Tìm hiểu báo chí
Sự trỗi dậy của "nhà báo robot"
(07/07/2015 11:04:50)
Chỉ vài phút sau khi Apple công bố báo cáo thu nhập hàng quý của hãng này trong năm 2014, hãng tin Associated Press (AP) đã đăng tải bài viết "Dự báo tài chính quý 1/2015 của Apple". Bài báo này viết về lĩnh vực tài chính mang đậm phong cách AP. Nhưng điều đáng nói hơn cả là nó được viết bởi một hệ thống tự động- một bài viết không đề tên tác giả, hay nói chính xác hơn không có dòng đề tên phóng viên.
Chân dung nhà báo robot trong tương lai
AP đã áp dụng hệ thống viết báo tự động này từ sáu tháng trước và giờ đây mỗi quý họ xuất bản khoảng 3.000 bài viết như vậy - con số đó dự kiến sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới.
Báo cáo quý là một phần quan trọng trong báo cáo hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp. Việc soạn thảo báo cáo này vừa đơn điệu vừa căng thẳng, đòi hỏi phải nhanh về tiến độ và đảm bảo độ chính xác. Đó là một trong những lý do mùa hè năm ngoái AP hợp tác với Công ty công nghệ Automated Insights (AI) trong việc sử dụng công cụ Wordsmith để tự động đưa ra các báo cáo quý. Theo James Kotecki, Giám đốc phụ trách quan hệ công chúng của AI, phần mềm Wordsmith có thể tạo ra hàng triệu báo cáo mỗi tuần. Ông ước tính, hệ thống này của công ty có thể tạo ra 2.000 báo cáo trong một giây, nếu cần.
Philana Patterson, biên tập viên chuyên mục kinh doanh của AP được giao nhiệm vụ triển khai hệ thống này, cho biết, lúc đầu có đôi chút hoài nghi trong đội ngũ nhân viên của hãng. Khi chương trình bắt đầu được đưa vào khai thác từ tháng 7/2014, mọi bài viết được sản xuất tự động đều phải được các biên tập viên duyệt lại. Những lỗi nào còn tồn tại đều được ghi lại và chuyển đến Công ty AI để sửa lỗi phần mềm. Việc viết bài được tự động hóa hoàn toàn từ tháng 10/2014 khi mà các bài viết đưa ra xuất bản không cần có sự can thiệp của đội ngũ biên tập viên nữa.Đặc biệt trong hơn một năm qua, những bài viết từ hệ thống tự động có ít lỗi hơn so với những bài phóng viên viết.
Trước khi chương trình này được áp dụng, AP ước tính công ty này đang làm báo cáo quý cho khoảng 300 công ty. Bây giờ, mỗi quý, công ty sản xuất 3.000 báo cáo. Trong số đó, 120 báo cáo cần có thêm bàn tay của con người để làm một số việc, như cập nhật thông tin cho bài viết hoặc chia tách phần chính với phần phụ. Apple bố trí một biên tập viên chuyên phụ trách việc sửa chữa những báo cáo được sản xuất tự động này để làm cho chúng giàu sắc thái biểu cảm hơn, phản ánh chính xác tình hình tài chính của công ty cùng với ý kiến nhận xét của ban giám đốc. Các công ty khác như Google, Coca-Cola, American Airlines... cùng 180 công ty khác thì giám sát các báo cáo được sản xuất theo dạng tự động này để quyết định xem có cần bổ sung bước tiếp theo nào không.
Kể từ khi hoạt động hợp tác giữa AP và AI bắt đầu, những tính năng như mô tả hoạt động kinh doanh và định hướng phát triển đã được bổ sung vào danh mục công cụ. Patterson cho biết, AP hiện đang bắt đầu tìm kiếm các khách hàng khác với nhu cầu không chỉ dừng lại ở các báo cáo hoạt động kinh doanh.
Như vậy, máy tính không phải đang làm thay công việc của phóng viên mà chúng đang giải phóng cho các phóng viên để họ có thể nghiên cứu một cách sâu sắc hơn về một bức tranh rộng lớn hơn. "Một trong những điều mà chúng tôi thực sự muốn phóng viên có thể làm là khi các báo cáo tài chính được viết ra không chỉ tập trung vào các con số ban đầu", Patterson nói. "Sự can thiệp của phóng viên hay biên tập viên vào các bài báo, báo cáo do hệ thống tự động viết là nhằm tạo ra những bài viết có những đánh giá khôn ngoan hơn và những câu chuyện thú vị hơn".
Một vài hãng truyền thông lớn khác, bao gồm The Los Angeles Times và Associated Press, giờ đây cũng đã chuyển hướng sang sử dụng robot để làm những bản tin có liên quan đến việc tính toán, phân tích số liệu.Tờ The Los Angeles Times sử dụng các thuật toán trong một phần mềm có tên là Quakebot để sản xuất báo cáo về động đất, dựa trên các dữ liệu do Cơ quan Nghiên cứu Địa chất Mỹ cung cấp. Nhờ sử dụng phần mềm này, các bản tin thông thường sẽ xuất hiện trên trang web của tờ báo ngay trong vòng ba phút sau khi trận động đất diễn ra.
Đối với những bài viết liên quan đến nhiều số lượng, như các bản tin tài chính, thể thao và tin tức nổi bật, nơi mà các sự kiện cần phải được sắp đặt theo trình tự và cần phải gửi đi một cách nhanh chóng, phóng viên robot đang ngày càng được sử dụng rộng rãi.
Công ty Narrative Science, thành lập ở Chicago vào năm 2010, chuyên bán các phần mềm Quill có khả năng biến các dữ liệu thành các bài viết. Phần mềm này do Đại học Tổng hợp Northwestern phát triển. Narrative Science đã giới thiệu Quill cho các đài truyền hình và công ty tài chính để sản xuất các báo cáo tài chính. Các thuật toán của phần mềm này giờ đây có thể sản xuất ra những báo cáo chi tiết về hoạt động của các quỹ đầu tư cho các nhà đầu tư và giới chức quản lý hoạt động kinh doanh này. Kris Hammond, nhà khoa học hàng đầu của công ty này cho biết: Lời văn của các bản báo cáo này vẫn còn khá cứng nhắc, nhưng thuật toán đang ngày càng được hoàn thiện để cho ra đời những bản báo cáo thuyết phục hơn.
Nhiều phóng viên của các hãng tin sử dụng robot để xử lý dữ liệu cho rằng, họ chỉ sử dụng robot như là thành phần hỗ trợ cho công việc của mình. Robot sẽ không bao giờ thay thế được nhà báo.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Danh sách các tác phẩm được tặng giải thưởng giải báo chí TTXVN năm 2014 (07/07/2015 10:21:25)
Chạm đến được những vấn đề nóng nhất (07/07/2015 10:18:13)
Giải Ảnh báo chí thế giới 2014: Luôn hướng tới các vấn đề đương đại (11/05/2015 11:09:38)
Tương lai tin tức (03/04/2015 15:30:12)
Truýằn thông Ä‘a phặ°ặĂng tiỏằ‡n biỏº¿n Ä‘ỏằ•i bỏằ™ mỏºãt bÃĂo chÃư (08/01/2015 13:13:22)
Lời khuyên cho phóng viên trong bảo mật thông tin (04/12/2014 11:52:38)
"XÃằy" háỨầp dáỨền hẳắn là "káỪẶ xáỨầu" (31/10/2014 10:54:57)
Thông tấn xã Nga mừng "sinh nhật" bằng việc lấy lại tên gọi lịch sử -TASS (03/10/2014 14:55:12)
"BáỨễt mÃễ" cho bÃắo ẢỔiáỪẬn táỪễ: NẢẶm cÃƠng cáỪầ giÃỨp bà i viáỨƯt sáỪỔng ẢỔáỪỎng hẳắn (05/09/2014 15:41:31)
Các tòa soạn báo in làm báo điện tử: Phân vân ba ngả rẽ (31/07/2014 10:18:00)
