Sổ tay phóng viên
Những nội dung mới của luật BHXH
(15/01/2007 09:05:08)
(Tiếp theo và hết)
Hỏi: Xin cho biết một số nội dung mới của luật BHXH mà Quốc hội thông qua tháng 6 vừa qua?
Đáp: Ở kỳ trước, chúng tôi đã giới thiệu 8 điểm mới của Luật BHXH. Kỳ này, chúng tôi xin tiếp tục giới thiệu phần cuối cùng cũng là nội dung mới, rất quan trọng của Luật BHXH, đó là, quy định về thực hiện chuyển tiếp và các chế độ BHXH bắt buộc.
Quy định về thực hiện chuyển tiếp bao gồm:
- Các quy định của Luật BHXH được áp dụng đối với người đã tham gia BHXH từ trước ngày Luật có hiệu lực thi hành;
- Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động, tai nạn lao động- bệnh nghề nghiệp hàng tháng, tuất hàng tháng trước ngày Luật BHXH có hiệu lực thi hành thì vẫn thực hiện theo các quy định trước đây; trường hợp đối tượng này chết sau khi Luật BHXH có hiệu lực thì được áp dụng chế độ tử tuất quy định tại luật BHXH.
Về các chế độ BHXH bắt buộc quy định của Luật BHXH có những thay đổi so với quy định hiện hành, đó là:
Luật BHXH quy định BHXH bắt buộc gồm có 5 chế độ là: ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất, không còn tách riêng nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe mà lại nội dung chi trong các chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động- bệnh nghề nghiệp. So với quy định hiện hành, từng chế độ BHXH quy định trong Luật BHXH đều có những thay đổi, điều chỉnh theo hướng tăng mức hưởng, cụ thể như sau:
1. Chế độ ốm đau:
- Làm việc trong điều kiện bình thường: Trên 30 năm đóng BHXH được nghỉ tối đa 60 ngày (hiện nay là 50 ngày).
- Làm việc điều kiện nặng nhọc, độc hại: Trên 30 năm đóng BHXH được nghỉ tối đa 70 ngày (hiện nay là 60 ngày).
- Con dưới 7 tuổi bị ốm đau, trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH, nếu một người đã hết thời hạn hưởng chế độ mà vẫn ốm đau thì người kia được hưởng chế độ theo quy định (hiện nay không có)
- Không khống chế số lượng con dưới 7 tuổi bị ốm đau, phải nghỉ việc để chăm sóc (hiện nay chỉ hưởng trợ cấp đối với con thứ nhất, thứ hai).
- Mức hưởng chế độ ốm đau dài ngày, quy định nếu số tiền hưởng theo tỷ lệ quy định thấp hơn mức lương tối thiểu chung (hiện nay không có).
- Về điều kiện nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe được thực hiện khi người lao động sau thời gian hưởng chế độ ốm đau theo quy định tối đa trong năm mà sức khỏe còn yếu (hiện nay không có quy định này).
2. Chế độ thai sản:
- Trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai 5 lần (hiện nay là 3 lần).
- Sau khi sinh, con bị chết: Nếu con dưới 60 ngày tuổi thì mẹ được nghỉ việc 90 ngày tính từ ngày sinh con (hiện nay là 75 ngày); nếu từ 60 ngày trở lên thì mẹ được nghỉ 30 ngày (hiện nay là 15 ngày).
- Người chồng tham gia BHXH, người vợ không tham gia BHXH hoặc người vợ tham gia BHXH, người chồng không tham gia BHXH hoặc cả 2 người đều tham gia BHXH nếu sau khi sinh con người mẹ chết, thì người cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng chế độ thai sản đến khi con đủ 4 tháng tuổi.
- Lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 4 tháng tuổi được trợ cấp một lần bằng 1 tháng tiền lương đóng BHXH.
- Bỏ đối tượng lao động nữ làm các công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại khi sinh con được nghỉ việc 6 tháng (vì theo quy định tại điều 113 Bộ luật lao động không được sử dụng lao động nữ làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại có ảnh hưởng trực tiếp tới chức năng sinh đẻ và nuôi con).
3. Về trợ cấp nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe:
Mức hưởng tăng so với hiện nay (hiện nay mức hưởng tính theo mức tuyệt đối là 50.000 đồng/ngày nghỉ tại nhà và 80.000 đồng/ngày nghỉ tập trung); quy định của Luật tính theo mức lương tối thiểu chung (mức bằng 0,25 lương tối thiểu chung, tương ứng với 87.500 đồng/ngày nếu nghỉ tại nhà, mức bằng 0,4 tương ứng với 140.000 đồng/ngày nếu nghỉ tập trung).
4. Chế độ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp:
- Mức hưởng trợ cấp tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp một lần, hàng tháng hiện nay được tính toàn bộ theo lương tối thiểu chung tương ứng với từng khoản mức suy giảm khả năng lao động (10% cho mỗi khoản).
- Luật BHXH quy định mức hưởng trợ cấp một lần hoặc hàng tháng chế độ tai nạn lao động- bệnh nghề nghiệp với từng tỷ lệ suy giảm khả năng lao động được tính theo lương tối thiểu chung. Ngoài ra, còn được hưởng thêm tính theo số năm đã đóng BHXH và tiền lương, tiền công đóng BHXH tháng liền kề trước khi nghỉ việc để điều trị.
- Quy định mức trợ cấp chết do tai nạn lao động ngoài hưởng theo chế độ tử tuất còn được trợ cấp bằng 36 tháng lương tối thiểu chung (hiện nay là 24 tháng).
- Trợ cấp phục vụ: Tỷ lệ thương tật 81% trở lên trong một số trường hợp (liệt cột sống hoặc mù hai mắt hoặc cụt, liệt hai chi hoặc bị bệnh tâm thần) thì được hưởng trợ cấp phục vụ hàng tháng bằng mức lương tối thiểu chung (hiện nay bằng 0,8 mức lương tối thiểu chung).
5. Chế độ tử tuất:
- Quy định trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương tối thiểu chung (hiện nay bằng 8 tháng).
- Quy định mức trợ cấp tuất một lần:
+ Đối với người đang tham gia BHXH, bảo lưu thời gian đóng BHXH mà chết tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH (hiện nay quy định cứ mỗi năm tính bằng 0,5 tháng và khống chế tối đa bằng 12 tháng).
+ Đối với người hưởng lương hưu chết, quy định nếu chết trong hai tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng; nếu chết vào những tháng sau đó thì cứ hưởng thêm một tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu, mức thấp nhất bằng 3 tháng lương hưu đang hưởng (hiện nay chết ở năm thứ nhất được hưởng 12 tháng lương hưu, sau đó từ năm thứ hai trở đi cứ thêm một năm hưởng trừ đi 1 tháng, tối thiểu mức hưởng 3 tháng). Như vậy, đối với người có ít thời gian đã hưởng lương hưu mà bị chết thì mức trợ cấp một lần tăng nhiều so với hiện nay.
- Quy định mức trợ cấp tuần hàng tháng đối với mỗi thân nhân bằng 0,5 mức lương tối thiểu chung (hiện nay bằng 0,4 mức lương tối thiểu chung).
- Quy định số thân nhân được hưởng trợ cấp tuần tháng không quá 4 người, một thân nhân có từ 2 lần mức trợ cấp hàng tháng (hiện nay không có quy định này).
- Quy định thân nhân là bố, mẹ, vợ hoặc chồng chưa đủ 55 tuổi đối với nữ, 60 tuổi đối với nam, không có thu nhập hoặc thu nhập thấp hơn mức lương tối thiểu chung và con trên 15 tuổi hoặc trên 18 tuổi mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên được hưởng trợ cấp tuất tháng (hiện nay không có).
- Quy định trợ cấp tuất hàng tháng đối với thân nhân người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp hàng tháng chết với mức suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên).
6. Chế độ hưu trí:
- Quy định đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng chế độ hưu trí khi đủ điều kiện về tuổi đời (hiện nay đủ 15 năm trở lên).
Mức hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu: Quy định mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH kể từ năm thứ 31 trở đi đối với nam và năm thứ 26 trở đi đối với nữ. Cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH (hiện nay cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng, nhưng khống chế tối đa bằng 5 tháng lương bình quân).
- Quy định mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH (hiện nay cứ mỗi năm tính bằng 1 tháng).
- Quy định tiền lương, tiền công đã đóng BHXH để làm căn cứ tính mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH đối với người lao động thuộc đối tượng không thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá sinh hoạt của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ, hiện nay không có quy định được điều chỉnh.
- Quy định điều chỉnh lương hưu trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá sinh hoạt và tăng trưởng kinh tế.
- Quy định tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH thấp nhất bằng mức lương tối thiểu chung và cao nhất bằng 20 tháng lương tối thiểu chung, do vậy mức lương hưu cũng được khống chế tương tự.
- Không quy định thu BHXH đối với phụ cấp khu vực.
- Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp BHXH một lần đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định theo thời điểm tham gia BHXH.
+ Trước ngày 1/1/1995 bình quân 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
+ Từ 1/1/2001 đến 31/12/2006 bình quân 8 năm cuối;
+ Từ 1/2007 trở đi bình quân 10 năm cuối.
Nhìn chung, nội dung của Luật BHXH đã thể hiện được đầy đủ quan điểm của Đảng và Nhà nước ta trong lĩnh vực BHXH, đó là việc thể chế hóa đường lối, quan điểm của đảng trong các văn kiện; xây dựng trên cơ sở kế thừa và hoàn thiện các quy định trong pháp luật BHXH hiện hành; đảm bảo được tính thống nhất của hệ thống pháp luật BHXH; quỹ BHXH được quản lý thống nhất, dân chủ,công khai, được hạch toán độc lập theo các quỹ thành phần và các chế độ BHXH được xây dựng theo nguyên tắc mức hưởng trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng BHXH và có chia sẻ giữa những người tham gia BHXH, cơ bản đảm bảo được quyền lợi của người tham gia BHXH và khắc phục những hạn chế, bất cập của chính sách BHXH hiện hành.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Tôi đi, viết và mơ... (15/01/2007 09:00:32)
Bạn phải tự yêu và tự học. Không ai có thể yêu thay và học thay! (15/01/2007 08:58:18)
Những nội dung mới của Luật BHXH (13/12/2006 10:57:46)
Nghề báo đã cho tôi gặp những con người như thế (13/12/2006 10:56:04)
Viết cái gì? (Tiếp theo kỳ trước) - Cái bất thường và ý nghĩa xã hội của tin tức (13/12/2006 10:54:45)
Nhà báo Lê Việt Thảo - người anh lớn trong bước đầu cầm bút của tôi (13/12/2006 10:35:42)
Xử phạt những vi phạm các quy định về sử dụng thẻ nhà báo (08/11/2006 09:08:29)
Tôi đi viết phóng sự điều tra (07/11/2006 15:54:13)
Viết cái gì? (07/11/2006 15:42:16)
Thời hạn bảo hộ quyền tác giả (12/10/2006 09:55:53)
