Chủ nhật, ngày 07/07/2024

Trao đổi - Thảo luận

Bồi dưỡng nghiệp vụ:

Cung cấp những kiến thức học viên cần


(03/12/2008 12:30:56)

Từ tháng 4 đến tháng 10/2008, Chi nhánh Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ thông tấn (BDNVTT) tại TP.Hồ Chí Minh đã mở được 5 lớp huấn luyện nghiệp vụ báo chí và bồi dưỡng kiến thức nhằm tăng cường hiệu quả tác nghiệp cho các phóng viên thuộc 23 phân xã (PX) từ Ninh Thuận đến Cà Mau và các nhu cầu khác của cán bộ, nhân viên thuộc Cơ quan đại diện TTXVN tại TP.Hồ Chí Minh (B2).

Dĩ nhiên, các lớp học đều được tiến hành theo quy trình từ trước đến nay là Chi nhánh lên chương trình và có ý kiến của Ban Giám đốc cơ quan đại diện,  sau đó gửi Ban Giám đốc Trung tâm BDNVTT ở Hà Nội để trình lãnh đạo cơ quan thông qua.

Điều đáng nói ở đây là hầu như tất cả các lớp học đều được mở sau khi Chi nhánh tiến hành điều tra, khảo sát nhu cầu của các học viên, không chỉ đối với phóng viên mà cả đối với các cán bộ, nhân viên đang làm việc ở các bộ phận khác ở B2, thậm chí là đối với các phóng viên thử việc. Việc điều tra, khảo sát được thực hiện bằng cả văn bản và tiếp xúc trực tiếp.

Trong số 5 lớp học nói trên, lớp bồi dưỡng phóng viên chính trị - ngoại giao được hình thành do Ban Giám đốc B2 "đặt hàng" (theo cách nói của Phó Giám đốc phụ trách thông tin B2) cho Chi nhánh với lý do cụ thể là thời gian gần đây các đồng chí lãnh đạo cấp cao nhất của Đảng và Nhà nước ta thường không yêu cầu các phóng viên tin, ảnh chuyên trách phải tháp tùng khi đi công cán ở các tỉnh phía Nam. Vì vậy, việc đưa tin, phát ảnh về các hoạt động của các vị được Ban lãnh đạo cơ quan giao cho các PX thực hiện. Ngoài ra, PX địa phương còn phải có trách nhiệm đưa tin về các hoạt động của các phái đoàn cấp cao các nước bạn khi họ đến các tỉnh phía Nam sau khi thăm chính thức ở Hà Nội. Chưa kể, những năm gần đây, các đơn vị thông tin ở Tổng xã hầu như không còn cử phóng viên đưa tin về các hoạt động chính trị - ngoại giao lớn tổ chức tại địa phương mà việc này do các PX địa phương đảm nhiệm.

Rõ ràng, đây là một nhiệm vụ mới với trách nhiệm nặng nề hơn cho các PX nếu so với trước đây chỉ phải phối hợp công tác với các đặc phái viên để cùng hoàn thành tốt việc đưa tin, ảnh khi lãnh đạo cấp cao về địa phương... Từ cách tiếp cận nguồn tin, cách thể hiện thông tin và cả các vấn đề như an ninh, lễ tân... đều là những vấn đề mới đối với các phóng viên PX địa phương mà theo cách đùa của họ là "vốn xuất thân nông dân nay lo việc quý tộc". Có phóng viên PX thời gian đầu không biết bắt đầu quy trình làm việc từ đâu; tiếp xúc với ai để có thông tin, xử lý thông tin và duyệt tin như thế nào, phối hợp tin, ảnh ra sao, thậm chí cả độ ngắn dài, ngôn ngữ tin chính trị-ngoại giao phải như thế nào?

Đó là cơ sở để lớp học "Kỹ năng làm tin, chụp ảnh các sự kiện chính trị-ngoại giao" với sự tham dự của 19 học viên đến từ các PX tại các tỉnh phía Nam và chi nhánh các tòa soạn báo Tin Tức, Thể thao &Văn hóaViệt Nam News được tổ chức từ 21-23/5/2008 tại Cơ quan đại diện TP. Hồ Chí Minh.

Với yêu cầu nội dung tập trung về kỹ năng tác nghiệp cụ thể, Chi nhánh xác định phải mời báo cáo viên là những nhà báo có kinh nghiệm đưa tin, ảnh chính trị - ngoại giao của cơ quan, là các đặc phái viên đã từng hoặc đang chuyên trách đưa tin, ảnh về hoạt động của các vị lãnh đạo cấp cao, để đáp ứng yêu cầu của các học viên.

Kết thúc khóa học, các học viên đã đánh giá về mức độ cần thiết cũng như chất lượng khóa học, về cấu trúc chương trình, thời gian và công tác tổ chức khóa học... Thông qua phiếu lấy ký kiến đánh giá cũng như trao đổi trực tiếp, các học viên đã đóng góp nhiều ý kiến rất chân thành nhưng thẳng thắn và bổ ích cho Chi nhánh. Có học viên không ngại lưu ý các báo cáo viên cần cho nhiều thí dụ (nhiều tình huống, kể cả tai nạn nghề nghiệp) càng tốt, hơn là chỉ lý thuyết đơn thuần và nên tăng cường phần bài tập. Hầu hết các ý kiến đều cho rằng Chi nhánh đã mời được giảng viên là những nhà báo có kinh nghiệm, nhưng nếu đồng thời có phương pháp sư phạm thì vẫn tốt hơn và nếu mời được nhà ngoại giao chuyên nghiệp hay các các chuyên gia về các vấn đề quốc tế đến nói chuyện thời sự thì rất sinh động.

Nếu như lớp bồi dưỡng nghiệp vụ "Kỹ năng làm tin, chụp ảnh các sự kiện  chính trị - ngoại giao" chỉ dành cho các phóng viên có nhiều năm công tác, trong đó có một số Trưởng PX, thì lớp "Nhập môn nghề báo" từ 23-27/9 và từ 13-17/10 chủ yếu dành cho những phóng viên thử việc tại các đơn vị thuộc Cơ quan đại diện. Tuy nhiên, Chi nhánh vẫn tiến hành khảo sát để lên chương trình lớp học theo tiêu chí cung cấp những kiến thức mà học viên cần, chứ không chỉ những kiến thức mà Chi nhánh có thể đáp ứng.

Trong nội dung chương trình, Chi nhánh đã dành thời gian để giới thiệu về cơ quan TTXVN trong hệ thống thông tin cả nước và các sản phẩm thông tin của Ngành. Những tưởng phần này có tính chất thủ tục, khô khan, học viên sẽ thiếu tập trung. Nhưng qua các phiếu góp ý cuối khóa, nhiều học viên cho biết đây là lần đầu tiên họ mới được biết tương đối có hệ thống thế nào là một cơ quan thông tấn báo chí, điều này giúp họ củng cố thêm quyết tâm khi chọn TTXVN để trở thành phóng viên lâu dài.  

Ban đầu, Chi nhánh dự định chỉ tiến hành bồi dưỡng nghiệp vụ cho những phóng viên thử việc mới tốt nghiệp các trường đại học không phải là báo chí, với quan niệm dù là thử việc, đối với các phóng viên đã tốt nghiệp đại học báo chí, việc quan trọng nhất bây giờ là thực hành những điều đã học trong nhà trường. Tuy nhiên, thật bất ngờ khi nghe tin Chi nhánh sẽ mở lớp nhập môn nghề báo, tất cả các phóng viên thử việc tại Cơ quan đại diện đã tốt nghiệp đại học báo chí hay đại học khác, đều bày tỏ mong muốn được tham dự khóa học. Các em đưa ra nhiều lý do, nhưng có một lý do là trong 4 năm theo học các khoa báo chí ở các trường đại học, các em học quá nặng về lý thuyết, nhẹ về thực hành và thể loại tin, bài thông tấn chưa được coi là trọng tâm của chương trình.

Vì vậy, trong chương trình khóa học, Chi nhánh đã chú trọng  đến các kỹ năng thực hành, lưu ý giảng viên có thể cô đọng phần lý thuyết, nhưng cần có nhiều bài tập thực hành để có thể "cầm tay chỉ việc" đối với học viên. Không chỉ các nội dung trực tiếp liên quan đến nghiệp vụ báo chí mà các nội dung như đạo đức nhà báo, đối thoại giữa học viên với lãnh đạo Cơ quan đại diện cũng được các học viên rất hứng thú. Một số học viên sau khóa học, được phân về làm việc ở các đơn vị, cho biết một số tin, bài của họ mới được đăng chính là nhờ được "học và hành" từ khóa bồi dưỡng nghiệp vụ ngắn hạn vừa qua. Đây thật là điều đáng mừng đối với chúng tôi - những người vừa tham gia xây dựng chương trình khóa học và trực tiếp lên lớp các bài giảng.

Ngoài các yêu cầu còn mang tính tản mạn nêu trên, có một đề nghị mà nhiều học viên (kể cả phóng viên lâu năm và phóng viên thử việc) nêu lên, đó là cung cấp (hoặc bán) cho họ các giáo trình báo chí chính thức do TTXVN biên soạn, ngoài các bản đề cương được nhân bản do mỗi giảng viên biên soạn theo hiểu biết và kinh nghiệm của mình như trong các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ vừa qua. Chúng tôi, những phóng viên chuyên nghiệp dù tương đối lâu năm trong ngành và nay mới được phân công tham gia làm công tác bồi dưỡng nghiệp vụ thông tấn, không đủ thẩm quyền trả lời các câu hỏi của các học viên rằng tại sao một hãng thông tấn có chiều dài lịch sử và bề dày nghiệp vụ như TTXVN mà cho đến nay vẫn chưa có bộ giáo trình báo chí chính thức của mình. Nên chăng ngành cần tập trung trí tuệ, công sức để sớm đáp ứng yêu cầu chính đáng nói trên.

Trần Chí Hùng
Theo Nội san Thông tấn, số 11/2008

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Cần phải có sự phối hợp chặt chẽ để phát huy sức mạnh! (05/11/2008 10:35:11)

Thanh niên TTXVN với cải cách hành chính (05/11/2008 10:22:17)

Tác phẩm ấn tượng của một tay máy có nghề (04/11/2008 09:59:00)

Vài suy nghĩ về một số từ gây băn khoăn khi sử dụng (04/11/2008 09:54:52)

Đường còn dài mà chưa thấy đèn xanh (04/11/2008 09:51:30)

Đông nhưng chưa... mạnh (04/11/2008 09:47:57)

Khi phái yếu tạo nên thế mạnh (04/11/2008 09:04:53)

Phóng viên thường trú nước ngoài cần trang bị những kiến thức gì trước khi đi? (04/11/2008 09:01:57)

Một cuộc tập dượt đa dạng hóa thông tin TTXVN (07/10/2008 10:30:52)

Cần lắm một cuộc cách mạng về đưa tin hội nghị (07/10/2008 10:28:49)