỏºưp trung khai thÃĂc khÃưa cỏºĂnh chÃưnh sÃĂch cỏằĐa Mỏằạ Ä‘ỏằ‘i vỏằ›i cỳằ™c chiỏº¿n ỏằŸ Viỏằ‡t Nam. Hersh mỏằ›i là ngặ°ỏằi Ä‘ỏºĐu tiÃên lỏằ™t trỏºĐn thỏằ±c tỏº¿: Giỏằ›i chỏằ‰ huy quÃÂn Ä‘ỏằ™i Mỏằạ Ä‘ang ra lỏằ‡nh cho binh lÃưnh tà n sÃĂt dÃÂn thặ°ỏằng Viỏằ‡t Nam. Hersh tiỏº¿p tỏằƠc tiỏº¿p cỏºưn nhỏằ¯ng ngặ°ỏằi lÃưnh khÃĂc cỏằĐa ĐỏºĂi Ä‘ỏằ™i Charley và viỏº¿t cÃĂc cÃÂu chuýằ‡n tiỏº¿p theo cho tỏằ bÃĂo cỏằĐa ngặ°ỏằi bỏºĂn. Tỏằô nhỏằ¯ng bà i bÃĂo viỏº¿t vỏằ cỳằ™c thỏºÊm sÃĂt nà y, Hersh tỏºưp hỏằÊp thà nh hai cỳằ‘n sÃĂch xỳºƠt bỏºÊn năm 1970 và 1972 vỏằ›i nhan Ä‘ỏằ õ€œMỏằạ Lai 4: BÃĂo cÃĂo vỏằ tÃơnh trỏºĂng thỏºÊm sÃĂt và hỏºưu qỳºÊ, õ€œBỏằâc mà n bÃư mỏºưt: LỏằƠc quÃÂn bÃư mỏºưt Ä‘iỏằu tra vỏằƠ thỏºÊm sÃĂt Mỏằạ Laiõ€.
Seymour Hersh là ngặ°ỏằi giỏằi thiỏº¿t lỏºưp cÃĂc mỏằ‘i quan hỏằ‡ trong nghỏằ là m bÃĂo. Nhỏằ vỏºưy, ông có Ä‘ặ°ỏằÊc thông tin lỏằƠc quÃÂn bÃư mỏºưt sỏằư dỏằƠng chỏºƠt Ä‘ỏằ™c gÃÂy ỏºÊnh hặ°ỏằŸng Ä‘ỏº¿n thỏºĐn kinh ỏằŸ nặ°ỏằ›c ngoà i. Tuy nhiÃên, AP không hà o hỏằâng lỏº¯m vỏằ›i cÃÂu chuýằ‡n cỏằĐa Hersh. Hỏằ cỏº¯t bỏằ 80% và viỏº¿t lỏºĂi nỏằ™i dung cÃÂu chuýằ‡n. ThỏºƠt vỏằng vỏằ›i cÃĂch mà ngặ°ỏằi ta Ä‘ỏằ‘i xỏằư vỏằ›i tÃĂc phỏºâm cỏằĐa mÃơnh, ông bỏằ nghỏằ PV và quay sang là m viỏằ‡c cho chiỏº¿n dỏằ‹ch tranh cỏằư tỏằ•ng thỏằ‘ng cỏằĐa Eugene McCarthy, vỏằ›i hy vỏằng thặ°ỏằÊng nghỏằ‹ sÄâ nà y là lỏằ±a chỏằn phÃạ hỏằÊp nhỏºƠt cỏằĐa nặ°ỏằ›c Mỏằạ Ä‘ỏằƒ có thỏằƒ chỏºƠm dỏằât chiỏº¿n tranh tỏºĂi Viỏằ‡t Nam. DỏºƠn thÃÂn và o con Ä‘ặ°ỏằng nà y, biỏº¿t tặ°ỏằng tỏºưn cÃĂc mÃĂnh khóe trong õ€œtrò chặĂiõ€ chÃưnh trỏằ‹ cỏằĐa cÃĂc chÃưnh khÃĂch, ông quay lỏºĂi vỏằ›i nghỏằ bÃĂo.
Seymour Hersh trong chuýº¿n trỏằŸ lỏºĂi Viỏằ‡t Nam
Trong thỏằi gian 7 năm Hersh là m ỏằŸ New York Times, cÃĂc bà i phóng sỏằ± Ä‘iỏằu tra cỏằĐa ông góp phỏºĐn lỏằ™t trỏºĐn bỏằ™ mỏºãt thỏºưt cỏằĐa nhỏằ¯ng nhà lÃÊnh Ä‘ỏºĂo Mỏằạ. CặĂ quan tÃơnh bÃĂo Trung ặ°ặĂng Mỏằạ CIA cÅâng bỏằ‹ Hersh õ€œÄ‘ÃĂnhõ€ cho tặĂi bỏằi. Ban Ä‘ỏºĐu, ông phanh phui viỏằ‡c CIA theo dÃài cÃĂc tỏằ• chỏằâc trong nặ°ỏằ›c mà hỏằ nghi ngỏằ có mặ°u Ä‘ỏằ“ chỏằ‘ng phÃĂ - mỏằ™t sỏằ± vi phỏºĂm nghiÃêm trỏằng hiỏº¿n chặ°ặĂng cỏằĐa tỏằ• chỏằâc nà y. BỏằŸi theo quy Ä‘ỏằ‹nh, CIA chỏằ‰ Ä‘ặ°ỏằÊc phÃâp thu thỏºưp tin tỏằâc tÃơnh bÃĂo nặ°ỏằ›c ngoà i. Sau đó, ông vỏºĂch trỏºĐn vai trò bÃư mỏºưt cỏằĐa CIA trong viỏằ‡c lỏºưt Ä‘ỏằ• Tỏằ•ng thỏằ‘ng ChilÃê Salvador Allende. Cỳằ‘i cÃạng, Hersh tiỏº¿t lỏằ™ thông tin vỏằ viỏằ‡c tỏằ• chỏằâc nà y Ä‘ÃÊ Ãâp bỳằ™c tà u khoan thăm dò dỏºĐu khÃư Glomar Explorer trỏằƠc vỏằ›t mỏằ™t tà u ngỏºĐm cỏằĐa LiÃên Xô, nhặ°ng viỏằ‡c nà y cỳằ‘i cÃạng không thà nh công.
Henry Kissinger, cỏằ‘ vỏºƠn an ninh và sau là ngúºĂi trặ°ỏằŸng dặ°ỏằ›i thỏằi Tỏằ•ng thỏằ‘ng Nixon, ngặ°ỏằi dÃưnh dÃĂng sÃÂu Ä‘ỏº¿n vai trò cỏằĐa CIA ỏằŸ ChilÃê, cÅâng trỏằŸ thà nh mỏằƠc tiÃêu cỏằĐa nhà bÃĂo Hersh. Hersh tiỏº¿t lỏằ™ vỏằƠ Kissinger chỏằ‰ Ä‘ỏºĂo bÃư mỏºưt nÃâm bom Campuchia, cho phÃâp nghe trỏằ™m Ä‘iỏằ‡n thúºĂi cỏằĐa cÃĂc nhÃÂn viÃên dặ°ỏằ›i quýằn và mỏằ™t sỏằ‘ phỏằƠ tÃĂ khÃĂc cỏằĐa Nhà Trỏº¯ng. Ông phÃĂt hiỏằ‡n rỏº±ng, cÃĂc tà i liỏằ‡u trong văn phòng cỏằĐa Kissinger Ä‘ÃÊ bỏằ‹ Ä‘ỏºãc vỏằƠ cỏằĐa LỏºĐu Năm Góc Ä‘ÃĂnh cỏº¯p...
Đỏº¿n năm 1979, Seymour Hersh quýº¿t Ä‘ỏằ‹nh rỏằi bỏằ tỏằ New York Times Ä‘ỏằƒ dà nh thỏằi gian và công sỏằâc cho ra mỏº¯t cỳằ‘n sÃĂch tiỏº¿p theo: õ€œCÃĂi giÃĂ cỏằĐa quýằn lỏằ±c: Kissinger trong Nhà Trỏº¯ng dặ°ỏằ›i thỏằi Tỏằ•ng thỏằ‘ng Nixonõ€. Cỳằ‘n sÃĂch dà y 700 trang xỳºƠt bỏºÊn năm 1983 Ä‘ÃÊ là m nhỏằ¯ng ngặ°ỏằi vỏằ‘n không ặ°a Kissinger cỏºÊm thỏºƠy hỏºÊ hÃê.
Cỳằ‘n sÃĂch tiỏº¿p theo cỏằĐa ông- õ€œChiỏº¿n lặ°ỏằÊc Samson: Kho hỏºĂt nhÃÂn cỏằĐa Ixraen và ChÃưnh sÃĂch Ä‘ỏằ‘i ngúºĂi cỏằĐa Mỏằạõ€ (1991) - là mỏằ™t cÃÂu chuýằ‡n khÃĂc vỏằ thói Ä‘ỏºĂo Ä‘ỏằâc giỏºÊ cỏằĐa Mỏằạ. Hersh chỏằ‰ ra rỏº±ng ChÃưnh phỏằĐ Mỏằạ, trong khi kÃêu gà o cỏºƠm phỏằ• biỏº¿n vÅâ khÃư hỏºĂt nhÃÂn, lỏºĂi khuýº¿n khÃưch Ixraen bÃư mỏºưt phÃĂt triỏằƒn vÅâ khÃư hỏºĂt nhÃÂn. Hà nh Ä‘ỏằ™ng nà y nhỏº±m mỏằƠc Ä‘Ãưch phỏằƠc vỏằƠ cho cỳằ™c chiỏº¿n tranh lỏºĂnh, bỏằŸi nhiỏằu trong sỏằ‘ vÅâ khÃư hỏºĂt nhÃÂn cỏằĐa Ixraen Ä‘ặ°ỏằÊc chÄâa vỏằ phÃưa LiÃên Xô. Nhỏằ¯ng chi tiỏº¿t thu hút bỏºĂn Ä‘ỏằc nhỏºƠt trong cỳằ‘n sÃĂch là : ThỏằĐ tặ°ỏằ›ng Ixraen Yitzak Shamir chuýằƒn cho tÃơnh bÃĂo Mỏằạ nhỏằ¯ng tà i liỏằ‡u vỏằ‘n trặ°ỏằ›c Ä‘ÃÂy bỏằ‹ giÃĂn Ä‘iỏằ‡p Jonathan Pollard Ä‘ÃĂnh cỏº¯p và chuýằƒn cho LiÃên Xô; ông trÃạm truýằn thông Robert Maxwell và BTV chuyÃên mỏằƠc nặ°ỏằ›c ngoà i cỏằĐa ông ta trÃên tỏằ Nhỏºưt bÃĂo TỏºƠm gặ°ặĂng, Nicholas Davies, là giÃĂn Ä‘iỏằ‡p cho cặĂ quan tÃơnh bÃĂo Mossad cỏằĐa Ixraen.
Trong cỳằ‘n õ€œChiỏº¿n lặ°ỏằÊc Samsonõ€, Hersh hÃâ lỏằ™ thông tin, năm 1990, ỏºÔn Đỏằ™ và Pakistan suÃẵt Ä‘ỏằâng bÃên bỏằ vỏằ±c cỏằĐa mỏằ™t cỳằ™c chiỏº¿n tranh hỏºĂt nhÃÂn. Trặ°ỏằ›c đó, Mỏằạ- dặ°ỏằ›i thỏằi Tỏằ•ng thỏằ‘ng Reagan- Ä‘ÃÊ bÃư mỏºưt bÃĂn vÅâ khÃư hỏºĂt nhÃÂn cho Pakistan, Ä‘ỏằ“ng minh cỏằĐa nặ°ỏằ›c nà y trong viỏằ‡c chỏằ‘ng lỏºĂi LiÃên Xô trong cỳằ™c chiỏº¿n tranh ỏằŸ Apganistan. Hersh nhỏºưn Ä‘ỏằ‹nh rỏº±ng, tÃơnh hỳằ‘ng nà y nguy hiỏằƒm hặĂn nhiỏằu so vỏằ›i vỏằƠ bÃê bỏằ‘i Mỏằạ lÃân lút bÃĂn vÅâ khÃư cho Iran, qỳằ‘c gia lúc đó Ä‘ang phỏºÊi chỏằ‹u lỏằ‡nh cỏºƠm vỏºưn vÅâ khÃư.
Ai là Tỏằ•ng thỏằ‘ng thỏằ‘i nÃĂt nhỏºƠt thỏằi kỏằ³ hỏºưu chiỏº¿n tranh- Reagan, Nixon hay Clinton? Vỏằ›i Hersh, cÃÂu trỏºÊ lỏằi là Kennedy. Ông Ä‘ÃÊ tiỏº¿t lỏằ™ nhiỏằu chuýằ‡n õ€œÄ‘ỏằ™ng trỏằiõ€ vỏằ vỏằ‹ tỏằ•ng thỏằ‘ng nà y.
Trong mỏằ™t bà i viỏº¿t gỏºĐn Ä‘ÃÂy trÃên tỏằ The New Yorker, ông hÃâ lỏằ™ rỏº±ng ChÃưnh phỏằĐ Mỏằạ Ä‘ÃÊ bỏằ‹a ra bỏº±ng chỏằâng Ä‘ỏằƒ che Ä‘ỏºưy viỏằ‡c quÃÂn Ä‘ỏằ™i nÃâm bom ỏằŸ Sudance nhỏº±m mỏằƠc Ä‘Ãưch trỏºÊ Ä‘Åâa cho húºĂt Ä‘ỏằ™ng khỏằĐng bỏằ‘. NặĂi bỏằ‹ nÃâm bom là mỏằ™t cặĂ sỏằŸ sỏºÊn xỳºƠt dặ°ỏằÊc phỏºâm.
Cỳằ‘n sÃĂch thỏằâ tÃĂm và cÅâng là cỳằ‘n Ä‘ặ°ỏằÊc xỳºƠt bỏºÊn gỏºĐn Ä‘ÃÂy nhỏºƠt cỏằĐa ông, õ€œĐặ°ặĂng Ä‘ỏºĐu vỏằ›i mỏằi kỏºằ thÃạõ€, Ä‘ặ°a Ä‘ỏº¿n cho Ä‘ỏằ™c giỏºÊ nhỏằ¯ng thông tin chi tiỏº¿t vỏằ hỏằ™i chỏằâng chiỏº¿n tranh vÃạng Vỏằ‹nh và nhỏằ¯ng nỏằ— lỏằ±c cỏằĐa chÃưnh phỏằĐ nhỏº±m che Ä‘ỏºưy sỏằ± thỏºưt nà y. Trao Ä‘ỏằ•i vỏằ›i mỏằ™t PV trong khi Ä‘ang qỳºÊng bÃĂ cỳằ‘n sÃĂch nà y ỏằŸ thà nh phỏằ‘ Denver, bang Colorado, Hersh Ä‘ÃÊ Ä‘ỏºãt mỏằ™t cÃÂu hỏằi nhỏº±m thỏằâc tỏằ‰nh Ä‘ỏằ“ng bà o mÃơnh: õ€œChúng ta Ä‘ÃÊ là m gÃơ vỏằ›i nhỏằ¯ng Ä‘ỏằâa con cỏằĐa nặ°ỏằ›c Mỏằạ?õ€.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Cảnh báo hiện tượng "nhà báo bàn giấy" ở Việt Nam (05/07/2013 16:27:24)
Đào tạo kỹ năng MC và kỹ năng đọc dưới hình của Chi hội Nhà báo Trung tâm Truyền hình thông tấn (05/07/2013 16:19:23)
Hoạt động nghiệp vụ của Chi hội Nhà báo Ban biên tập tin Thế giới (05/07/2013 16:10:29)
Chi hội Ban biên tập Ảnh: Giúp các hội viên hoàn thiện kỹ năng nghề nghiệp (05/07/2013 16:07:47)
Nhìn lại Giải báo chí TTXVN 2012: Cần sự vào cuộc quyết liệt hơn (05/07/2013 16:02:28)
Báo Thể thao&Văn hóa: Lại cống hiến một mùa giải âm nhạc thành công (06/06/2013 16:20:21)
Nói chuyện chuyên đề thông tin thị trường bất động sản Việt Nam và Thế giới (06/06/2013 16:12:01)
"GiÃắn ẢỔiáỪẬp" trong tÃỨi quáỨận (06/06/2013 15:16:18)
Độc giả với báo Tin Tức (06/06/2013 14:58:32)
Đằng sau mỗi con chữ... (06/06/2013 14:48:04)
