Truyền thống
“Đối tượng phản ánh” chính là thầy dậy nghề
(01/08/2012 13:49:00)
Học hỏi từ chính đối tượng viết báo của mình. Đó là bài học nghiệp vụ mà nhà báo kỳ cựu Phạm Nhật Nam, Phó Giám đốc Cơ quan đại diện TTXVN tại TP HCM, rút ra sau bốn thập kỷ "theo nghiệp bút báo" của mình. Từng đưa thông tin về hoạt động của nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nhà báo Phạm Nhật Nam nghiệm thấy, mình đã thu nhận được nhiều từ các "đối tượng phản ánh". Dưới đây là hai mẩu chuyện nhỏ mà ông tâm đắc và muốn chia sẻ với độc giả Nội san thông tấn:
 |
|
PV Phạm Nhật Nam tại chiến trường Đông Nam bộ những năm chống Mỹ |
Khi mới vào công tác ở Thông tấn xã, tôi đã được nghe các nhà báo đàn anh kể lại đức tính cũng như tác phong làm việc chặt chẽ, cẩn thận của đồng chí Trường Chinh. Lúc ấy, tôi nghe để biết và ngưỡng mộ vậy thôi chứ Chủ tịch Trường Chinh thật xa vời với một PV bình thường như tôi. Ấy vậy mà tôi không những có dịp viết tin về hoạt động của đồng chí mà còn được nghe ý kiến chỉ dạy của đồng chí về nghề, từ cách đặt một tít tin thời sự chính trị quan trọng đến việc dùng từ ngữ sao cho chính xác.
Đó là dịp Thành phố Hồ Chí Minh kỷ niệm 10 năm ngày giải phóng và long trọng đón Huân chương Sao Vàng. Chủ trương của Đảng và Nhà nước là tổ chức lễ kỷ niệm 10 năm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước thật trọng thể, nên tất cả các đồng chí trong Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Hội đồng Nhà nước, Hội đồng Bộ trưởng, Quốc hội, MTTQVN, các bộ, ngành, đoàn thể và các địa phương trong cả nước đều tới dự lễ. Đặc biệt, lần đầu tiên thành phố mời nhiều đoàn khách quốc tế, đoàn ngoại giao và hàng trăm nhà báo nước ngoài đến dự lễ.
Khỏi phải nói trong những ngày ấy, PV tin, ảnh của TTXVN bận rộn đến mức nào. Anh em tất bật, khẩn trương, làm việc không kể ngày đêm, đảm bảo thông tin nhanh, đúng, không bỏ sót, lọt các sự kiện diễn ra. Riêng buổi lễ chính tổ chức vào đúng ngày 30/4/1985, Tổng xã điện chỉ đạo viết một tin tường thuật, yêu cầu lời văn phải trang nghiêm, hùng hồn, nêu bật ý nghĩa trọng đại của chiến thắng lịch sử 30/4/1975; không khí tưng bừng, phấn khởi của toàn thành phố và mỗi người dân trong ngày vui đại thắng, qua đó, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, động viên toàn Đảng, toàn dân vươn lên giành thắng lợi to lớn hơn nữa trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Lúc đó, tôi là quyền Trưởng phân xã TP.HCM, được giao viết tin tường thuật cho buổi lễ trọng đại này với yêu cầu cao như vậy, tôi không khỏi băn khoăn, lo lắng. Tuy nhiên, do là người trong cuộc, được sống trong không khí của ngày hội lớn, lại có sự giúp đỡ và phối hợp của các cơ quan, đơn vị, cá nhân trong và ngoài cơ quan, đặc biệt là nhà báo kỳ cựu Lê Việt Thảo, chuyên gia hàng đầu của TTXVN về mảng tin nội chính, tôi đã hoàn thành tốt bài tường thuật, được tổng xã đánh giá cao. Buổi sáng 30/4, khoảng 8h30, trong lúc nhân dân cả nước và rất nhiều người trên thế giới đang chăm chú theo dõi những hình ảnh cuối cùng của buổi lễ được tường thuật trực tiếp trên truyền hình, thì tôi hoàn thành bài viết. Khoảng nửa giờ sau đó, khi tôi đang theo dõi bộ phận kỹ thuật chuyển tin, bài ra Tổng xã, bỗng tiếng điện thoại reo vang, tôi nghe tiếng nói trong điện thoại:
- Tôi ở văn phòng Chủ tịch Trường Chinh đây, cho tôi gặp người viết tin tường thuật buổi lễ kỷ niệm hôm nay.
- Thưa đồng chí, tôi là Nhật Nam, là người viết tin tường thuật buổi lễ đây ạ. Tôi trả lời mà trong bụng có đôi chút hồi hộp, không biết có chuyện gì.
- Trước khi truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Trường Chinh, yêu cầu đồng chí đọc cho tôi nghe tít tin đồng chí viết.
Tôi đọc: Tít lớn "Thành phố Hồ Chí Minh kỷ niệm trọng thể 10 năm giải phóng Sài Gòn - giải phóng Miền Nam". Tít phụ thứ nhất: Thành phố đón nhận phần thưởng cao quý: Huân chương Sao Vàng. Tít phụ thứ hai: Các đồng chí Lê Duẩn, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng và nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta dự ngày hội lớn.
Nghe tôi đọc xong, người ở đầu dây bên kia tỏ vẻ hài lòng:
- Đúng rồi, Thông tấn xã đặt tít như vậy là đúng. Đồng chí Trường Chinh dặn đặt tít phải để tập thể lên trên, cá nhân xuống dưới. Đồng chí nhớ truyền đạt ý kiến của đồng chí Trường Chinh, nhắc các báo ngày mai đăng lại tin TTXVN phải giữ nguyên như vậy.
Khoảng chừng 20 phút sau đó, khi bài tường thuật chuyển gần xong về Tổng xã, điện thoại lại reo vang. Tôi cầm máy nghe, vẫn tiếng người gọi khi nãy xưng danh và nói: Yêu cầu đồng chí mở bài phát biểu của đồng chí Trường Chinh tại lễ trao tặng Huân chương Sao Vàng ra, phần cuối bài, dòng thứ 6 từ dưới lên, trong câu " ...toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đoàn kết chặt chẽ xung quanh Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Lê Duẩn...", đồng chí sửa chữ "xung" thành chữ "chung".
Đúng là tác phong cẩn thận và chính xác đến từng tiểu tiết của đồng chí Trường Chinh. Trong trường hợp này, rõ ràng chỉ thay một từ, câu văn chỉnh hơn về ngữ nghĩa. Những chỉ dạy rất cụ thể của đồng chí Trường Chinh thông qua việc đặt tít tin và cách dùng từ đã trở thành một bài học lớn về nghiệp vụ đối với tôi. Suốt những năm tháng sau này, mỗi khi cầm bút tôi đều trăn trở, suy ngẫm từng câu, từng chữ để mỗi bản tin, bài viết của mình có thông tin đầy đủ, trình bày ngắn gọn, rõ ràng, mạch lạc và chính xác.
 |
|
Đồng chí Nguyễn Văn Linh trong một lần đến thăm TTXVN |
Thưa bác, chúng cháu là phóng viên Thông tấn xã Giải Phóng!
Cuối năm 1974, Ban Tuyên huấn Trung ương cục Miền Nam tổ chức hội nghị tổng kết đợt một công tác phát động quần chúng, xây dựng lực lượng cách mạng trong vùng giải phóng; triển khai kế hoạch hoạt động mùa khô đi sâu vào vùng địch tạm chiếm, góp phần đẩy nhanh cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến ngày toàn thắng. Hội nghị được tổ chức tại một khu rừng rậm rạp thuộc xã Suối Đá, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh, ngay dưới chân núi Bà Đen. Tôi được lãnh đạo Thông tấn xã Giải Phóng cử đi dự và đưa tin. Ngày đầu tiên của hội nghị, trong giờ nghỉ giải lao, anh em chúng tôi bỗng thấy một chiến sĩ bảo vệ chạy đến ghé tai đồng chí Hai Trinh và đồng chí Tám Đức, các lãnh đạo Ban Tuyên huấn Trung ương cục Miền Nam, nói nhỏ. Cả hai đồng chí đang ngồi trên võng bật đứng dậy, chạy vội về phía con đường mòn dẫn vào hội trường.
- Gì thế nhỉ? Chúng tôi hỏi nhau.
Chúng tôi không phải chờ đợi lâu. Từ lối mòn vào hội trường, ba chiếc xe máy hiệu Honda 90 chạy tới, trong đó chiếc chạy giữa do một chiến sĩ an ninh lái, chở một người mặc áo bạt kín mít. Vào gần đến hội trường người mặc áo bạt xuống xe và cởi áo khoác. Có tiếng ai đó reo lên: Đồng chí Nguyễn Văn Linh!
Anh em chúng tôi chạy lại xếp thành hàng dài để đón đồng chí lãnh đạo Trung ương cục Miền Nam. Tôi đứng ở cuối hàng. Đồng chí Nguyễn Văn Linh bắt tay, thăm hỏi từng người một. Thời bấy giờ, ngay ở miền Bắc được gặp một đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng đã là rất khó, tôi lại ở miền Nam, trong điều kiện chiến trường mọi yêu cầu đảm bảo bí mật rất khắt khe nên được gặp một đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, người đó lại là đồng chí Nguyễn Văn Linh - nổi tiếng về tài năng và đức độ - nên tôi xúc động, cứ ngây ra nhìn. Khi bắt tay hết lượt anh em, đến tôi là người cuối cùng, có lẽ nhìn dáng vẻ thư sinh và bộ quân phục còn mới nguyên nếp của tôi (anh em sư đoàn 5 mới cho khi tôi xuống công tác), đồng chí Nguyễn Văn Linh ân cần hỏi: Cháu vào trong này năm nào?
- Thưa bác, cháu vào đầu năm 1973.
- Cháu định khi nào thì ra?
- Thưa bác, cháu nghĩ là chỉ 5 năm cháu sẽ ra ạ.
Nghe tôi trả lời như vậy, đồng chí Nguyễn Văn Linh dừng lại nhìn tôi chăm chú, khiến tôi có chút bối rối, lo lắng, không biết mình trả lời thế có gì sai không. Lát sau, đồng chí hỏi lại:
- Cháu có biết bác quê ở đâu không?
- Thưa bác, cháu biết ạ. Bác quê ở tỉnh Hải Hưng (lúc đó hai tỉnh Hải Dương và Hưng Yên chưa tách).
- Đúng rồi. Thế cháu có biết bác vào Nam năm nào không?
- Dạ, chính xác thì cháu không nhớ rõ, nhưng cháu biết bác vào Nam khoảng 1939-1940.
- Bác vào Nam năm 1937, thế mà bây giờ bác chưa ra. Tại sao cháu lại nói 5 năm nữa cháu sẽ ra?
- Thưa bác, thời điểm bác vào Nam, cách mạng nước ta đang trong thời kỳ đen tối, Đảng còn hoạt động bí mật, cách mạng chưa giành được chính quyền. Còn cháu vào Nam khi một nửa nước đã hoàn toàn giải phóng. Miền Bắc đang xây dựng chủ nghĩa xã hội, là hậu phương lớn chi viện sức người, sức của cho cách mạng miền Nam. Trên tiền tuyến lớn Miền Nam thì thế và lực của cách mạng cũng đã thay đổi. Chúng ta đã đánh thắng đế quốc Mỹ cả hai cuộc chiến tranh đặc biệt và chiến tranh cục bộ, buộc chúng phải ký Hiệp định Paris và rút quân về nước. Ở chiến trường hiện nay, chúng ta cũng liên tiếp giành thắng lợi trên tất cả các địa bàn chiến lược, vùng giải phóng ngày càng được mở rộng và được củng cố. Chúng ta còn được phe XHCN và loài người tiến bộ trên thế giới đồng tình, ủng hộ. Cháu nghĩ ngày giải phóng hoàn toàn Miền Nam, thống nhất đất nước không còn xa nữa, nên cháu cho rằng 5 năm nữa cháu sẽ ra Bắc.
Nghe tôi trả lời, đồng chí Nguyễn Văn Linh mỉm cười, tỏ thái độ hài lòng. Đồng chí kéo tôi lại gần và vỗ lên vai tôi, miệng nói: Giỏi, giỏi, tay này giỏi. Thế cháu công tác ở cơ quan nào?
- Thưa bác, cháu là phóng viên Thông tấn xã Giải Phóng ạ.
Sau ngày giải phóng, đồng chí Nguyễn Văn Linh đảm nhận nhiều trọng trách của Đảng: Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành uỷ Thành phố Hồ Chí Minh; Tổng Bí thư của Đảng; Cố vấn BCH TW Đảng, tôi lại có dịp đi làm tin phục vụ đồng chí. Những lần được đi theo đồng chi viết tin, đồng chí luôn dành cho tôi những tình cảm và sự quan tâm đặc biệt. Thái độ ân cần, tác phong tỉ mỉ, sâu sát của đồng chí khiến tôi thực sự xúc động. Nhớ lại những tháng ngày được sống, làm việc trong sự quan tâm, chăm sóc của nhà lãnh đạo "đạo cao đức trọng" của Đảng, tôi luôn thấy đó là một hạnh phúc lớn trong cuộc đời làm báo của mình.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Thăm quê hương liệt sĩ Trần Kim Xuyến (01/08/2012 10:40:26)
Nhớ liệt sĩ Nguyễn Đình Cước (01/08/2012 10:35:54)
Người con đất Quảng kiên cường (01/08/2012 10:31:27)
Tháng bảy, uống nước nhớ nguồn: Hồ Minh Châu, anh ở nơi nao? (01/08/2012 10:18:59)
Cuộc hội ngộ sau bốn mươi năm (29/06/2012 12:17:00)
Cựu PV chiến trường TTXVN Chu Chí Thành giành Giải thưởng Nhà nước : Lột tả chiều sâu giá trị của hòa bình và chiến thắng (29/06/2012 10:05:43)
Ban Ảnh, một thời để nhớ (29/06/2012 09:22:38)
Thơ (29/05/2012 14:56:29)
Tự hào lớp phóng viên GP 10 (29/05/2012 14:53:27)
NICK ÚT: Ảnh báo chí không chấp nhận kỹ xảo (02/05/2012 17:56:11)
