Thứ ba, ngày 21/10/2025

Chúng tôi nói về chúng tôi

Thầy Vinh truyền hình

(05/12/2024 09:15:28)

Vào lúc 2 giờ 55 phút, ngày 24/11, trái tim của nhà báo Nguyễn Văn Vinh đã ngừng đập, để lại tình cảm tiếc thương trong lòng rất nhiều người làm báo của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN). Cách đây gần 15 năm, ngay từ những ngày đầu chính thức lên sóng, nhiều bản tin thời sự, chương trình truyền hình đặc biệt của Truyền hình Thông tấn được nhà báo Nguyễn Văn Vinh trực tiếp thực hiện cùng các ê kíp sản xuất, phát sóng thành công, tạo sức lan tỏa với khán giả trong và ngoài nước. Tuy nhiên, điều ý nghĩa hơn cả mà anh đã làm cho VNews chính là góp phần không nhỏ trong công tác đào tạo, truyền dạy kỹ năng làm báo hình cho những phóng viên, biên tập viên truyền hình đầu tiên của TTXVN. Để tri ân những đóng góp của nhà báo Nguyễn Văn Vinh, Nội san Thông tấn xin gửi đến bạn đọc bài viết của nhà báo Nguyễn Hoài Dương cùng dòng cảm xúc của một số phóng viên, biên tập viên từng được nhà báo Nguyễn Văn Vinh chỉ dạy.

Nhà báo Nguyễn Văn Vinh và các học viên lớp phóng viên khóa 25, tháng 11/2011 

Tôi thấy anh lần đầu cách đây đúng 42 năm, năm 1982, khi anh là phóng viên của Đài Truyền hình Việt Nam chuyên trách hoạt động của cố Chủ tịch nước Trường Chinh trong chuyến thăm Cuba. Còn tôi lúc đó đang là du học sinh và được Đại sứ quán cử ra sân bay vẫy cờ hoa đón chào Chủ tịch nước. 

Trong ký ức của tôi vẫn nhớ hình ảnh anh quay phim với dáng người gầy gò, vác trên vai chiếc máy quay to đùng, chạy đi chạy lại, xăng xái ghi hình Chủ tịch Fidel Castro ôm hôn chào đón Chủ tịch Trường Chinh. Lúc hai vị nguyên thủ quốc gia bước ra chào công chúng, lần đầu tiên được bắt tay Fidel và được ông ân cần hỏi thăm, tôi chỉ mong hình ảnh ấy được lọt vào ống kính của “bác” quay phim, để ở nhà may ra bố mẹ và các em nhìn thấy mình trên ti vi. 

Bẵng đi, đúng những ngày này của 20 năm trước, khi được Lãnh đạo ngành cử về công tác tại Trung tâm Nghe nhìn Thông tấn (tiền thân của Trung tâm Truyền hình Thông tấn), qua giới thiệu của anh em, tôi được gặp lại anh khi đó đang là phóng viên của hãng tin Reuters thường trú tại Hà Nội. Tôi mạnh dạn nhờ anh, với kinh nghiệm dày dạn của một phóng viên truyền hình, tư vấn cho chúng tôi về kỹ năng làm tin nghe nhìn. Với sự năng nổ mà tôi từng bắt gặp từ hơn 20 năm trước lúc đang tác nghiệp ở La Habana, ngay lập tức anh nhận lời. 

Anh rất thích uống bia hơi nên chiều chiều, sau giờ làm việc, anh em lại hẹn gặp nhau tại quán bia vỉa hè để trò chuyện, để nghe anh nói về kinh nghiệm làm truyền hình. Đây cũng là lúc anh em nghe nhìn nghĩ về việc xây dựng một Kênh truyền hình Thông tấn. 

Thế rồi, mong muốn đã trở thành hiện thực! Mười lăm năm trước, năm 2009, trong chuyến thăm TTXVN đúng vào ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã đồng ý cho TTXVN xây dựng một kênh truyền hình chuyên biệt thông tin thời sự chính luận. 
 
Nhà báo Nguyễn Văn Vinh tại khóa học truyền hình dành cho phóng viên các CQTT phía Nam, tháng 4/2012

Guồng máy bắt đầu chạy. Trong bề bộn công việc chuẩn bị cho sự ra đời của kênh, công tác đào tạo nguồn nhân lực có lẽ là một trong những việc khó nhất đối với ngành, vốn chuyên tác nghiệp tin văn bản và ảnh. Tuy nhiên, việc gì khó đã có anh Vinh! Vâng, chính anh cùng với thầy Vũ Quang Hào, giảng viên Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo nên cặp bài trùng, giúp đào tạo nên những phóng viên, biên tập viên truyền hình đầu tiên của TTXVN. Chính anh đã giảng dạy cặn kẽ cho các phóng viên, biên tập viên cách xây dựng một kịch bản cho chương trình thời sự truyền hình, cách làm format cho một bản tin, cách quay một tin hình hay phỏng vấn nhân vật, cách tổ chức chương trình truyền hình trực tiếp một sự kiện nổi bật trong nước hoặc quốc tế... 

Tôi vẫn luôn nhớ căn dặn của anh: Communicate nghĩa là phải thường xuyên giữ thông tin với nhau để không bị động. Lời dặn đó đã trở thành một slogan cho sự kết nối giữa những người làm Truyền hình Thông tấn. “Anh Vinh - Thầy Vinh” - danh xưng đã trở nên quen thuộc với nhiều phóng viên, biên tập viên TTXVN không chỉ ở Truyền hình Thông tấn mà cả các CQTT trong và ngoài nước./.
 
Với giọng nói trầm ấm, nụ cười tươi tắn, ánh mắt ân cần, đôn hậu, anh Vinh đã theo sát chúng tôi từ những ngày đầu dựng xây gian khó đến khi đơn vị đi vào hoạt động ổn định. Hơn thế nữa, anh đã truyền cảm hứng cho chúng tôi bằng sự nhiệt huyết và kiến thức chuyên môn sâu rộng. Nhớ những ngày cùng anh đi Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, ngồi nghe anh tâm sự “truyền lửa” cho anh em phóng viên thường trú tới tận đêm khuya. Những buổi thực hành ngoài hiện trường hết khóa nghiệp vụ này tới khóa nghiệp vụ khác giữa cái nắng chói chang phương Nam hay những lời nhận xét bài tập vừa hóm hỉnh, dí dỏm mà chuẩn xác của anh. Năm 2011, khi VNews chính thức được khai thác nguồn hình trực tiếp từ hãng tin Reuters, với vai trò chuyên gia, anh tổ chức họp với các bộ phận của VNews để tổ chức làm các bản tin thời sự đầu giờ mà mỗi bản tin mở đầu sẽ là một điểm cầu, nơi đầu tiên đón năm mới trên hành tinh. Để chuẩn bị sản xuất, anh tận tình nghe các bộ phận thông tin trình bày khả năng của từng đơn vị, sau đó nhận xét, phân công công việc rất rõ ràng, chu đáo, kết nối từng khâu... Lúc các em mệt, anh ngồi luôn vào ghế nóng chỉ đạo từng khung hình, cỡ cảnh, góc máy và cứ thế “3.2.1. lên hình” tiếp sức cho ê kíp sản xuất. Điều hạnh phúc nhất khi đó là vừa làm việc, chúng tôi vừa cảm nhận được sự kết nối, cùng nhau hoàn thành những bản tin nóng hổi và mới mẻ. Từ sự kiện này chúng tôi đã có được 14 bản tin thời sự trực tiếp liên tục mang đến cho khán giả thông tin, hình ảnh của 14 địa điểm đón chào năm mới trên toàn cầu. Đối với VNews đây là bước chuyển mình trong việc sản xuất thông tin trực tiếp, nhanh, hiệu quả, tạo sự gắn kết giữa các bộ phận và là nền tảng cho những bước tiếp theo.
Phó trưởng phòng Thông tin trên các nền tảng số, Trung tâm Truyền hình Thông tấn Lưu Hoàng Tiến
“Thầy Vinh với cách dạy mới lạ, hiệu quả” là cảm nhận không chỉ của cá nhân tôi mà còn của tất cả các bạn khóa 25. Năm 2011, chúng tôi đã có những buổi học đầy lý thú, hữu ích về cách thực hiện một tác phẩm thông tin truyền hình của người thầy đến từ hãng tin Reuters. Không yêu cầu chép mớ lý thuyết dài dòng, khó hiểu, thầy chỉ đưa ra bài tập và chúng tôi tự nhận ra mình cần phải làm gì khi thực hiện một tác phẩm truyền hình. Đề bài của thầy là: nhóm hãy tự làm diễn viên và tự quay, dựng một tiểu phẩm không lời bình, không thuyết minh, để thông qua cử chỉ, hành động nhân vật, người xem có thể hiểu rõ nội dung và ý nghĩa câu chuyện . Chỉ một bài tập rất nhỏ, ngắn, nhưng đã giúp chúng tôi tiếp cận được tư duy hình ảnh và mường tượng ra quy trình làm việc, quy trình tư duy một tác phẩm truyền hình. Giờ đây, sau 13 năm làm báo, mỗi khi thực hiện một tác phẩm truyền hình, chúng tôi đều nhớ đến những bài tập thực hành của thầy, giống như kim chỉ nam giúp chúng tôi hoàn thành nhiệm vụ, thực hiện tốt công việc của mình. Hình bóng thầy đã khuất xa nhưng bài học “cầm tay chỉ việc” năm nào luôn sáng mãi trong lòng chúng tôi, những học viên của lớp phóng viên khóa 25.
Trưởng CQTT TTXVN tại Cao Bằng Nông Văn Đạt
Những hình ảnh và ký ức của tôi về thầy Vinh Reuters gắn liền với những buổi học truyền hình của lớp phóng viên TTXVN K25. Chúng tôi thực sự may mắn khi được ông chỉ dạy những bài học đầu tiên về phong cách làm tin truyền hình hiện đại. Ông không chỉ là một nhà báo dày dạn kinh nghiệm mà còn là một người thầy hết lòng và tâm huyết với những học viên mới bước vào nghề như chúng tôi. Ông đã truyền cho tôi ngọn lửa nghề và niềm đam mê với truyền hình và những bài học cơ bản mà ông giảng trên lớp là nền tảng cho chúng tôi trên bước đường làm nghề. Không chỉ trong khóa học năm ấy mà suốt hành trình dài công tác sau này, nhiều đồng nghiệp, trong đó có tôi, vững nghề và thạo việc như bây giờ là có phần công sức chỉ dạy của ông - người thầy khả kính và hết lòng vì sự nghiệp phát triển của Truyền hình Thông tấn nói riêng và của TTXVN nói chung.
Phó trưởng phòng tin Media, Ban biên tập tin Thế giới Trương Anh Tuấn 

Nguyễn Hoài Dương - Nguyên Phó tổng giám đốc TTXVN, nguyên Giám đốc Trung tâm Truyền hình Thông tấn
Nội san Thông tấn số 11/2024