Tìm hiểu báo chí
Chiến lược cho báo chí khi truyền thông xã hội phát triển mạnh mẽ
(05/06/2018 09:27:14)
Sự phát triển của các thiết bị di động cũng như các mạng xã hội đang buộc các cơ quan báo chí phải định hình lại hoạt động của mình. Facebook cũng như các nền tảng digital khác đang tạo ra nhiều cơ hội và cũng đem đến vô vàn mối đe dọa. Câu hỏi đặt ra là báo chí nên áp dụng chiến lược nào khi truyền thông xã hội phát triển như vũ bão hiện nay?
Đối với nhiều nhà xuất bản tin tức, “chiến lược social” đối với họ đơn giản là tạo lập một fanpage đăng tải thông tin đều đặn mỗi ngày với hy vọng xây dựng đội ngũ fan trung thành. Một số khác hồ hởi sử dụng Discover của Snapchat, Instant Articles của Facebook, AMP của Google để tăng lượng truy cập, chưa cần quan tâm đến việc chia doanh thu quảng cáo. Cũng có những cơ quan báo chí “ngơ ngác” vì nhìn vào mấy “ông lớn báo chí” thì mỗi nơi làm một kiểu, không biết theo cách nào là đúng. Thực tế có ba chiến lược nổi bật sau đây:
Chiến lược kênh đa năng ưu tiên cho việc tăng trưởng về tiêu thụ nội dung
Đây có lẽ là chiến lược hiệu quả cho các nhà xuất bản tin tức không quá chú trọng vào việc kiếm tiền từ quảng cáo, ví dụ các đài phát thanh - truyền hình hay website công cộng thuộc sở hữu nhà nước mà nguồn kinh phí có được từ thu phí người dùng, tiền thuế hoặc quyên góp tài chính như BBC hay Al-Jazeera; các tổ chức phi lợi nhuận muốn tương tác với công chúng thông qua các nội dung tin tức như Greenpeace; hoặc các nhãn hàng có tòa soạn riêng như Red Bull.
Chiến lược này cũng có thể hiệu quả đối với những nhà xuất bản tin tức muốn đưa nội dung vươn xa ngoài những độc giả hoặc địa phương trong nước, chẳng hạn mở rộng sang đối tượng độc giả trẻ hoặc độc giả trên toàn cầu; hoặc không cần phải kiếm tiền ngay trong thời gian ngắn hạn vì họ đã có nguồn thu tốt từ nơi khác (chẳng hạn như CNN có nguồn thu từ truyền hình cáp). Nhiều hãng tin chuyên về digital mới ra đời như BuzzFeed hoặc Vice cũng đang tranh thủ tăng mức độ phủ sóng thông qua truyền thông xã hội bởi mục tiêu của họ có thể là mở rộng quy mô để một ngày nào đó sẽ bán công ty.
Những nhà xuất bản tin tức xây dựng mô hình kinh doanh thương mại điện tử lớn như các trang rao vặt có thể cũng tích cực đi theo chiến lược phát hành nội dung trên nền tảng thứ ba, vì về cơ bản họ dùng tin tức để dẫn dụ truy cập và kiếm lợi từ hoạt động kinh doanh.
Chiến lược tạo dựng quan hệ sẽ ưu tiên kiểm soát dữ liệu về người dùng hơn là tăng trưởng
Có rất nhiều tờ báo muốn nắm chắc mối quan hệ trực tiếp với độc giả của mình, muốn thu thập dữ liệu riêng chứ không phải là những thông tin ít ỏi từ các mạng xã hội, hoặc thu phí người dùng. Trong trường hợp này, họ sẽ chỉ coi nền tảng truyền thông xã hội như là các kênh marketing mà thôi.
New York Times hay Wall Street Journal là những công ty như thế. Họ đã có hoạt động kinh doanh thu phí vô cùng hiệu quả nên chẳng dại gì làm ảnh hưởng đến nguồn thu đó bằng việc dâng nội dung cho người khác. Có thể họ vẫn muốn bắt tay với các nền tảng truyền thông xã hội nhưng theo cách rất chiến lược, chia sẻ nội dung đến mức nào hoặc nhắm đến đối tượng nào là điều cần cân nhắc kỹ. Có thể họ cũng nhắm đến mục tiêu biến những người dùng mạng xã hội thành người trả phí đọc báo sau này chứ không cần có lượng like nhiều.
Cũng có những nhà xuất bản tin tức không quan tâm đến khả năng tăng mức độ phủ sóng bởi họ nhắm đến thị trường nhỏ hoặc tập trung vào địa phương của mình, hoặc đơn giản vì họ đã duy trì được lượng truy cập trực tiếp quá tốt. Chẳng hạn như: Russmedia của Áo, chủ sở hữu trang VOL.at, cũng sử dụng truyền thông xã hội cho hoạt động tác nghiệp social journalism chứ không phát hành nội dung trên các nền tảng đó.
Chiến lược thử nghiệm
Đây là giải pháp dành cho những nhà xuất bản tin tức chưa đề ra được chiến lược digital rõ ràng. Họ sẽ thử nghiệm với quy mô nhỏ, ví dụ đăng một số bài lên Facebook Instant Articles để theo dõi hiệu quả hoặc kiểm tra xem hệ thống Facebook Audience Network có mang lại CPM (Cost per Million - quảng cáo trả tiền theo số lần hiển thị) tốt hơn trên các phiên bản mobile hay không.
Không có một chiến lược duy nhất nào mang lại thành công, vì thế mỗi cơ quan báo chí phải xác định được chiến lược tổng thể của mình để có chiến lược digital và social phù hợp. Chiến lược lại dựa trên những câu hỏi vô cùng quan trọng mà mỗi cơ quan báo chí lại có câu trả lời khác nhau: Nhà sản xuất tin tức muốn và có thể đóng vai trò gì trong chuỗi giá trị tin tức? Họ chỉ muốn là đơn vị sáng tạo nội dung, hay muốn nắm cả nội dung lẫn độc giả? Họ có lợi thế cạnh tranh gì so với các nền tảng truyền thông xã hội? Họ thực sự có giá trị gì được coi là độc đáo?...
Nhưng dù thế nào đi nữa, báo chí chính thống chạy theo và chạy đua với truyền thông xã hội chắc chắn là sai lầm. Nhà báo Meredith Artley của CNN nhấn mạnh tại hội nghị cấp cao Mạng lưới các Tổng biên tập Toàn cầu (GEN) vào tháng 6/2016 rằng: “Đúng là có những thuật toán trên Facebook và các nền tảng truyền thông xã hội khác mà chúng ta không kiểm soát được. Nhưng chúng ta kiểm soát những bài báo mà chúng ta viết ra, cách thức chúng ta thực hiện, kiểm soát được vị trí và thời điểm đăng tải những bài báo đó”.
Nếu không làm được điều này một cách chuyên nghiệp để giành lại sự tin cậy của công chúng trong bối cảnh niềm tin với báo chí đang giảm sút trên toàn cầu, có lẽ chúng ta cũng không nên làm báo nữa. Và điều nguy hại hơn khi đó là phải tìm câu trả lời cho câu hỏi mới: Vậy ai sẽ là người bảo vệ lợi ích của người dân?
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Giải World Press Photo 2018: "Đám cháy chuyển động" đoạt giải Bức ảnh của năm (04/05/2018 15:53:50)
Báo chí trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 (22/02/2018 16:31:47)
Báo chí với công nghệ thực tại ảo (15/01/2018 10:54:05)
Video trực tiếp - Xu hướng mới tại các tòa soạn (05/09/2017 09:31:20)
Vì sao báo chí Mỹ cũng mắc lừa các trang tin tức giả mạo? (02/08/2017 15:15:37)
Doanh thu quảng cáo báo in giảm mạnh (12/04/2017 11:07:52)
Vinh danh lòng quả cảm và sự dấn thân (02/03/2017 10:26:32)
Nhìn lại vai trò của truyền thông trong cuộc xâm lược Iraq (05/12/2016 10:57:07)
Báo in chật vật để tồn tại (08/11/2016 15:07:45)
Kinh nghiệm sử dụng Snapchat của Thời báo Hindustan (11/10/2016 10:11:44)
