Chủ nhật, ngày 07/07/2024

Trao đổi - Thảo luận

Động tác máy trong truyền hình


(08/02/2010 16:02:24)

Để hình ảnh sinh động, tận dụng được không gian ba chiều để diễn tả ý đồ người quay phim, người ta đưa ra một số động tác chuyển động ống kính hoặc chuyển động máy quay nhằm tạo ra hiệu quả nghệ thuật được gọi chung là động tác máy.

            Mỗi động tác máy có một ý nghĩa riêng và phải sử dụng đúng mục đích, đúng ý nghĩa, không lạm dụng. Mỗi động tác có điểm bắt đầu và điểm kết thúc, vì thế phải ổn định hình ảnh với thời lượng nhất định (khoảng 1- 3 giây) ở đầu và cuối mỗi động tác máy.

            Pan - lia máy (theo chiều ngang) là động tác lia một đường quét ngang hình ảnh từ trái sang phải hoặc ngược lại. Mục đích để giới thiệu cảnh vật, nhân vật, sự vật theo chiều ngang trong không gian. Có hai loại động tác pan: Lia từ trái qua và từ phải qua.

            Khi lia máy cần chú ý những điều sau:

            - Phải ổn định hình ở đầu và cuối động tác máy;

            - Phải xác định trước điểm dừng ở cuối động tác lia. Tốt nhất nên làm thử động tác trước khi quay thật;

            - Không lia máy một đường quá dài hoặc lớn hơn vòng cung 120 độ;

            - Máy phải đặt ở giữa điểm lia hình;

            - Tốc độ: lia nhanh khi quay cảnh rộng hoặc ống kính góc rộng. Lia chậm khi quay cảnh cận hoặc ống kính góc hẹp;

            - Nếu máy quay vác vai thì nên mở ống kính góc rộng;

            - Tốc độ lia hình không được ngập ngừng, phải trơn mượt.

            Tilt- lia máy (theo chiều đứng) có hai loại: tilt up (lia từ dưới lên) và tilt down (lia từ trên xuống). Khác với pan, tilt là động tác lia theo chiều thẳng đứng trong không gian, vì thế động tác này thực hiện khó hơn.

            Zoom in, zoom out: Zoom in là phóng to đối tượng chủ thể lấy hình ảnh cận cảnh sau khi đã thu hình cảnh rộng (bắt đầu bằng một cảnh rộng và kết thúc đường zoom bằng một cảnh cận). Mục đích để đặc tả một đối tượng người, vật thể, cảnh vật nhằm gây sự chú ý của người xem, tạo cảm giác về không gian, về chiều sâu độ dài. Lưu ý, khi zoom không ngập ngừng, phải xác định trước điểm dừng.

            Ngược với zoom in, ta có zoom out. Đó là động tác mở ống kính lấy ra một góc rộng cảnh rộng tổng quát sau khi đã thu hình một cận cảnh (đầu là cận cảnh và kết thúc ở cảnh rộng). Mục đích cho thấy sự liên quan giữa cận cảnh của đối tượng chủ thể với bối cảnh chung quanh, giữa hành động với bối cảnh. Nó cũng tạo cảm giác không gian (bề rộng) mênh mông, bao la.

            Crab - đẩy máy (ngang) là di chuyển máy sang trái hoặc sang phải. Mục đích giống động tác pan nhưng cho thấy được sự sinh động hơn, hấp dẫân hơn với người xem bởi hậu cảnh rõ hơn.

            Khi thực hiện động tác crab, nếu đặt máy trên vai rất dễ rung. Vì thế, nên mở ống kính thật rộng với khoảng cách di chuyển không quá dài. Tốt nhất là nên có thiết bị chuyên dụng (đường rầy hoặc dolly).

            Track gồm track in (đẩy máy tới) và track out (đẩy máy ra). Mục đích của động tác track cũng giống như động tác zoom nhưng giúp làm cho hậu cảnh rõ hơn, hình ảnh sinh động hơn và tạo cảm giác cho người xem như thể được tham gia vào sự kiện, sự việc. Động tác này được sử dụng khi đối tượng di chuyển tới hoặc lui (đẩy trước hoặc đi theo sau đối tượng). Mở góc rộng để tránh rung khi đặt máy trên vai; nên quan sát trước đường đi hoặc phải có người phụ máy là những điều cần chú ý khi thực hiện động tác track.

            Crame là động tác nâng máy, gồm có: crame up (nâng máy lên) và crame down (hạ máy xuống). Động tác này sẽ rất hiệu quả khi sử dụng thiết bị nâng (bum), ngược lại sẽ ít hiệu quả khi sử dụng thân người vì chiều cao cho khoảng cách quá ngắn.

            Động tác crame có mục đích giống như tilt nhưng hậu cảnh trung thực và rõ hơn rất nhiều. Khi sử dụng thiết bị nâng, phải có tiền cảnh để khi thay đổi góc nhìn, người xem dễ dàng nhận thấy sự khác biệt và hiệu quả của động tác nâng máy.

            Tóm lại, với bất kỳ một động tác nào trong truyền hình, yêu cầu người quay phim cũng phải biết kết hợp một cách sáng tạo và phải làm nháp các động tác trước khi ghi hình để đảm bảo được bố cục, điểm dừng và độ trơn của động tác.

Theo Nội san Thông tấn, số 1+2/2010

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Tin thời sự trong nước đã có chuyển biến rõ nét (08/02/2010 15:56:51)

Một số nhà báo tuổi Canh Dần (08/02/2010 15:39:33)

15 khuôn hình của truyền hình (04/01/2010 11:10:06)

Quan hệ giữa hình ảnh và lời thoại trong truyền hình (04/01/2010 11:03:13)

Chúng tôi làm tinâẠẩ di động (04/01/2010 11:01:31)

Cải cách công tác tham mưu và tổng hợp, một đòi hỏi cấp thiết (04/01/2010 10:57:26)

Phân xã Kiên Giang thông tin tốt, nhưng chưa ấn tượng (04/01/2010 10:55:59)

PHÁT ĐỘNG GIẢI BIẾM HỌA BÁO CHÍ VIỆT NAM LẦN 2- CÚP RỒNG TRE (27/11/2009 10:19:56)

TRAO GIẢI CUỘC THI ẢNH "VIỆT NAM - ĐẤT NƯỚC - CON NGƯỜI" (27/11/2009 10:17:32)

Nhân kỷ niệm Cách mạng tháng Mười Nga (7/11/1917-7/11/2009) SPOUTNIK, cuốn giáo khoa của tôi  (27/11/2009 09:21:04)