Thứ năm, ngày 04/07/2024

Truyền thống

Kỷ niệm 15 năm Bản tin Thông tin tư liệu (1998-2013): Vững vàng thông tin và tư liệu

(07/02/2013 10:54:37)

Cũng như mạng VNANET, Bản tin Thông tin tư liệu được cơ quan khai sinh năm 1998. Sau 15 năm tồn tại và phát triển, Bản tin đã có chỗ đứng khá vững trong hệ thống ấn phẩm của TTXVN.

 

Bản tin Thông tin tư liệu (TTTL) của Trung tâm Thông tin tư liệu ra đời ngày 5/9/1998. Ngày đầu làm bản tin thật gian nan vất vả. Tất cả anh em biên tập viên tư liệu chưa có nhiều kinh nghiệm báo chí mà phải xoay ra thiết kế, xây dựng "một hình hài chung", rồi thiết kế sơ đồ sắp xếp đồ đạc trong ngôi nhà chung ấy.

Kế đó phải xác định tính đặc thù, tiêu chí của Bản tin TTTL khác tin thời sự ra sao để có chỗ đứng? Suy đi tính lại, lãnh đạo đơn vị thấy tiêu chí "Kịp thời, chính xác, hấp dẫn và hiệu quả" là sát nhất. Bản tin được xây dựng trên hai cốt lõi: Thông tin (bám sát sự kiện, thời sự) và tư liệu (cung cấp cho bạn đọc hệ thống tư liệu chính xác, chắt lọc).

Vậy đâu là chất liệu cho bản tin? Đó là gần 2000 tập hồ sơ với hàng triệu trang tư liệu cập nhật, sắp xếp khoa học theo chuỗi sự kiện trong nước và quốc tế, đóng thành tập hàng năm của Trung tâm. Bên cạnh đó là gần 14.000 cuốn sách ở thư viện được đưa vào quản lý trong máy tính để bảo quản tốt hơn, tra cứu nhanh hơn, có hiệu quả hơn. Thành quả có được hôm nay là nhờ có kho tư liệu khổng lồ mà các thế hệ cán bộ, biên tập viên làm tư liệu đã tận tâm, tận tụy gom góp.

Sau khi ra Bản tin, Trung tâm và Phòng TTTL có nhiều cố gắng cải tiến, nâng cao chất lượng về nội dung và tìm hướng phát triển mới cho Bản tin TTTL. Sau 15 năm, Bản tin TTTL đã có vị trí khá vững vàng trong hệ thống các bản tin của TTXVN. Từ chỗ 1 bản tin/ tuần năm 1998 tăng lên 2 bản tin/tuần năm 2001 và rồi 3 bản tin/tuần vào năm 2004. Bản tin đã trở thành ấn phẩm không thể thiếu của nhiều cơ quan nghiên cứu, báo chí.

Nếu như khi mới ra đời, đề tài của TTTL chỉ xoay quanh những ngày kỷ niệm, những tư liệu cơ bản và nhân vật lịch sử thì hiện nay, đề tài đã được mở rộng hơn rất nhiều trên hầu hết các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội, thể thao... gắn liền với các sự kiện thời sự. Không ít bài viết được đánh giá là tốt, có tính tư liệu và tổng hợp cao.

Do đặc thù, một bài tư liệu tổng hợp không giống như một bài báo thông thường. Nhất thiết phải qua các khâu cơ bản: Tìm chủ đề; thu thập tư liệu từ nhiều nguồn; biên tập tổng hợp; kiểm tra, so sánh và đối chiếu. Trong đó, khâu thu thập tài liệu không phải lúc nào cũng dễ dàng, thường mất rất nhiều thời gian. Các BTV cần tìm nhiều nguồn tư liệu cho một bài viết: Tư liệu hồ sơ gốc trong Trung tâm, tư liệu từ các bộ, ngành, từ sách báo, từ các website đáng tin cậy...

Theo chị Phan Xuân Hà, Giám đốc Trung tâm TTTL, muốn có bài tư liệu tốt thì sau khi hoàn chỉnh bài viết rồi, nhất thiết phải kiểm tra, so sánh, đối chiếu với các tư liệu gốc hoặc những tư liệu được coi là đáng tin cậy nhất. Tra cứu lại tư liệu, so sánh, đối chiếu để tìm ra thông tin chính xác nhất. Việc này đòi hỏi BTV luôn phải đọc kỹ, phải nghi ngờ, phải luôn tự đặt câu hỏi "như vậy đã chính xác hay chưa?". Tuy nhiên, không phải tư liệu nào cũng có gốc để tra lại. Vậy làm như thế nào? Phải dựa vào một nguồn được coi là tin cậy hơn cả, ngoài ra còn phải kết nối các vấn đề và suy đoán chúng. Đây là một việc khó, đòi hỏi các BTV phải không ngừng học hỏi để tự nâng cao trình độ của mình.

Một lĩnh vực mà Trung tâm Thông tin tư liệu cũng rất quan tâm là các nhân chứng, nhân vật lịch sử. Làm sao để tạo ra mảng viết về nhân chứng, nhân vật lịch sử trên bản TTTL có đặc thù riêng trước mỗi ngày kỷ niệm? Làm thế nào để bạn đọc luôn trông chờ những bài viết về các nhân vật, nhân chứng mới mẻ (hay ít ra cũng là bài viết đầy đủ nhất) trên TTTL? Đây là chuyện khó. Để nuôi được chuyên mục này, Bản tin phải có cộng tác viên ở các bảo tàng, viện nghiên cứu..., và cả mạng lưới cộng tác viên tin cậy của từng BTV.

Bên cạnh đó, BTV cũng phải nhạy bén bám sát các sự kiện thời sự và đưa ra những bài tư liệu sớm nhất, bởi khi tư liệu luôn đi trước và đi đôi với các sự kiện thời sự thì bài tư liệu mới phát huy được hết giá trị của mình. Ví dụ như dịp kỷ niệm 40 năm chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không", từ nhiều tháng trước, TTTL đã lên kế hoạch và đăng trên bản tin một loạt bài viết về sự kiện này. Thực tế cho thấy, những thông tin nằm trong kế hoạch tuyên truyền và được chuẩn bị kỹ lưỡng bao giờ cũng được bạn đọc tra cứu nhiều trên mạng. Nghĩa là phải luôn có kế hoạch tuyên truyền rất sớm và dành nhiều thời gian chuẩn bị.

Bản tin TTTL 15 tuổi. Đội ngũ cán bộ làm bản tin hiện nay có trình độ chuyên môn tương đối vững vàng, luôn năng động, nhiệt tình... Tất cả đang nỗ lực xây dựng Bản tin nói riêng và Trung tâm TTTL nói chung, ngày càng vững mạnh.

Trần Hương Sơn
Theo Nội san Thông tấn, số 1+2/2013