Học theo Bác, làm theo Bác
Bác Hồ với Báo ảnh
(15/10/2009 15:45:08)
Báo ảnh Việt Nam (BAVN) do Chủ tịch Hồ Chí Minh ra chỉ thị thành lập ngay sau chiến thắng lịch sử vĩ đại Điện Biên Phủ. Điều này đã được khẳng định qua bài phát biểu của đồng chí Trường Chinh (lúc đó nguyên là Ủy viên Bộ Chính Trị, Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Quốc hội), tại lễ kỷ niệm 15 năm thành lập BAVN (15/10/1954 - 15/10/1969). Cho đến nay BAVN vẫn là tờ báo ảnh đối ngoại duy nhất của cả nước, một tờ báo suốt 55 năm qua luôn luôn thực hiện đúng chỉ thị của Bác Hồ kính yêu là: "Giới thiệu bằng hình với nhân dân thế giới sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta".
Trên bước đường hoạt động cách mạng của mình, Bác Hồ của chúng ta đã từng làm báo, từng làm thợ ảnh, phải chăng vì thế mà Người thấy được sức mạnh của ảnh báo chí để quyết định thành lập một tờ báo ảnh nhằm giới thiệu với nhân dân thế giới những hình ảnh của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, cột mốc bằng vàng trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc và tiếp theo đó là công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh giành độc lập dân tộc ở miền Nam. Bởi "trăm nghe không bằng một thấy", khó có ngôn ngữ nào có thể có sức thuyết phục bằng những hình ảnh sống động, được thể hiện một cách chân thực.
Ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh trên trang bìa Báo ảnh tiếng Nga tháng 5/1970
Thế hệ chúng tôi ngày nay khi giở lại tờ BAVN số 1, vẫn không khỏi xúc động và khâm phục những người đã làm ra số báo này. Trong điều kiện Ngày nay, làm một tờ báo ảnh cũng không hề đơn giản. Vậy mà trong điều kiện ở chiến khu đầy khó khăn thiếu thốn, cũng chưa có một tòa soạn theo đúng nghĩa, ma-két làm xong phải đưa sang tận Trung Quốc để in, vậy mà tờ Báo ảnh đầu tiên ấy vẫn rất sống động và rất có nghề. Không ai biết số báo ấy đã được làm như thế nào, những ai tham gia, bởi tất cả những người tôi hỏi, kể cả bác Văn Sinh, một trong những phóng viên ảnh đầu tiên của BAVN, cũng chỉ biết khi về Hà Nội để thành lập tòa soạn BAVN thì đã thấy tờ Báo ảnh số 1 rồi. Chắc hẳn số báo ảnh đầu tiên của Việt
Những tư liệu về Bác Hồ với Báo ảnh không nhiều, nhưng đọc bài viết của một số đồng chí lãnh đạo tờ báo trước đây, cũng có thể thấy BAVN đã luôn có được sự quan tâm của Bác Hồ và các đồng chí lãnh Đảng và Nhà nước. Lúc sinh thời, Bác xem Báo ảnh rất kỹ và thường xuyên chỉ bảo cho Ban biên tập những sai sót của tờ báo. Năm 1965, Bác đã có ý kiến về tít bài báo "Càng leo cao càng ngã đau" ở BAVN số 7/1965. Người nói: "Báo chí viết phải thật chính xác. Ai leo cao? Ai ngã đau?". Khi xem tranh áp-phích đăng ở bìa 4 BAVN số 4/1968 với nội dung "Hà Nội chào mừng Huế, Sài Gòn", Bác phê bình: "Tranh vẽ như thế không đúng! Tại sao trong ba cô gái, cô gái Hà Nội lại to hơn và nổi bật hơn hai cô kia".
Không chỉ có góp ý cho tòa soạn, Bác còn trực tiếp chọn và gửi cho tòa soạn đăng những bức ảnh đặc sắc, có giá trị tuyên truyền cao. Năm 1967, Bác Hồ đã chọn gửi và chỉ thị cho tòa soạn BAVN đăng hai bức ảnh, một là bức ảnh cô dân quân Hà Tĩnh áp giải một tên giặc lái Mỹ cao to. Đó chính là bức ảnh rất nổi tiếng của nhà nhiếp ảnh Phan Thoan, được rất nhiều người biết bởi còn được minh họa thêm bằng 4 câu thơ của nhà thơ Tố Hữu. Bức ảnh thứ hai chụp một cô y tá đang băng bó cho một tên giặc lái Mỹ bị thương. Hai bức ảnh này đăng ở Báo ảnh số 2/1967.
Xem bức ảnh cũng rất nổi tiếng "Bác Hồ đọc báo trong vườn Phủ Chủ tịch" của nhà nhiếp ảnh Đinh Đăng Định, nếu để ý cũng có thể thấy trong số báo Bác đọc có tờ BAVN. Nhà điêu khắc Mêhicô Ponzanelli đã dựa vào bức ảnh này để xây dựng tượng đài của Bác bằng chất liệu đồng đặt tại công viên "Tự do cho các dân tộc" ở Thủ đô Mêhicô. Tháng 4/2009 khi cùng đoàn nhà báo TTXVN do Tổng Giám đốc Trần Mai Hưởng dẫn đầu sang làm việc tại Mêhicô đến thăm tượng đài Bác, tôi đã rất xúc động khi thấy hình ảnh Bác Hồ thân yêu của chúng ta với phong cách rất bình dị, thư thái đang ngồi làm việc trong một công viên rất thanh bình, và đặc biệt trên bàn làm việc của Bác có một tờ BAVN. Bác Hồ lập ra BAVN và giờ đây ở châu Mỹ xa xôi cách Việt
BAVN ngay từ những số đầu tiên cũng đã đăng nhiều bức ảnh về các hoạt động của Hồ Chủ tịch. Bạn đọc ngày nay có thể thấy hình ảnh các chiến sĩ ở Điện Biên Phủ mừng sinh nhật Người ngay trên chiến trường còn chưa tan khói súng, rồi hình ảnh Bác thưởng huy hiệu của Bác cho các chiến sĩ Điện Biên, trong đó có Hoàng Đăng Vinh, người bắt sống tướng De Castries... ở số 1 và 2 BAVN. Rất nhiều tấm ảnh đẹp về Bác đã được đăng trên Báo ảnh. Đáng nhớ nhất là bức ảnh Bác Hồ đang vẫy tay chào đăng ở bìa BAVN tháng 5/1970. Ảnh này do một nhà báo Nhật Bản chụp lúc được Bác tiếp ở Phủ Chủ tịch. Tác giả đã chớp được thời cơ khi Bác từ ngôi nhà sàn đi ra, thấy nhà báo bạn từ xa, Bác tươi cười vẫy chào, mái tóc bạc và chòm râu trắng ánh lên trong nắng ban mai, nét mặt hồng hào, đẹp như một ông tiên. Bức ảnh được in trên bìa 1 số đặc biệt kỷ niệm ngày sinh của Bác năm ấy. Khi báo in xong, nhà in Tiến Bộ báo cho tòa soạn biết có tới 1.000 số báo bị thiếu mất bìa, vì anh chị em công nhân nhà in thấy bức ảnh Bác Hồ đẹp quá, "lấy" đem về nhà treo hoặc đem tặng bà con bạn bè.
Tháng 9 năm 1969, với lòng mến thương vô hạn và lòng tôn kính sâu sắc Bác Hồ, BAVN đã biên soạn và xuất bản số báo đặc biệt về lễ tang Bác. Số báo này ra nhiều trang, in 20 vạn bản, ngày nay đã trở thành một tư liệu vô cùng quý giá về tình cảm thiêng liêng của dân tộc ta, của quốc tế đối với Bác Hồ vĩ đại.
Chủ tịch Quốc hội Truờng Chinh đến thăm BAVN ngày 15/10/1969, hơn một tháng sau ngày Bác đi xa, đã căn dặn: "Lúc Hồ Chủ tịch còn sống, Người rất quan tâm đến BAVN cũng như quan tâm đến các báo chí khác của chúng ta. Bác đã từng cho nhiều ý kiến nhận xét đối với Báo ảnh. Có lúc Bác đã trực tiếp chọn một số ảnh và chỉ thị cho Báo ảnh đăng. Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã qua đời, nhưng Di chúc của Bác, những lời dạy bảo quý báu của Bác đối với báo chí nói chung và đối với BAVN nói riêng vẫn văng vẳng bên tai chúng ta. Đó là những chỉ thị để chúng ta phấn đấu lâu dài nhằm cải tiến và nâng cao chất lượng của báo chí. Hiện nay, thi hành chỉ thị Bộ Chính trị Trung ương Đảng, cả nước đang tiến hành đợt sinh hoạt chính trị "Học tập và làm theo Di chúc của Hồ Chủ tịch"... Mong rằng các đồng chí hãy biến đau thương thành hành động cách mạng, ra sức thi đua yêu nước, làm cho BAVN hay, đẹp, ra nhanh, đáp ứng lòng mong mỏi của Trung ương, của đồng bào trong cả nước và bè bạn ta trên thế giới, xứng đáng là một trong những vũ khí sắc bén của Đảng và Nhà nước ta trên mặt trận tuyên truyền đối ngoại".
Những lời dặn dò của Chủ tịch Quốc hội Trường Chinh 40 năm về trước giờ đây vẫn còn nguyên tính thời sự. Các thế hệ làm BAVN suốt 55 năm qua vẫn trung thành với lời dạy của Bác, của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, phấn đấu để BAVN mãi mãi xứng đáng là tờ báo mang tên đất nước.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
40 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Nhớ lời căn dặn của Bác đối với thanh niên (31/08/2009 14:41:47)
Quan điểm của Hồ Chí Minh về huấn luyện và sử dụng cán bộ (10/08/2009 14:27:50)
Sơ kết hai năm thực hiện cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh": HẦU HẾT CÁC ĐÆ N VỊ TRONG TOÀN NGÀNH ĐÃ CÓ SỰ CHUYỂN BIẾN TÍCH CỰC (02/06/2009 09:23:11)
"Người cách mạng phải có đạo đức..." (01/06/2009 15:16:52)
Quan điểm của Hồ Chí Minh về huấn luyện và sử dụng cán bộ quản lý Báo chí - Xuất bản (01/06/2009 15:08:52)
Gắn việc học tập và noi gương Bác trên mỗi sản phẩm thông tin (08/05/2009 11:51:05)
Hồi ức tháng Ba (08/04/2009 09:18:07)
Tạo được sự chuyển biến quan trọng trong nhận thức và hành động (16/01/2009 08:43:22)
Tư tưởng và tấm gương Hồ Chí Minh về tự học (03/12/2008 12:26:28)
Học tập tác phẩm "Sửa đổi lối làm việc" trong công tác bồi dưỡng cán bộ (03/12/2008 12:22:18)
