Mạng xã hội: Cơ hội hay thách thức

---

(05/09/2024 16:08:22)

Tháng 7/2024, biên tập viên Lê Thị Bảo Ngọc, Ban biên tập tin Đối ngoại, Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) đã tham gia khóa học dành cho các nhà báo khu vực châu Á do hãng tin Sputnik (Nga) tổ chức tại Moskva (Liên bang Nga). Chương trình khóa học bao gồm chuỗi bài giảng do các chuyên gia truyền thông có kinh nghiệm ở Nga và quốc tế chủ trì. Trong đó, chủ đề được nhắc đến nhiều nhất là vai trò của mạng xã hội với báo chí hiện đại.

Biên tập viên Lê Thị Bảo Ngọc (giữa hàng đầu) cùng các đồng nghiệp tại khóa học, ngày 25/6

1. Mạng xã hội đang tạo ra cơ hội hay thách thức cho các cơ quan báo chí chính thống? Đó là chủ đề được thảo luận khá sôi nổi trong chương trình khóa học của hãng tin Sputnik dành cho các nhà báo trẻ khu vực châu Á (dự án SputnikPro) mà tôi có cơ hội được tham gia. Khóa học kéo dài trong một tháng từ ngày 22/6-20/7, thu hút sự tham gia của các nhà báo trong độ tuổi từ 25-35, đến từ các nước ASEAN, Trung Quốc và Ấn Độ.
 
Tại khóa học, các chuyên gia truyền thông có kinh nghiệm của các hãng tin uy tín của Nga như Sputnik, RT đã chia sẻ, giới thiệu những nội dung cơ bản của báo chí và truyền thông hiện đại, ứng dụng công nghệ AI trong quá trình sản xuất, sáng tạo nội dung trên các nền tảng mạng xã hội để đổi mới hình thức thông tin, giúp lan tỏa thông tin đến độc giả.
 
Theo các chuyên gia, trong thời đại kỹ thuật số ngày nay, phương tiện truyền thông xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Với sự phát triển của các nền tảng truyền thông xã hội, tin tức hiện đang được truyền tải nhanh hơn, rộng hơn và tương tác nhiều hơn bao giờ hết. Các nền tảng truyền thông xã hội đã trở thành công cụ để tin tức được phổ biến và tuyên truyền một cách rộng rãi và nhanh chóng.
 
Một trong những lợi thế chính của phương tiện truyền thông xã hội trong việc truyền bá tin tức là khả năng tiếp cận đối tượng toàn cầu. Không giống như các phương tiện truyền thông truyền thống thường bị giới hạn bởi ranh giới địa lý, với các nền tảng truyền thông xã hội, các câu chuyện tin tức có thể lan truyền và được chia sẻ trên khắp các châu lục.
 
Hơn nữa, chính phương tiện truyền thông xã hội đã trao quyền cho các cá nhân trở thành nhà báo công dân. Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh được kết nối internet, bất kỳ ai cũng có thể nắm bắt và chia sẻ tin tức theo thời gian thực. Điều này đã dẫn đến sự gia tăng nội dung do người dùng tạo ra, nơi các nhân chứng và cá nhân tại hiện trường có thể đưa tin ngay lâp tức. Bằng cách này, báo chí công dân đã đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa tin tức nóng hổi và cung cấp các góc nhìn độc đáo.
 
Mạng xã hội cũng đã đưa ra những cách thức tương tác mới trong việc truyền bá tin tức. Đó là người dùng có thể thể hiện sự yêu thích, bình luận và chia sẻ các câu chuyện tin tức, tạo ra các cuộc trò chuyện và tranh luận theo thời gian thực. Người dùng hiện có thể tương tác trực tiếp với các nhà báo và những độc giả khác. Khả năng tương tác đó tạo ra tính đa chiều và làm cho công chúng, độc giả cảm thấy thú vị và dễ dàng chia sẻ hơn.
 
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng khuyến cáo, tốc độ lan truyền tin tức trên mạng xã hội đôi khi có thể dẫn đến sự lan truyền mạnh mẽ thông tin sai lệch và vấn nạn tin giả. Vì thế, các cơ quan báo chí và nhà báo cần đóng vai trò quan trọng trong việc xác minh thông tin trước khi đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội. Với những lợi thế của các nền tảng mạng xã hội, nếu được khai thác tốt, báo chí chính thống có thể lan tỏa thông tin nhanh chóng và định hướng dư luận một cách hiệu quả.
 
2. Tại khóa học, các học viên được giới thiệu các xu hướng và kỹ năng sản xuất thông tin đa phương tiện phục vụ nhu cầu và thị hiếu của độc giả trong thời đại số, trong đó có việc tập trung đẩy mạnh truyền thông xã hội (social media). Chẳng hạn, ở hãng tin Sputnik, nhiều video clip ngắn (dưới 1 phút) về những chủ đề nóng, hấp dẫn, được đăng tải trên tài khoản mạng xã hội của hãng đã thu hút rất đông khán giả theo dõi và tương tác. Đội ngũ sáng tạo nội dung cùng sự hỗ trợ của các công cụ AI đã sản xuất những video clip riêng cho các nền tảng mạng xã hội với những đặc điểm phù hợp thói quen tiêu dùng tin tức của công chúng ngày nay.
 
Dù thời gian khóa học chỉ gói gọn trong một tháng và nội dung các bài giảng chỉ mang tính chất giới thiệu, gợi mở, song đã giúp chúng tôi có cái nhìn bao quát hơn về báo chí và truyền thông hiện đại, từ đó có cách tiếp cận, xử lý và lan tỏa các sản phẩm thông tin một cách hiệu quả đến độc giả. Thiết nghĩ, thông tin nhanh, trung thực, khách quan và bình luận một cách thuyết phục là chìa khóa thành công của báo chí chính thống nhằm định hướng thông tin và dư luận xã hội trong bối cảnh nhiễu loạn thông tin mạng xã hội hiện nay. Báo chí không cần thiết phải chạy đua với mạng xã hội để đưa ra những thông tin hời hợt, thiếu kiểm chứng. Thay vào đó, có thể tận dụng mạng xã hội để thu thập thông tin ban đầu, lan truyền tin tức chính xác tới công chúng một cách nhanh chóng, kịp thời.
 
Trong lúc xã hội đang đa chiều thông tin, công chúng muốn tìm đến sự thật, chân lý thì đây chính là lúc báo chí phát huy thế mạnh. Đó là khả năng kiểm chứng thông tin và tạo ra nội dung mang tính chuyên nghiệp. Báo chí chính thống có thể tận dụng mạng xã hội để thu thập thông tin ban đầu và là một kênh để lan tỏa tin tức một cách chính xác, kịp thời và hấp dẫn tới công chúng.
 
Những thách thức mà báo chí chính thống đang đối mặt là không nhỏ, đòi hỏi báo chí phải đổi mới để khẳng định vị thế, vai trò định hướng và dẫn dắt dư luận xã hội. Cách khai thác, sáng tạo nội dung và cách thể hiện độc đáo là những yếu tố quan trọng để mang đến cho công chúng những thông tin vừa chuẩn xác, kịp thời, vừa hấp dẫn. Nắm bắt cơ hội để tiếp cận với đông đảo công chúng, để lan tỏa thông tin chính thống chính là xu hướng phát triển của báo chí hiện đại, góp phần giúp báo chí cách mạng giữ vững vai trò trên mặt trận văn hóa tư tưởng./.

---

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:

Thông tin ngắn gọn, thông minh (06/08/2024 10:05:48)

Chống tin giả từ Kyodo News (04/07/2024 10:04:31)

Trí tuệ nhân tạo tạo sinh và mối đe dọa với báo chí kỹ thuật số (22/09/2023 11:49:16)

Xử phạt vi phạm giấy phép hoạt động báo chí (04/07/2023 10:19:19)

Phê duyệt Chiến lược chuyển đổi số báo chí (10/05/2023 08:12:57)

Sáng tạo trong xác định đối tượng công chúng (04/10/2022 14:42:46)

Xu hướng chuyển đổi số báo chí - Con đường tất yếu (02/08/2022 16:20:34)

Xử phạt vi phạm sử dụng thẻ nhà báo (02/08/2022 16:16:18)

Các mô hình tăng doanh thu của podcast (04/04/2022 16:40:07)

Ban hành Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội (01/07/2021 17:06:15)