Trao đổi - Thảo luận
Soi báo qua kính hiển vi
(08/08/2013 10:35:26)
Những người làm báo giấy đang phải "lao tâm khổ tứ" để tìm cách trụ vững trong thời gian này. Nội san Thông tấn xin đưa ra vài gợi ý (tổng hợp từ ý kiến các chuyên gia nước ngoài), mong cùng các tòa soạn vượt khó.
Biết người đọc nghĩ gì là yếu tố quyết định để bán báo. Đơn giản là, nếu họ thích và tin tưởng tờ báo của bạn, họ sẽ mua và đọc.
Nghiên cứu về giới tính và sự thân thiện của độc giả
Ngày nay, hầu hết các độc giả rất kén chọn. Để giữ chân họ và thu hút thêm độc giả mới, tờ báo phải hiện đại và có cách tiếp cận năng động, thân thiện và bình đẳng giới. Chúng tôi đã nhiều lần hỏi các nhà báo, biên tập viên và lãnh đạo các cơ quan báo chí xem họ nghĩ gì về tính đại diện cho nam và nữ trên báo họ. Hầu hết mọi người nghĩ điều đó khá cân bằng. Nhưng khi đi sâu phân tích nội dung mới thấy tồn tại những khác biệt khá lớn.
Rất nhiều tòa soạn nghĩ rằng phụ nữ có thể đọc tờ báo của họ. Và nữ chiếm đến một nửa hoặc hơn một nửa số người mua báo và cả số độc giả tiềm năng. Nhưng nhiều người mặc định rằng dành cho phụ nữ chỉ là những công thức nấu ăn, những mẹo trang điểm và thời trang. Họ quên mất một điều là phụ nữ cũng quan tâm những vấn đề về xã hội, y tế, giáo dục và nông nghiệp như đàn ông. Tòa soạn phải tìm đến họ và phản ánh về họ trong những vấn đề trên. Một cách làm rất hiển nhiên là phỏng vấn số phụ nữ ngang bằng số đàn ông; viết về số phụ nữ ngang bằng số đàn ông; đưa tin về phụ nữ nhiều hơn số tin về đàn ông. Để cho độc giả thấy rằng báo không chỉ nói về sự bình đẳng mà còn hành động vì nó.
Và nên kiểm tra nhận thức tại chính báo bạn bằng cách tiến hành một cuộc phân tích ảnh đơn giản qua việc hỏi các biên tập viên và phóng viên: Anh/chị nghĩ gì về tính đại diện của những bức ảnh đàn ông và ảnh phụ nữ trên báo của chúng ta?
Hầu hết đàn ông cho rằng, ảnh phụ nữ nhiều hơn, họ nói tỷ lệ là 40/60, cũng có người nêu con số 50/50. Nhưng khi làm cuộc phân tích ảnh đơn giản, tỷ lệ này thường giảm xuống 20/80.
Thực hiện một số phân tích nhỏ
Một cách để bám sát các mối quan tâm của độc giả là thực hiện các cuộc kiểm tra nhỏ về xu hướng để biết được là bạn đang đi về đâu (từ góc độ giới, hoặc các góc độ khác); đối chiếu những kết quả nghiên cứu khoa học với tờ báo của bạn và thậm chí cả với tờ báo là đối thủ của bạn nữa.
- Về hình ảnh:
1. Phụ nữ và đàn ông: Có bao nhiêu bức ảnh có hình phụ nữ và đàn ông trong đó? Nó có tỷ lệ 50/50 như độc giả giả định của bạn?
2. Giao tiếp bằng ánh mắt: Có bao nhiêu phần trăm ảnh có giao tiếp bằng ánh mắt (không phải là ảnh tội phạm) trên tờ báo? Bao nhiêu bức bạn cho là phù hợp?
3. Những bức ảnh chủ động/thụ động. Số lượng bao nhiêu mỗi loại?
- Sự sắp xếp:
1. Bạn có bao nhiêu cửa vào ở mỗi trang đơn/trang đôi?
2. Bạn có bao nhiêu hộp dữ liệu hoặc những yếu tố đồ họa khác trên mỗi trang?
3. Bạn có bao nhiêu bài viết có các tít xen dễ nhìn?
Nhân viên tòa soạn biết rõ độc giả của mình đến đâu?
Tại sao không thực hiện cuộc khảo sát ẩn danh xem nhân viên tòa soạn biết rõ độc giả của mình đến đâu? Sử dụng một vài số liệu thống kê từ một trong những cuộc khảo sát. Sau đó hãy hỏi nhân viên trong tòa soạn xem theo họ thì độc giả sẽ trả lời thế nào trong một số trường hợp đặc biệt.
Chẳng hạn, bạn đến một hội chợ và đặt câu hỏi với khách tham quan: "Bạn muốn chúng tôi viết về cái gì nhiều hơn?". Những lựa chọn có thể là: Tin tức chính trị, thể thao, kỹ năng sống, người nổi tiếng, những vấn đề quốc tế... Khi trở về cơ quan, bạn hãy tổng kết các số liệu thống kê và đặt câu hỏi cho nhân viên tòa soạn: "X khách tham quan đã trả lời cuộc khảo sát của chúng ta. Theo anh/chị thì họ muốn chúng ta viết về cái gì nhiều hơn? Anh/chị hãy xếp theo thứ tự ưu tiên các vấn đề mà anh/chị cho là khách tham quan hội chợ mong muốn".
Những câu trả lời của nhân viên sẽ giúp bạn biết họ hiểu quan điểm của độc giả hay không. Ý kiến tốt nhất sẽ được khen ngợi.
Tất nhiên, điều này được thực hiện chỉ để tham khảo bởi vì câu trả lời có thể khác rất nhiều giữa những lần khảo sát, tùy theo địa điểm tiến hành và nhiều yếu tố khác nữa. Nhưng về lâu dài, bạn có thể thấy được nền tảng suy nghĩ của mọi người cũng như cơ sở để làm sao cho nhân viên có thể tiên đoán được những gì độc giả yêu thích.
Và đó cũng là cách để nhắc nhở mỗi nhân viên tòa soạn luôn nhớ chúng ta đang phục vụ ai...
Ai là người quyết định tin tức của bạn tuần này?
Nếu phân tích những tin tức trong tuần trên báo của mình, bạn có thể nhận thấy, những quyết định và sự ưu tiên tin tức có thể bị ảnh hưởng bởi việc thiếu thời gian, những cản trở kinh tế, việc thiếu phóng viên có mặt tại sự kiện... Điều này diễn ra ở rất nhiều tòa soạn và có thể kiểm soát được.
Hãy cùng thực hành phân tích về sự ưu tiên tin tức, kiểm tra xem những quyết định được đưa ra như thế nào và bạn kiểm soát tin tức trên báo mình ra sao. Cách thức như sau:
- Chọn ba tin nổi bật vào một vài ngày ngẫu nhiên.
- Điều tra xem tin từ nguồn nào và ai là người quyết định đăng? Tin độc quyền? Thông cáo báo chí? Hãng thông tấn? Cộng tác viên?...
- Tại sao tin này được xếp vào loại quan trọng - đối chiếu với những quy tắc.
- Từ đâu mà có những trở ngại ngăn cản việc đưa ra những quyết định phù hợp với quy tắc?
- Có người nào cố đưa đăng bài chưa qua xử lý không?
- Bạn có phải nói không với bài mà bạn không muốn đăng chỉ vì bị gây áp lực không?
- Bạn có gặp vấn đề gì về thời gian hoặc kinh tế khi tuân thủ các quy tắc này không?
Làm một bản tổng kết ngắn về những gì bạn tìm được. Và kết luận: Giữ nguyên hay thay đổi?
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Hái quả ngọt từ công vun tưới lâu bền (08/08/2013 10:24:40)
Chuẩn hóa cách sử dụng tên riêng tiếng nước ngoài (08/08/2013 10:01:01)
Truýằn thông hỏằ™i tỏằƠ - xu hặ°ỏằ›ng cỏằĐa bÃĂo chÃư tặ°ặĂng lai (08/08/2013 09:37:20)
Người vạch trần thảm sát Mỹ Lai (08/07/2013 10:56:57)
Cảnh báo hiện tượng "nhà báo bàn giấy" ở Việt Nam (05/07/2013 16:27:24)
Đào tạo kỹ năng MC và kỹ năng đọc dưới hình của Chi hội Nhà báo Trung tâm Truyền hình thông tấn (05/07/2013 16:19:23)
Hoạt động nghiệp vụ của Chi hội Nhà báo Ban biên tập tin Thế giới (05/07/2013 16:10:29)
Chi hội Ban biên tập Ảnh: Giúp các hội viên hoàn thiện kỹ năng nghề nghiệp (05/07/2013 16:07:47)
Nhìn lại Giải báo chí TTXVN 2012: Cần sự vào cuộc quyết liệt hơn (05/07/2013 16:02:28)
Báo Thể thao&Văn hóa: Lại cống hiến một mùa giải âm nhạc thành công (06/06/2013 16:20:21)
