Trao đổi - Thảo luận
Tổ chức trang báo (Phần 2)
(12/07/2011 16:28:06)
Phân cấp và tổ chức trang Dàn trang báo thực chất là việc lựa chọn, phân cấp và dàn dựng thông tin. Nhiệm vụ của biên tập viên là cùng kỹ thuật viên chọn ra thông tin được coi là quan trọng nhất (thông tin chính) và các thông tin khác ít quan trọng hơn, để từ đó sắp xếp, tái tạo trình tự đã xác lập một cách rõ ràng trong trang báo.
Một kinh nghiệm trong quá trình dàn trang: luôn luôn đặt hai trang báo đối diện bên cạnh nhau để có được cái nhìn tổng thể, đảm bảo sự cân đối, hài hòa cho tờ báo.
Kết hợp các thành phần trong bài báo
Tít bài: Tít phải bao phủ hết chiều rộng của bài và đặt phía trên sa pô và nội dung bài. Việc tùy tiện thay đổi vị trí của tít (dưới sa pô, cuối bài báo hoặc thậm chí cắt ngang cột báo) với dụng ý muốn tờ báo khỏi "đơn điệu" thực ra chỉ làm độc giả không dễ tìm ra trình tự đọc bài.
Sa pô: Là một đơn vị thông tin hoàn chỉnh, không thể nhầm lẫn với đoạn đầu tiên của bài báo. Corps chữ của sa pô phải đủ lớn để độc giả có thể đọc nhanh trước khi quyết định đọc (hay không đọc) toàn bộ bài báo.
Mở bài: Sau khi đọc xong tít và sa pô, nếu quan tâm đến chủ đề bài báo, độc giả sẽ nhanh chóng tìm đến phần mở đầu này. Tránh để mở bài nằm quá xa tít và sa pô. Có thể dùng chữ cỡ lớn (drop caps) để thu hút sự chú ý.
Đoạn văn bản: Văn bản được chia thành các đoạn (paragraph). Đoạn ngắn sẽ giúp cho trang báo năng động hơn. Giữa các đoạn, có thể để một dòng ngăn cách hoặc không.
Tít xen: Bản thân tên của "tít xen" đã chỉ ra vị trí của nó: Ở giữa bài báo. Sai lầm thường gặp là đặt một "tít nhỏ" ở ngay đầu bài báo, buộc độc giả phải qua một tầng thông tin trung gian sau khi đã đọc xong tít chính và sa pô của bài.
Công cụ đồ họa này, với vai trò làm "giãn" mắt của độc giả, không thể được đặt quá cao (sát phía trên) hoặc quá thấp trong cột văn bản, cũng như quá gần nhau ở hai cột liền kề. Đặc biệt tránh đặt tít xen trên đầu một cột văn bản, để không gây nhầm lẫn với tít của một tin, bài độc lập trong trang.
Trích dẫn: Được dùng thay thế cho tít xen trong một số trường hợp. Được nhấn mạnh bởi cách trình bày đồ họa đặc biệt (font chữ khác, corps lớn, nền màu, khoảng cách với văn bản...), trích dẫn đóng vai trò một cửa vào thông tin trong trang báo (cấp độ đọc nhanh).
Tên tác giả: Có thể đóng vai trò nhất định trong việc "dụ" độc giả (nếu tác giả được biết đến hoặc là chuyên gia về một lĩnh vực, chủ đề nhất định). Tên tác giả thông thường được đặt ở cuối bài báo. Có những tờ báo quyết định đặt tên tác giả vào chỗ trang trọng hơn, giữa sa pô và phần mở bài, và có thể sử dụng thêm các chi tiết đồ họa (vạch dưới, màu sắc) để tạo thêm điểm nhấn trong trang báo.
Sử dụng các công cụ hỗ trợ
Để kết hợp và làm nổi bật các tin, bài trong trang, người trình bày báo có trong tay nhiều công cụ hữu hiệu: font và corps chữ, vạch phân cách (phi-lê), khung, nền, hình đồ họa, chiều rộng cột và... khoảng trống. Phương châm trong việc sử dụng các công cụ này, cũng giống như đối với font chữ và màu sắc, là "liều lượng - hiệu quả".
Muốn làm tách biệt hai bài (hoặc hai phần) trong trang báo, ta có thể "kẻ" một phi-lê ngang hoặc dọc, đóng khung hoặc tạo nền màu cho một trong hai phần... hoặc sử dụng tất cả các công cụ trên cùng lúc. Tuy nhiên, lạm dụng công cụ sẽ chỉ làm rối trang báo. Một tờ báo với quá nhiều vạch, khung, nền... sẽ hướng sự chú ý của độc giả vào các chi tiết trang trí và làm phân tán việc tiếp nhận thông tin.
Nếu khai thác tốt các cột cơ sở (sử dụng cột văn bản có chiều rộng khác nhau, tạo ra cột trống), vạch cơ sở và các khoảng trống, ta có thể tạo ra nhịp điệu cho trang báo mà không cần sự hỗ trợ của quá nhiều công cụ khác. Sử dụng công cụ nào vào thời điểm nào để đạt được kết quả tốt nhất phụ thuộc vào tài năng của người sáng tạo ra định dạng mẫu.
Trang báo được trình bày khoa học phải có "giao thông đọc" thuận tiện, với hệ thống "biển chỉ đường" rõ ràng. Độc giả phải tìm thấy điều mình muốn và thấy rõ mối liên hệ giữa các phần trong trang báo ngay lập tức và dễ dàng.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Mở đầu & Kết bài (12/07/2011 16:26:06)
Tổ chức trang báo (Phần 1) (14/06/2011 11:16:08)
Phóng sự ảnh đoạt giải - Hiệu quả của cách làm việc theo nhóm (14/06/2011 11:02:31)
Lao tâm khổ tứ với "Người Việt nhập cư bất hợp pháp vào Anh" (14/06/2011 10:56:55)
Nâng tầm hệ thống Phân xã (13/06/2011 14:44:26)
Sử dụng font chữ (Typography) (12/05/2011 09:53:54)
Thành công của sự phối hợp nhóm (12/05/2011 09:43:13)
"TáỪổ hà o ViáỪẬt Nam" - TáỪổ hà o già nh hai giáỨặi nháỨầt áỨặnh bÃắo chÃễ (12/05/2011 09:37:37)
Dàn ý bài báo (15/04/2011 10:07:16)
Thực hiện theo trình tự: Nguyên tắc của trình bày báo (15/04/2011 10:05:19)
