Thứ bảy, ngày 27/04/2024

Sổ tay phóng viên

Quy tắc hoạt động và hướng dẫn biên tập của OANA

(02/03/2017 10:31:41)

Tổ chức các hãng Thông tấn châu Á – Thái Bình Dương (OANA) được thành lập ngày 22/12/1961 theo sáng kiến của UNESCO với mục tiêu tăng cường trao đổi thông tin giữa các hãng thông tấn khu vực. OANA gồm 45 hãng thông tấn thành viên từ 35 quốc gia, cung cấp khoảng 70% lượng thông tin lưu hành trên thế giới mỗi ngày. TTXVN hiện là Ủy viên Ban chấp hành OANA. Nội san Thông tấn trân trọng giới thiệu các nguyên tắc tác nghiệp và biên tập của Tổ chức báo chí đa phương lớn nhất toàn cầu này.

Tổ chức các hãng Thông tấn châu Á – Thái Bình Dương (OANA) đại diện cho các hãng cung cấp thông tin và sự đa dạng về nguồn tin của một khu vực rộng lớn trên thế giới.
 
OANA cho rằng sự đa dạng tạo ra những góc nhìn khác nhau về chính trị, văn hóa và xã hội thông qua những thông tin do các hãng thông tấn thành viên cung cấp; khuyến khích sự đa dạng nhằm cân bằng thông tin với phần còn lại của thế giới.
 
OANA thừa nhận những chuẩn mực văn hóa và những vấn đề nhạy cảm của các nước thành viên, những khác biệt này có thể ảnh hưởng tới hoạt động báo chí tại nước đó; đồng thời giữ vững các nguyên tắc đưa tin một cách độc lập và khách quan.
 
Dưới đây là những nguyên tắc cũng như những quy định và tiêu chuẩn mà tất cả các hãng thông tấn thành viên của OANA cần tuân thủ.
 
Các quy định và tiêu chuẩn
Tính chính xác
Đề cao giá trị của tổ chức với tư cách là một nguồn thông tin đáng tin cậy. Mọi ý kiến và bình luận thông tin đều phải được dẫn nguồn và được cơ quan có thẩm quyền kiểm chứng. Hình ảnh công bố không được phép chỉnh sửa để làm sai lệch bản chất sự việc.
 
Công bằng
Không khuyến khích những quan điểm cá biệt hay những lợi ích thương mại được tiến hành bằng cách chú trọng thái quá hay phớt lờ những tài liệu có liên quan. Luôn nỗ lực để đưa ra quan điểm cân bằng. Mọi bình luận hay dự báo của người viết đều phải được thể hiện rõ ràng.
 
Không làm sai lệch
Không cho phép bóp méo sự việc, dùng mánh khóe hay thủ đoạn để có được thông tin. Cần đảm bảo rằng các phóng viên giới thiệu rõ danh tính khi thực hiện phỏng vấn hoặc thu thập thông tin; không được lấy thông tin một cách bí mật bằng cách sử dụng thiết bị nghe trộm hoặc nghe lén các cuộc nói chuyện qua điện thoại.
 
Chống kỳ thị
Không tán thành việc chú trọng thái quá vào những đặc điểm cá nhân bao gồm: Giới tính, tôn giáo, các nhóm thiểu số, chủng tộc, màu da hay khiếm khuyết về trí tuệ hoặc thể chất.
 
Tính bảo mật/Quyền riêng tư
Cần đảm bảo rằng các phóng viên tôn trọng quyền riêng tư, trừ khi điều này ảnh hưởng tới việc công bố những vấn đề liên quan đến chính sách công hoặc lợi ích quan trọng của cộng đồng. Cần tiếp cận với những người đang bị tổn thương hay đau khổ bằng một thái độ ân cần và nhạy cảm.
 
Truyền thông xã hội
Thừa nhận truyền thông xã hội là những công cụ thu thập thông tin một cách hữu hiệu và nếu được sử dụng hiệu quả, có thể hỗ trợ mở rộng quy mô và hoạt động của OANA.
 
Tuy nhiên, việc sử dụng thông tin trên các trang mạng xã hội cần được quản lý một cách cẩn trọng để đảm bảo tuân thủ những nguyên tắc về tính chuẩn xác, thẩm định và công bằng
 
Hướng dẫn biên tập của OANA
OANA đã xác lập các nguyên tắc đăng tải thông tin liên quan đến các vụ tấn công khủng bố, các hành động bạo lực và các thảm họa thiên nhiên. Cụ thể:
 
Hành động có trách nhiệm khi đưa tin về chủ nghĩa khủng bố, các hành động bạo lực và các thảm họa thiên nhiên vì lợi ích cộng đồng bằng cách thông tin chuẩn xác và đầy đủ, tôn trọng các quyền con người, an ninh quốc gia và trật tự công cộng.
 
Từ chối xuất bản các ấn phẩm hoặc tài liệu nghe nhìn bị coi là phân biệt đối xử về giai tầng, chủng tộc, ngôn ngữ, tôn giáo, giới tính và vùng miền, có thể gây ra tâm lý thù hận, kích động bạo lực và khủng bố.
 
Cấm mọi hình thức thông tin có dụng ý phỉ báng các nhóm người, cổ vũ chủ nghĩa cực đoan hoặc gây ra giận dữ, lo sợ, bất ổn, thù địch và hoảng loạn.
 
Thực hiện một cách cẩn trọng và suy xét liên quan đến chất lượng và thể loại tin, bài để đảm bảo thông tin không cổ vũ bạo loạn, reo rắc nỗi sợ hãi, gây tổn thương, hủy hoại những nguyên tắc về bình đẳng và công lý, hạ thấp nhân phẩm và dung túng phân biệt đối xử.
 
Khi đưa tin về khủng bố và các hành động bạo lực, không được phóng đại hoặc thiên vị, phải dựa trên những thông tin đáng tin cậy có thể được thẩm tra bằng những nguồn có thẩm quyền và tuân thủ những quy định cấm phát tán thông tin của các cơ quan pháp luật.
 
Tránh đưa những thông tin theo cách trực tiếp hay gián tiếp phục vụ cho các tổ chức khủng bố; không sử dụng thuật ngữ, ngôn từ, ẩn ý, hình ảnh và các biểu tượng mà sẽ hỗ trợ cho hoạt động tuyên truyền của chúng.
 
Tránh đưa đích danh tên những người bị thiệt mạng trong các vụ tai nạn, thảm họa hay các vụ khủng bố trước khi người thân của họ được thông báo về sự mất mát này.
 
Tuân thủ quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư và tránh phát tán những hình ảnh hoặc băng hình gây tổn thương đến các nạn nhân và gây thêm đau khổ cho gia đình của họ.
 
Tôn trọng sự bí mật riêng tư và phẩm giá của người đã mất, trừ những trường hợp ngoại lệ, khi đưa tin về chiến tranh, xung đột, khủng bố và thảm họa.
 
Tránh công bố những hình ảnh đồ họa và băng hình về các vụ hành quyết, giết hại.
 
Không đưa cận cảnh hình ảnh người thiệt mạng hay bị thương và những bộ phận cơ thể bị cắt lìa làm hạ thấp nhân phẩm và gây tổn thương đến tâm lý công chúng.
 
Không cho phép xúi giục trẻ em dưới 16 tuổi khi thực hiện phỏng vấn hoặc ép buộc trẻ em hợp tác.
 
Không đăng tải những hình ảnh và thông tin gây chấn động và giật gân được phóng viên ghi lại trong bất kỳ thảm họa thiên nhiên, vụ việc bạo lực hay hành động khủng bố nào làm phương hại đến sự đoàn kết và trật tự xã hội. Trong mọi thời điểm đều phải đăng tải những hình ảnh và âm thanh trung thực, chính xác. Bất kỳ sự bóp méo nào có thể gây hiểu lầm đều phải được công bố.
 
Chỉ sử dụng nội dung từ các trang mạng xã hội khi các thông tin này được công khai và tính chân thực của nguồn tin đã được xác định và thẩm tra.
 
Ngoài những nguyên tắc về đưa tin và đăng tải thông tin, các thành viên OANA sẽ phải luôn quan tâm, theo sát các phóng viên được cử đưa tin về các thảm họa thiên nhiên, những vụ việc gây tổn thương nghiêm trọng và nếu cần sẽ hỗ trợ tư vấn cho những phóng viên bị tác động bởi những gì họ đã chứng kiến trong khi thực thi nhiệm vụ.
 

Theo Nội san thông tấn số 2/2017