Truyền thống
Kỷ niệm 79 năm Ngày truyền thống TTXVN (15/9/1945-15/9/2024): Ngày đầu vào nghề
(13/09/2024 10:37:17)
Ngày 20/7/1966 Tôi nhận quyết định đi công tác phóng viên thường trú tại tỉnh Hà Tây (cũ). Anh Cao Quang Tín, cán bộ Phòng tin miền Bắc đưa tôi giấy giới thiệu của VNTTX do Tổng biên tập Hoàng Tuấn ký. Đó là tờ giấy có khổ rộng bằng một nửa tờ A4, màu vàng nhạt, chữ in roneo, có khoảng trống để viết tên phóng viên và nơi nhận công tác.
Giấy thiệu ghi nơi nhận công tác của tôi là Quảng Bình và Hà Tây. Ngày ký giấy là ngày 1/7 mà hôm đưa cho tôi là 20/7 nên anh Tín phải viết thêm ba chữ “và Hà Tây”. Sở dĩ có sự “thêm” này là vì trong 20 ngày chờ đợi, đã có phóng viên đi Phân xã Quảng Bình do anh Việt Long làm Trưởng phân xã; anh Lê Quang Bảo, phóng viên thường trú Hà Tây, sức khoẻ yếu phải điều trị ở bệnh viện nên cần tôi về hỗ trợ. Vì thế, tôi được cơ quan thay đổi nơi đi công tác từ Quảng Bình sang Hà Tây. Sau khoảng một tháng, anh Bảo về Phòng địa phương, tôi một mình làm phóng viên thường trú Hà Tây.
![]() |
Phóng viên Lê Văn Hy (bên trái) cùng đồng nghiệp phát máy nổ để làm ảnh tại chiến trường Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mỹ |
Tôi vẫn nhớ như in hình ảnh anh Lê Quang Bảo đón tôi ở trụ sở Phân xã. Đó thực ra là nhà của chị Lưu Hón ở xóm 2. Chị ngoài 30 tuổi, đã có 3 con nhỏ, chồng đi công nhân tỉnh xa. Nhà chị có ba gian lợp ngói kết hợp với tranh đã cũ. Chị dành cho chúng tôi một gian bên đủ để kê một chiếc tủ đứng, một bộ bàn ghế gỗ và một chiếc giường cá nhân.
Anh Bảo nói với tôi: “Cơ ngơi của chúng ta chỉ có vậy!”, rồi mở khóa tủ lấy ra chiếc đài Orionton và nói: “Chỉ có một chiếc giường cá nhân mình thường nghỉ trưa, còn tối thì về Hà Nội, cậu toàn quyền sử dụng nhé”.
Hành trang của tôi rất gọn gàng, với một chiếc chăn chiên Nam Định, một chiếc áo blouson để dùng trong mùa đông và vài bộ quần áo màu cỏ úa... Tôi sinh hoạt đoàn thể với báo Hà Tây do anh Nguyễn Văn Trung làm Tổng biên tập, anh Lê Chúc làm Phó tổng biên tập, anh Hồng Dương làm Thư ký tòa soạn.
Tháng 10/1966 Tôi vẫn phải đi bộ lấy tin. Nhưng thuận lợi là các cơ quan ban ngành của tỉnh Hà Tây đều ở trong huyện Hoài Đức. Muốn viết tin nông nghiệp thì sang thôn Canh gặp anh Tiến, Trưởng phòng tổng hợp. Muốn viết tin về khối đoàn thể thanh niên, phụ nữ, công đoàn thì sang mấy thôn thuộc xã Sơn Đồng, gần Huyện ủy Hoài Đức. Muốn viết tin quân sự thì sang xã An Khánh. Muốn tin công nghiệp, thủ công nghiệp thì đến xã Dương Nội...
tháng 11/1966 Tôi về Tổng xã, đến gặp chị Dậu - Phòng địa phương lấy văn phòng phẩm, sau đó đến gặp chị Trường - Phòng tài vụ lĩnh lương và đây cũng là lần đầu tiên tôi được gặp anh Phạm Đình Đăng, Chánh văn phòng VNTTX. Anh hỏi tôi: “Cậu về bằng phương tiện gì?”. Tôi đáp: “Thưa anh, em đi bộ ạ!”.
Anh tỏ vẻ ngạc nhiên, kéo tôi đến gặp anh Tiếp, Trưởng phòng tài vụ, nói cấp xe đạp cho tôi. Ngay sau đó, tôi được cấp phiếu mua một chiếc xe đạp Thống Nhất với giá 254 đồng, được trừ dần vào lương hằng tháng, mỗi tháng 25 đồng. Lương của tôi lúc đó là 52 đồng (lương tập sự đại học hệ ba năm), bị trừ 25 đồng, nên việc dành dụm tiền gửi về giúp bố và em gái ở nhà rất ít và kéo dài tận 10 tháng. Tuy nhiên, tôi vui mừng không thể tả được, vì có xe đạp, từ nay đi công tác, tôi không phải đi bộ.
Năm 1967 Nhờ chiếc xe đạp, ngoài các tin tổng hợp, tin thời vụ nông nghiệp, tin hội họp, mít tinh lấy ở các báo cáo, thu lượm ở Văn phòng Tỉnh ủy, Văn phòng Ủy ban, tôi còn đạp xe rong ruổi khắp tỉnh Hà Tây để thu thập thông tin. Tôi đi đến Hợp tác xã Vĩnh Phệ, xã Chu Minh, huyện Quảng Oai (sau này là quê vợ tôi) để viết tin chăn nuôi lợn và trồng rau màu - một điển hình lúc đó; tới huyện Bất Bạt, Vạn Chài tìm hiểu nghề đánh cá của ngư dân trên sông nước; đến nông trường chăn nuôi bò ở chân núi Ba Vì để viết về anh Hồ Giáo; đến xã Phù Lưu Tế, huyện Mỹ Đức tìm hiểu phong trào trồng dâu nuôi tằm và viết về Anh hùng lao động Nguyễn Thị Chén. Bài “Người anh hùng của xứ sở dâu tằm” của tôi được in trên Bản tin miền Bắc, có đề tên, được báo Thời Mới đăng lại, được anh em bè bạn tán thưởng.
Tôi đã đưa một số tin kinh tế khác, phản ánh đúng đặc điểm của Hà Tây là một tỉnh nông nghiệp, có vùng đồng bằng trồng màu và cây công nghiệp, có miền đồi núi bán sơn địa, có công nghiệp địa phương và tiểu thủ công nghiệp tương đối phát triển, đúng như lời anh Mai Thanh Hải, Trưởng phòng địa phương dặn tôi trước khi về công tác ở Hà Tây.
Giặc Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại ra khắp các tỉnh miền Bắc, đánh hủy diệt thị xã Phủ Lý, đánh tàn phá TP. Nam Định... Hà Tây mang danh là “áo giáp Thủ đô” nên chúng càng muốn chọc thủng cho máy bay lọt vào đánh phá Hà Nội.
Ngày 26/3/1967 Máy bay Mỹ ném bom thôn Liệp Mai thì sáng 27/3, tôi đã có mặt tại hiện trường, nắm tình hình, viết một báo cáo ngắn và một tin tố cáo tội ác chiến tranh của Mỹ. Viết xong thì đã 3 giờ chiều, tôi đạp xe về Tổng xã, 9 giờ tối hôm đó tôi đưa tin và báo cáo tổ trực đêm do anh Việt Thảo phụ trách. Anh Thảo nhắc tôi đến báo cáo anh Đỗ Phượng, lúc đó mới từ Vụ Báo chí, Ban Tuyên giáo Trung ương về cơ quan làm Phó tổng biên tập, phụ trách tin miền Bắc.
Tôi báo cáo tình hình với anh Đỗ Phượng. Anh ngồi chăm chú nghe, thỉnh thoảng khẽ gật đầu. Nghe tôi báo cáo xong, anh nói: “Cậu báo cáo tình hình và đưa tin kịp thời như thế là tốt đấy. Song trong tin nói, Liệp Mai là một thôn nhỏ có trên 1.000 dân. Trên 1.000 dân là thôn lớn chứ! Mình phải nói Mỹ ném bom vào một thôn lớn, đông dân mới có sức tố cáo tội ác của địch”. Anh còn dặn tôi, phải tiếp tục về lại thôn xem nhân dân ở đấy khắc phục hậu quả, sẵn sàng chiến đấu, đẩy mạnh sản xuất ra sao.
Tháng 5/1967 Máy bay Mỹ sau khi ném bom thôn Dương Cốc đã bị quân dân ta bắn rơi, một phi công Mỹ nhảy dù xuống cánh đồng Nhót, xã Tuyết Nghĩa, huyện Quốc Oai. Khi tôi đến Huyện ủy thì đã 5 giờ chiều, tên phi công đã bị dân quân đưa về Huyện đội. Tôi chỉ kịp nắm tình hình do Chánh văn phòng Huyện ủy Đỗ Thế Gia cung cấp. Tôi viết nhanh một tin ngắn chỉ trong khoảng nửa tiếng đồng hồ với tiêu đề: “13 tuổi, bắt sống giặc Mỹ lái máy bay”. Tin viết ngắn nhưng phản ánh được sự dũng cảm, nhanh nhẹn của em Nguyễn Văn Hoa, vừa đi chăn bò về đã lao ngay xuống ruộng, bắt giặc lái. Chiếc đòn gánh của em vừa mới giơ lên, tên giặc đã xin hàng. Bất chấp trời tối, tôi phóng xe đạp một mạch theo đường tắt, kịp về Tổng xã trước 9 giờ tối để phát tin đêm. Sáng hôm sau 7/5/1967, báo Nhân Dân đã đăng tin này. Bác Hồ đã thưởng Huy hiệu cho em Nguyễn Văn Hoa.
![]() |
Tin “13 tuổi, bắt sống giặc Mỹ lái máy bay” trên Bản tin miền Bắc của VNTTX ngày 6/5/1967 |
Năm 1968 Ngay từ 28 Tết, tôi đi cùng anh Thái, Thư ký tòa soạn báo Hà Tây thay anh Hồng Dương vừa được cử về Vụ Báo chí, Ban Tuyên giáo Trung ương. Chúng tôi đi theo lối Ứng Hòa, Quế, thị xã Phủ Lý, theo đường 21 về quê tôi ở thôn Lê Xá, xã Mỹ Thịnh (nay là thị trấn Mỹ Lộc), tỉnh Nam Định. Sáng mùng 1 Tết, tôi ra sân hợp tác xã dự lễ chào cờ và nghe thơ chúc Tết của Bác :
“Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua
Thắng trận tin vui khắp nước nhà
Nam, Bắc thi đua đánh giặc Mỹ
Tiến lên! Toàn thắng ắt về ta”.
Vần thơ của Bác báo hiệu một cuộc tổng tấn công và nổi dậy long trời lở đất dịp Tết Mậu Thân.
Qua Tết, tôi trở lại nơi làm việc giữa lúc quân và dân miền Nam đồng loạt tiến công và giành chiến thắng ở khắp các đô thành từ Quảng Trị, Huế đến Sài Gòn. Tôi dự và đưa tin cuộc mít tinh lớn của tỉnh, viết bài phỏng vấn các cán bộ miền Nam tập kết đang làm việc ở các cơ quan tỉnh. Một không khí thi đua sôi nổi từ nhà máy đến công trường, nông trường, khắp các xóm làng, đồng ruộng ở Hà Tây, hưởng ứng cuộc tổng tấn công và nổi dậy của quân dân miền Nam anh hùng.
tháng 3/1968 Anh Mai Thanh Hải, Trưởng phòng địa phương gọi tôi về Tổng xã, cho biết cơ quan đã quyết định cử tôi cùng một số anh em khác như: các phóng viên ảnh Lương Biên, Ngô Xuân Tường, Tổ trưởng tổ phóng viên thường trú tại Hà Tĩnh Nguyễn Thế Viên, công nhân buồng tối Nguyễn Hữu Nền, các báo vụ biệt phái quân đội Nguyễn Thanh Tùng, Nguyễn Văn Lợi cùng vào chiến trường B3 Tây Nguyên công tác. Tổ chúng tôi còn có anh Lưu Đức Hiệp, báo Nhân Dân cử sang. Anh Trần Quý Giang, biên tập viên Phân xã Quân đội làm Tổ trưởng.
Kết thúc gần 20 tháng làm phóng viên thường trú Hà Tây, chuyển sang làm tin tác chiến ở chiến trường đầy gian khổ, hy sinh và ác liệt. Một năm tám tháng so với thời gian 35 năm làm phóng viên Thông tấn xã Việt Nam chỉ là con số nhỏ, song đối với một phóng viên trẻ vừa mới ra trường như tôi lại có ý nghĩa lớn. Đó là thời gian thực tập công tác, tích luỹ kinh nghiệm phóng viên, đặc biệt những tháng ngày rèn luyện thử thách qua các tin quân sự, viết giữa các đợt bom đạn Mỹ bắn phá. Những ngày đầu vào nghề làm phóng viên Thông tấn xã đã để lại cho tôi nhiều ấn tượng sâu sắc, là miền ký ức không thể nào quên.
![]() |
Phóng viên, biên tập viên tin Trong nước tại trụ sở VNTTX, số 5 Lý Thường Kiệt, Hà Nội, tháng 1/1961 |
Nhớ lại giai đoạn chập chững bước vào nghề, tôi thầm cảm ơn TTXVN, nhất là các anh chị ở Phòng tin miền Bắc đã dìu dắt, dạy bảo để tôi trưởng thành; cảm ơn tỉnh Hà Tây đã đùm bọc, chở che, giúp đỡ để tôi hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan giao phó, đóng góp một phần rất nhỏ bé vào sự nghiệp chống Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà./.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật: Trần Tuấn và những bức ảnh chân thực về Đại tướng (13/09/2024 10:35:19)
Ký ức Thông tấn (09/09/2024 13:56:14)
Nỗi khát khao được cầm bút (07/08/2024 16:26:51)
Ký ức Thông tấn (03/07/2024 09:34:51)
50 năm bản tin tiếng Tây Ban Nha (04/06/2024 14:19:59)
Ký ức Thông tấn (03/05/2024 16:44:24)
Ký ức Thông tấn (01/04/2024 16:35:33)
Những kỷ vật đi cùng năm tháng (19/01/2024 08:59:19)
Kỷ niệm 25 năm thành lập Ban biên tập tin Kinh tế (19/11/1998-19/11/2023): Truyền thống và kết nối (05/12/2023 21:26:32)
Kỷ niệm 15 năm thành lập báo điện tử VietnamPlus (13/11/2008-13/11/2023): Giữ vững vị thế báo điện tử đối ngoại quốc gia (05/12/2023 21:24:54)