Trao đổi - Thảo luận
Đổi mới và sáng tạo trong thông tin về xây dựng Đảng
(30/10/2018 16:43:23)
Là một trong những cơ quan báo chí chính thống có quy mô lớn nhất ở Việt Nam với gần 1.300 PV, mạng lưới CQTT tại 63 tỉnh, thành trong cả nước và 30 CQTT ngoài nước, cùng hàng chục sản phẩm thông tin, TTXVN luôn xác định tuyến thông tin về xây dựng Đảng là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành.
TTXVN luôn xác định tuyến thông tin về xây dựng Đảng là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành. Trong ảnh: Toàn cảnh Lễ tuyên thệ nhậm chức của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trước Quốc hội, đồng bào và cử tri cả nước |
Chịu trách nhiệm sản xuất những nội dung vô cùng thiết yếu này không chỉ là các đơn vị tin nguồn - nơi cung cấp nội dung cho toàn bộ hệ thống báo chí trong và ngoài nước - mà còn cả các đơn vị xuất bản gồm: Báo in, báo điện tử và kênh truyền hình. Mỗi năm, TTXVN cung cấp hàng ngàn tin, bài dưới dạng văn bản, ảnh, video, thông tin đồ họa thuộc tuyến thông tin xây dựng Đảng, được nhiều báo đài đăng tải lại và có mức độ lan tỏa đến mọi đối tượng độc giả.
Tuy nhiên, cần phải thừa nhận một thực tế rằng, thông tin về xây dựng Đảng rất khó hấp dẫn độc giả và chưa bao giờ là một nhiệm vụ dễ dàng đối với các PV, BTV. Trong một thời gian dài, TTXVN luôn là lực lượng tiên phong trong giới báo chí cả nước về công tác thông tin xây dựng Đảng. Nhưng khoảng hơn 10 năm trở lại đây, đã có rất nhiều đổi thay về cách thức tiếp cận thông tin của độc giả - thể hiện qua việc họ có nhiều lựa chọn hơn so với chỉ thông qua kênh báo chí chính thống như trước đây; thay đổi về hành vi tiêu dùng thông tin của độc giả - thể hiện qua việc người dùng dành nhiều thời gian hơn cho các nội dung giải trí, xao lãng những thông tin thời sự; thay đổi về công nghệ truyền thông - thể hiện ở việc người dùng sử dụng ngày càng nhiều loại thiết bị di động và dần xa rời các loại hình báo in, phát thanh - truyền hình vốn là những nền tảng tuyên truyền chính sách vô cùng hiệu quả.
Thực tế, nội dung báo chí giờ đây cũng khó thu hút độc giả, nên thông tin về xây dựng Đảng càng khó tiếp cận độc giả cũng là điều dễ hiểu. Trong lúc báo chí nói chung đang phải tăng cường tính sáng tạo để giữ chân độc giả, khán thính giả, thì thông tin về xây dựng Đảng cũng đòi hỏi phải sáng tạo hơn bao giờ hết: Sáng tạo trong lựa chọn góc nhìn chủ đề và sáng tạo về cách thức thể hiện.
Các nhà báo và cơ quan báo chí cũng nhận thức trong tuyên truyền về xây dựng Đảng, cần định hướng thông tin, dư luận vào những vấn đề mới liên quan đến công tác xây dựng Đảng, được dư luận quan tâm; chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, chạy chức, chạy quyền; tích cực tuyên truyền những mô hình mới, cách làm hay, gương điển hình trong công tác xây dựng Đảng. Đồng thời, phản ánh những hạn chế, yếu kém để rút kinh nghiệm, kịp thời chấn chỉnh, nâng cao chất lượng tuyên truyền về xây dựng Đảng trên báo chí theo hướng kết hợp giữa “xây” và “chống”, trong đó lấy “xây” là cơ bản, chiến lược, lâu dài, lấy “chống” là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách; “lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực”, “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”.
Tuy nhiên, chọn góc nhìn, chủ đề nào cho độc đáo và hấp dẫn người đọc lại là một câu chuyện khác. Trong số rất nhiều chủ đề chuyên sâu về tuyến bài xây dựng Đảng mà các CQTT của TTXVN đăng ký triển khai trong năm 2018, chúng tôi thấy nổi lên khá nhiều chủ đề đáng quan tâm, chẳng hạn như việc phát triển Đảng trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; hiệu quả chính sách dân tộc của Đảng ở vùng cao, hay mô hình đảng viên làm kinh tế giỏi...
Theo nhiều nghiên cứu về báo chí trên thế giới, để giành lại ưu thế trước truyền thông xã hội, báo chí chính thống càng cần phải tỏ rõ tính chuyên nghiệp của mình với những nội dung chuyên sâu theo lối kể chuyện (storytelling). Nội dung người tốt việc tốt nhằm tôn vinh những đảng viên, cũng phải theo lối kể chuyện như thế. Nó phải tạo ra xúc cảm trong lòng người đọc để họ không chỉ thích thú nghiên cứu cho riêng mình mà còn chia sẻ cho người khác về câu chuyện đó. Một bài báo giờ đây được đánh giá là hiệu quả không chỉ ở việc đến được với nhiều độc giả, mà nó phải có sự tương tác lớn thông qua việc người đọc thích, bình luận và chia sẻ.
Bên cạnh đó, một sản phẩm báo chí muốn thu hút người đọc thì không chỉ đơn giản là một bài viết hay với vài hình ảnh minh họa. Chưa bao giờ yếu tố thị giác lại quan trọng như lúc này, vì thế một bài viết được trình bày đẹp dưới dạng đa phương tiện (multi-media), kết hợp nội dung văn bản với những tấm hình thật đẹp, những đoạn video, những hình đồ họa hoặc biểu bảng tương tác kiểu báo chí dữ liệu hiện đại, thậm chí được thiết kế dưới dạng mega-story cầu kỳ, chắc chắn sẽ được độc giả đánh giá cao hơn nhiều so với một bài báo không được đầu tư về hình thức.
Xu hướng báo chí hiện đại còn sử dụng ảnh/video 360 độ, thậm chí cả công nghệ thực tại ảo, thực tại tăng cường, không lẽ nội dung về xây dựng Đảng vẫn đi theo cách thức thể hiện của hàng chục năm trước? Đương nhiên, không phải bài viết nào cũng cần có đủ mọi yếu tố đa phương tiện vì quá mất công và tốn kém nhưng mỗi PV, mỗi tòa soạn nên thường kỳ có những sản phẩm tạo điểm nhấn. Báo chí cũng cần phải chủ động tham gia vào công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng bằng những sản phẩm thông tin đổi mới, sáng tạo và thực sự hiệu quả.
Nhà báo vĩ đại - Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nêu lên bốn vấn đề liên quan chặt chẽ với nhau: “Nói, viết cái gì? Nói, viết cho ai? Nói, viết để làm gì? Nói, viết như thế nào? Chủ đề, đối tượng, mục đích quyết định cách thể hiện; cách thể hiện tốt làm cho nội dung nói và viết đúng với chủ đề, đúng đối tượng và đạt được mục đích của việc nói và viết”. Những lời dạy của Người vẫn còn vẹn nguyên ý nghĩa cho dù môi trường báo chí đã khác xưa, công nghệ truyền thông đã thay đổi và nhu cầu của độc giả cũng đa dạng hơn.
Viết về đề tài xây dựng Đảng chưa bao giờ là nhiệm vụ dễ dàng. Nhưng không phải là bất khả thi nếu các tòa soạn và bản thân các PV, BTV không ngừng đổi mới và sáng tạo.
Chọn góc nhìn hay, cách triển khai phải sáng tạo cả về nghiệp vụ báo chí lẫn hình thức thể hiện. Trong ma trận thông tin của kỷ nguyên kỹ thuật số và truyền thông xã hội, báo chí chính thống không thể giành chiến thắng nếu tiếp tục lối thông tin báo đạo hời hợt, dựa quá nhiều vào báo cáo thành tích hay cách mô tả một chiều. Chọn chủ đề có thể mang tính khái quát và vĩ mô nhưng góc nhìn của người viết phải rất cụ thể, bởi một bài báo thường có tác động lớn khi người đọc cảm nhận có mình trong đó, hoặc vấn đề gần gũi với cuộc sống của họ. Xin nêu một ví dụ hiệu quả là tác phẩm “Di sản Hồ Chí Minh - Tiếp nối một hành trình” của Ban biên tập tin Trong nước được đăng đầu tháng 4/2018, sau chuyến thăm Pháp và Cuba của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Hành trình từ Paris đến La Habana đầy ắp các sự kiện, với nhiều nội dung quan trọng được bàn thảo ở cấp cao nhất nhằm đưa quan hệ Việt Nam - Pháp, Việt Nam - Cuba bước sang một giai đoạn phát triển mới, sôi động, mạnh mẽ, thiết thực và hiệu quả hơn. Nhưng tác giả lại chọn một góc nhìn khác để chứng tỏ trong hành trình ấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn hiện hữu trong từng sự kiện, từng điểm đến. Những ký ức về Người một lần nữa sống lại, lan tỏa và kết nối giữa con người với con người, quốc gia với quốc gia. Góc nhìn này tạo ra một tác phẩm báo chí riêng biệt so với tuyến tin rất đầy đặn trước đó với gần 100 tin, bài của TTXVN về chuyến đi của Tổng Bí thư. |
Phó tổng giám đốc Lê Quốc Minh
Nội san thông tấn số 10/2018
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Làm tin nóng cần "cái đầu lạnh" (04/09/2018 16:24:57)
Phát huy vai trò hạt nhân của Chi bộ trong thực hiện thông tin liên vùng (04/09/2018 16:22:03)
Tìm hướng đi cho tương lai báo chí (09/08/2018 15:48:12)
Một sai sót nhớ mãi (09/08/2018 15:41:19)
Tác phẩm đoạt Giải báo chí quốc gia năm 2017: Trúng vấn đề, đúng thời điểm (09/08/2018 15:31:29)
Không có bất cứ thông tin nào quý giá bằng sinh mạng (29/06/2018 17:22:01)
Chiến lược cho báo chí khi truyền thông xã hội phát triển mạnh mẽ (05/06/2018 09:27:14)
Đưa tin tại cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều (04/06/2018 10:02:22)
Góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới (04/06/2018 09:55:59)
Giải World Press Photo 2018: "Đám cháy chuyển động" đoạt giải Bức ảnh của năm (04/05/2018 15:53:50)