Thứ ba, ngày 28/10/2025

Truyền thống

Đồng đội - Một thời để nhớ

(24/09/2010 09:42:12)

Khi nói về đồng đội, người ta thường nghĩ về người lính. Đối với tôi còn hơn thế. Đồng đội của tôi là những đồng nghiệp, có cả những người lính, phóng viên, điện báo viên, kỹ thuật viên... Để viết đầy đủ, kỹ càng về từng đồng đội là điều không đơn giản. Vậy nên tôi chỉ xin được nhắc đến một vài cái tên, một vài kỷ niệm, nhớ về một thời đã qua, nhân Ngày truyền thống 65 năm của TTXVN.

Cỳằ‘i năm 1971, tôi Ä‘ặ°ỏằÊc cặĂ quan cỏằư Ä‘i biỏằ‡t phÃĂi ỏằŸ mỏºãt trỏºưn B5 (QỳºÊng Trỏằ‹). Nhiỏằ‡m vỏằƠ cỏằĐa tôi là lÃĂi xe Ä‘ặ°a phóng viÃên, kỏằạ thỳºưt viÃên cÃạng trang thiỏº¿t bỏằ‹ mÃĂy móc tăng cặ°ỏằng cho phÃÂn xÃÊ VÄânh Linh và Bỏằ™ chỏằ‰ huy mỏºãt trỏºưn B5 và làm nhiỏằ‡m vỏằƠ con thoi kỏº¿t nỏằ‘i giỏằ¯a Bỏằ™ chỏằ‰ huy mỏºãt trỏºưn, phÃÂn xÃÊ VÄânh Linh vỏằ›i Tỏằ•ng xÃÊ ỏằŸ Hà Nỏằ™i.

Trong sỳằ‘t thỏằi gian tỏằô cỳằ‘i năm 1971 Ä‘ỏº¿n cỳằ‘i năm 1972, gỏºĐn nhặ° thÃĂng nào tôi cÅâng ra Hà Nỏằ™i mỏằ™t lỏºĐn, ngoài Ä‘ặ°a đón cÃĂn bỏằ™ phóng viÃên TTX tôi còn Ä‘ặ°a đón rỏºƠt nhiỏằu phóng viÃên quÃÂn Ä‘ỏằ™i vào ra chiỏº¿n trặ°ỏằng QỳºÊng Trỏằ‹ nhặ° cÃĂc anh: Lặ°ặĂng NghÄâa DÅâng, Hỏằ“ng ThỏằƠ, Hỏằâa Kiỏằƒm, Đỏºưu Ngỏằc ĐỏºÊn, Hoàng Thiỏằƒm, DÄânh, Thỏằ‘ng,õ€Ư

Giỏằ Ä‘ÃÂy, nhỏằ› vỏằ nhỏằ¯ng năm thÃĂng ỏºƠy, tôi luôn nhỏằ› tỏằ›i nhỏằ¯ng ngặ°ỏằi Ä‘ỏằ“ng Ä‘ỏằ™i, đó là Nguýằ…n XuÃÂn Tỏằ± và Nguýằ…n ĐÃơnh Ân - hai ngặ°ỏằi Ä‘ỏằu quÃê Phú Thỏằ và Ä‘ỏằu là lÃĂi xe thỳằ™c CỏằƠc TuyÃên hỳºƠn õ€“ Tỏằ•ng cỏằƠc ChÃưnh trỏằ‹. Tôi Ä‘ÃÊ có dỏằ‹p cÃạng hỏằ vỏằ thăm gia Ä‘Ãơnh trặ°ỏằ›c ngày chúng tôi ra trỏºưn. Mỏằ™t lỏºĐn, tôi cÃạng Tỏằ± nhỏºưn nhiỏằ‡m vỏằƠ mang tài liỏằ‡u ra Hà Nỏằ™i. Khi vặ°ỏằÊt qua túºĂ Ä‘ỏằ™ chỏº¿tõ€“ phà Sông Gianhõ€“ chỏºĂy Ä‘ỏº¿n ĐÃăo Ngang thÃơ trỏằi Ä‘ÃÊ sÃĂng rÃà. VÃơ không thỏºƠy có mÃĂy bay Mỏằạ nÃên chúng tôi vỏºôn tranh thỏằĐ chỏºĂy tiỏº¿p. Khi xỳằ‘ng chÃÂn ĐÃăo Ngang thỳằ™c xÃÊ Kỏằ³ Nam (Kỏằ³ Anh, Hà TÄânh), mỏằ™t chiỏº¿c xe tỏºÊi chỏºƠt Ä‘ỏºĐy hàng Ä‘ang Ä‘ỏằ— bÃên Ä‘ặ°ỏằng, thỏºƠy xe chúng tôi chỏºĂy, hỏằ cÅâng nỏằ• mÃĂy chỏºĂy theo. Đi Ä‘ặ°ỏằÊc mỏằ™t Ä‘úºĂn, phÃĂt hiỏằ‡n có mÃĂy bay Mỏằạ, chúng tôi dỏằông, xÃĂch súng AK nhỏºÊy xỳằ‘ng ven Ä‘ặ°ỏằng. Nhặ°ng mÃĂy bay Mỏằạ Ä‘ÃÊ phÃĂt hiỏằ‡n ra chiỏº¿c xe tỏºÊi Ä‘ang di chuýằƒn, chúng Ä‘ỳằ•i theo và bỏº¯n rỏằ‘c kÃât. Hai chúng tôi giặ°ặĂng súng nhỏº±m mÃĂy bay nhỏºÊ Ä‘ỏºĂn. LúºĂt bom bi trút xỳằ‘ng, chúng tôi nỏº±m úp mỏºãt sÃĂt xỳằ‘ng bÃạn, súng và ngặ°ỏằi ặ°ỏằ›t sÅâng. Khi ngỏºâng Ä‘ỏºĐu lÃên thỏºƠy xe tỏºÊi Ä‘ang bỏằ‘c chÃĂy. Chúng tôi vỏằ™i chỏºĂy Ä‘ỏº¿n cỏằâu nỏºĂn. Nhiỏằu ngặ°ỏằi dÃÂn thỏºƠy vỏºưy cÅâng chỏºĂy Ä‘ỏº¿n dỏºưp lỏằưa cỏằâu xe.

Vỏằ›i Nguýằ…n ĐÃơnh Ân, tôi có mỏằ™t kỏằã niỏằ‡m không nhỏằ¯ng không ngỏằt ngào mà còn có cỏºÊ vỏằ‹ Ä‘ỏº¯ng. LỏºĐn đó, cÅâng tỏằô QỳºÊng Trỏằ‹ ra Hà Nỏằ™i, khi Ä‘ỏº¿n Ä‘ỏằ‹a phỏºưn xÃÊ Qỳằ³nh Văn (Qỳằ³nh Lặ°u, Nghỏằ‡ An), tôi Ä‘ỏằ•i lÃĂi cho ẢÂn. Mỏằ›i chỏºĂy Ä‘ặ°ỏằÊc chỏằông 500m, vÃơ thiỏº¿u ngỏằĐ, Ân Ä‘ỏằƒ xe Ä‘ÃÂm sỏºĐm vào gỏằ‘c cÃÂy bÃên Ä‘ặ°ỏằng, Ä‘ỏºĐu xe bỏằ‹ bỏºạp nÃĂt. Anh Đoàn TÃẵ (Trặ°ỏằŸng Ä‘oàn biỏằ‡t phÃĂi), ngỏằ“i ỏằŸ ghỏº¿ trặ°ỏằ›c bỏằ‹ lao Ä‘ỏºĐu chui qua kÃưnh chỏº¯n gió, phỏºÊi Ä‘ỏºưp vỏằĂ kÃưnh mỏằ›i cỏằâu anh ra Ä‘ặ°ỏằÊc rỏằ“i Ä‘ặ°a vào cỏºƠp cỏằâu ỏằŸ trỏºĂm xÃĂ xÃÊ, may nhỏằ anh Ä‘ỏằ™i mÅâ cỏằ‘i nÃên chỏằ‰ bỏằ‹ thặ°ặĂng nhỏºạ, còn ô tô phỏºÊi gỏằi tỏằô Tỏằ•ng xÃÊ vào cỏằâu hỏằ™.

Nói vỏằ nhỏằ¯ng ngày thÃĂng khói lỏằưa chiỏº¿n tranh, không thỏằƒ không nhỏº¯c tỏằ›i 12 ngày Ä‘Ãêm Hà Nỏằ™i õ€“ Điỏằ‡n BiÃên PhỏằĐ trÃên khôngõ€“ năm 1972. Hỏằ“i đó, tôi vỏằôa ỏằŸ chiỏº¿n trặ°ỏằng QỳºÊng Trỏằ‹ ra, Ä‘ang nỏº±m Ä‘iỏằu trỏằ‹ mỏº¯t ỏằŸ bỏằ‡nh viỏằ‡n BỏºĂch Mai thÃơ nghe tin B52 sỏº¯p nÃâm bom Hà Nỏằ™i, bỏằ‡nh viỏằ‡n khỏºân trặ°ặĂng sặĂ tÃĂn bỏằ‡nh nhÃÂn. Tôi vỏằ™i lao tỏằ›i cặĂ quan. Lúc này, Hà Nỏằ™i cÅâng Ä‘ang sặĂ tÃĂn triỏằ‡t Ä‘ỏằƒ, nhặ°ng tỏºĂi trỏằƠ sỏằŸ VNTTX, sỏằ‘ 5 LÃẵ Thặ°ỏằng Kiỏằ‡t ngặ°ỏằi ra vào vỏºôn rỏºƠt đông. CÃĂc phòng, ban, nhỏºƠt là phòng giao ban Bỏằ™ BiÃên tỏºưp, cÃĂc ban biÃên tỏºưp và Ä‘ỏºãc biỏằ‡t là phòng Điỏằ‡n bÃĂo, rỏằ“i cỏºÊ nhà bỏº¿p, tỏằ• xe không khÃư làm viỏằ‡c vỏºôn rỏºƠt khỏºân trặ°ặĂng.

Khi có tin B52 Ä‘ÃÊ nÃâm bom xỳằ‘ng ThỏºĂch Bàn- Gia LÃÂm, tôi lÃĂi xe Ä‘ặ°a cÃĂc anh phóng viÃên Nguýằ…n Văn Trặ°ỏằng, TrỏºĐn ĐÃơnh ThỏºÊo và LÃẵ Nam Minh (Ban tin Trong nặ°ỏằ›c) xỳºƠt phÃĂt. Khi chúng tôi Ä‘ỏº¿n nặĂi thÃơ B52 Ä‘ÃÊ bay xa, nhặ°ng phỏºÊn lỏằ±c Mỏằạ vỏºôn qỳºĐn Ä‘ỏºÊo trÃên bỏºĐu trỏằi. Dặ°ỏằ›i mỏºãt Ä‘ỏºƠt, nhỏằ¯ng Ä‘ÃĂm chÃĂy lỏằ›n soi rÃà cỏºÊ mỏºãt Ä‘ặ°ỏằng. CÃĂc phóng viÃên lao vào hiỏằ‡n trặ°ỏằng tÃĂc nghiỏằ‡p. Sau đó, chúng tôi Ä‘i vỏằ phÃưa Ga Tó, xÃÊ Uy Nỏằ—, Đông Anh, nặĂi B52 vỏằôa rỏºÊi thỏºÊm Ä‘ỏằÊt hai. Khi Ä‘ỏº¿n ngÃÊ ba CỏºĐu Chui- Gia LÃÂm, mỏằ™t cỏºÊnh tặ°ỏằÊng Ä‘au lòng Ä‘ỏºưp vào mỏº¯t: RỏºƠt nhiỏằu ngặ°ỏằi bỏằ‹ nỏºĂn ỏằŸ ga xe lỏằưa Gia LÃÂm và Tỏằ•ng kho xăng dỏºĐu Đỏằâc Giang Ä‘ặ°ỏằÊc Ä‘ặ°a ra ven Ä‘ặ°ỏằng, chỏằ cỏºƠp cỏằâu. Đỏº¿n Ga Tó, cÃĂc anh phóng viÃên lao vỏằ™i vào ga, lỏằưa Ä‘ang bỏằ‘c chÃĂy ngÃạn ngỏằƠt. TrÃên bỏºĐu trỏằi phỏºÊn lỏằ±c Mỏằạ vỏºôn Ä‘ang lỏằ“ng lỏằ™n, mỏºãt Ä‘ỏºƠt rung chuýằƒn vÃơ bom và nhỏằ¯ng tiỏº¿ng nỏằ• phÃĂt ra tỏằô nhỏằ¯ng Ä‘ÃĂm chÃĂy. Nhặ°ng ngúºĂn mỏằƠc nhỏºƠt là tÃên lỏằưa, Ä‘ỏºĂn phÃĂo cao xỏºĂ và cÃĂc lúºĂi húºÊ lỏằ±c cỏằĐa quÃÂn dÃÂn Hà Nỏằ™i Ä‘an kÃưn, dày Ä‘ỏºãc bỏằĐa vÃÂy mÃĂy bay Mỏằạ, không cho chúng thoÃĂt, không cho chúng có cặĂ hỏằ™i gÃÂy thÃêm tỏằ™i ÃĂc. Sau hặĂn hai tiỏº¿ng Ä‘ỏằ“ng hỏằ“, cÃĂc anh mỏằ›i trỏằŸ ra, ai nỏºƠy mỏºãt mÅâi Ä‘en nhỏºằm, qỳºĐn ÃĂo bÃĂm Ä‘ỏºĐy khói bỏằƠi, trÃên gặ°ặĂng mỏºãt vỏºôn còn lỏằ™ rÃà sỏằ± căng thỏº³ng.

Khi vỏằ Ä‘ỏº¿n tỏằ• xe, tôi Ä‘ặ°ỏằÊc biỏº¿t cÃĂc anh lÃĂi xe Sỏằưu, HỏºÊi, Thu, Đỏằâc Chiỏº¿n cÅâng Ä‘ỏằu xung trỏºưn. Đó là ngày Ä‘ỏºĐu ÃĂc liỏằ‡t, mỏằŸ màn chiỏº¿n dỏằ‹ch 12 ngày Ä‘Ãêm Hà Nỏằ™iõ€“ Điỏằ‡n BiÃên PhỏằĐ trÃên không.

            Rỏằ“i, tặ°ỏằŸng chỏằông nhặ° chiỏº¿n tranh Ä‘ÃÊ lÃại xa thÃơ thÃĂng 3 năm 1979, Ä‘ỏºƠt nặ°ỏằ›c ta lỏºĂi xỏºÊy ra mỏằ™t biỏº¿n cỏằ‘ mỏằ›i, đó là cỳằ™c chiỏº¿n trÃên biÃên giỏằ›i phÃưa Bỏº¯c.

Nhỏằ¯ng ngày này, gỏºĐn nhặ° cỏºÊ tỏằ• xe chúng tôi Ä‘ỏằu ra trỏºưn. LÃĂi xe Ngô Văn BÃơnh chỏằ‘t ỏằŸ mÅâi Hoàng LiÃên SặĂn; VÅâ XuÃÂn Trặ°ỏằng ỏằŸ hặ°ỏằ›ng Móng CÃĂi QỳºÊng Ninh; Nguýằ…n XuÃÂn Hoà, PhỏºĂm Văn Thu ỏằŸ chiỏº¿n trặ°ỏằng Campuchia. Tôi cÃạng cÃĂc anh Nguýằ…n Thành Phặ°ặĂng, PhỏºĂm TỳºƠn Thành phóng viÃên BÃĂo ỏºÊnh Viỏằ‡t Nam, Hà Viỏằ‡t (Ban ỏºÂnh) chỏằ‘t ỏằŸ Thỏằ‹ trỏºƠn Đỏằ“ng Mỏằ, LỏºĂng SặĂn. Khi Ä‘ang tÃĂc nghiỏằ‡p ỏằŸ Ä‘ỏằ™ng Tam Thanh, chúng tôi Ä‘ặ°ỏằÊc tin phóng viÃên ngặ°ỏằi Nhỏºưt BỏºÊn Tà€“ gôõ€“ nô Ä‘ÃÊ tỏằư nỏºĂn, lÃĂi xe Hoàng Tiỏº¿n Tặ°ỏằ›c bỏằ‹ thặ°ặĂng vÃơ nhỏằ¯ng viÃên Ä‘ỏºĂn bỏº¯n tỏằ‰a, khi Ä‘oàn nhà bÃĂo Ä‘ang tÃĂc nghiỏằ‡p trặ°ỏằ›c cỏằ•ng Tỏằ‰nh ỳằã LỏºĂng SặĂn.

Kỏº¿t thúc chiỏº¿n dỏằ‹ch, rỏºƠt nhiỏằu anh em trong tỏằ• xe Ä‘ặ°ỏằÊc ThỏằĐ tặ°ỏằ›ng ChÃưnh phỏằĐ tỏºãng Bỏº±ng khen.

            Nhỏằ› vỏằ Ä‘ỏằ“ng Ä‘ỏằ™i mỏằ™t thỏằi xông pha trong lỏằưa Ä‘ỏºĂn, có hai ngặ°ỏằi là Nguýằ…n XuÃÂn Tỏằ± và Nguýằ…n ĐÃơnh Ân mà tỏằô năm 1972 Ä‘ỏº¿n nay tôi không gỏºãp lỏºĂi, chỏằ‰ nghe Ä‘ỏằ“ng chÃư nguyÃên Phó Tỏằ•ng GiÃĂm Ä‘ỏằ‘c Trặ°ặĂng Đỏằâc Anh nói, hÃơnh nhặ° mỏằ™t trong hai ngặ°ỏằi Ä‘ÃÊ hy sinh, không biỏº¿t đó là ai?

Trương Đại Chiến
Theo Nội san Thông tấn, số 8+9/2010