VĂN BẢN MỚI

1. Cấm áp dụng các tập quán lạc hậu trong hôn nhân và gia đình.

2. Điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường.

3. Từ 07/01/2015, tăng thuế nhập khẩu xăng lên 35%.

4. Từ 2015, TPHCM thu phí sử dụng đường bộ đối với xe mô tô.

5. Quy định về lưu trữ quốc gia đối với tem bưu chính VN.

6. Dưới 18 tuổi chỉ được chơi game online tối đa 3 giờ/ngày.

7. Quy định mức phí mới qua cầu Phú Mỹ.

CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT: Sáu điểm mới cốt lõi trong Luật Xây dựng sửa đổi, có hiệu lực từ 01/01/2015.

GIẢI ĐÁP PHÁP LUẬT

1. Các cơ quan, tổ chức được giao quản lý, sử dụng tài sản nhà nước có nghĩa vụ gì ?

2. Sau khi ly hôn, vợ, chồng có quyền và nghĩa vụ gì trong việc trông nom, chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con?

VĂN BẢN CỦA CHÍNH PHỦ, THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ

1. CẤM ÁP DỤNG CÁC TẬP QUÁN LẠC HẬU TRONG HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH

Ngày 31/12/2014, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 126/2014/NĐ-CP về quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình, trong đó quy định cụ thể danh mục các tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình cần vận động xóa bỏ hoặc cấm áp dụng.

Theo đó, các tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình cấm áp dụng, gồm: chế độ hôn nhân đa thê; kết hôn giữa những người có cùng dòng máu về trực hệ, giữa những người khác có họ trong phạm vi ba đời; bắt buộc người phụ nữ góa chồng hoặc người đàn ông góa vợ, nếu kết hôn với người khác thì phải trả lại tiền cưới cho nhà chồng cũ hoặc nhà vợ cũ; đòi lại của cải, phạt vạ khi vợ, chồng ly hôn... Việc đăng ký kết hôn không do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện; kết hôn trước độ tuổi quy định; cưỡng ép kết hôn do xem "lá số" và do mê tín dị đoan; cản trở hôn nhân do khác dân tộc, tôn giáo hay tập tục buộc con rể ở rể sau khi kết hôn để trả công cho bố, mẹ vợ nếu không có tiền cưới và đồ sính lễ...cũng là những hủ tục cần vận động để xóa bỏ.

Chính phủ yêu cầu trong thời hạn 3 năm kể từ ngày Nghị định có hiệu lực, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm xây dựng, trình HĐND cùng cấp phê duyệt danh mục các tập quán về hôn nhân và gia đình được áp dụng tại địa phương.

Bên cạnh đó, Nghị định cũng có những quy định đáng chú ý về chế độ tài sản của vợ, chồng. Theo đó, quyền tài sản đối với đối tượng sở hữu trí tuệ; tài sản mà vợ, chồng xác lập quyền sở hữu riêng theo bản án, quyết định của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác và khoản trợ cấp, ưu đãi mà vợ, chồng được nhận theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; quyền tài sản khác gắn liền với nhân thân của vợ, chồng được coi là tài sản riêng của vợ, chồng.

Cũng theo Nghị định này, tài sản chung của vợ chồng bao gồm: Khoản tiền thưởng, tiền trúng thưởng xổ số, tiền trợ cấp (trừ khoản trợ cấp, ưu đãi mà vợ, chồng được nhận theo quy định về ưu đãi người có công với cách mạng)... Đối với quyền sử dụng đất và những tài sản khác mà pháp luật có quy định phải đăng ký quyền sử dụng, quyền sở hữu, phải được đăng ký theo quy định tại Điều 34 Luật Hôn nhân và Gia đình. Với tài sản chung của vợ chồng đã được đăng ký và ghi tên một bên vợ hoặc chồng thì vợ, chồng có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng đất để ghi tên của cả vợ và chồng. Trường hợp tài sản chung được chia trong thời kỳ hôn nhân mà trong Giấy chứng nhận quyền sở hữu, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ghi tên cả vợ và chồng thì bên được chia phần tài sản bằng hiện vật có thể yêu cầu cơ quan đăng ký tài sản cấp lại Giấy chứng nhận quyền sở hữu, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên cơ sở văn bản thỏa thuận của vợ chồng hoặc quyết định của Tòa án về chia tài sản chung.

Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/02/2015.

2. ĐIỀU KIỆN HOẠT ĐỘNG DỊCH VỤ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

Ngày 31/12/2014, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 127/2014/NĐ-CP quy định điều kiện của tổ chức hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường.

Theo Nghị định này, tổ chức muốn hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường trong lĩnh vực quan trắc tại hiện trường phải được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động dịch vụ này và phải đáp ứng một số điều kiện cơ bản như: Có quyết định thành lập hoặc Giấy chứng nhận hoạt động khoa học công nghệ/Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh/Giấy chứng nhận đầu tư do cơ quan có thẩm quyền cấp, trong đó có hoạt động quan trắc môi trường; có đủ số lượng người thực hiện hoạt động quan trắc tại hiện trường theo các thành phần môi trường và thông số quan trắc đề nghị chứng nhận; phải có người trực tiếp phụ trách đội quan trắc tại hiện trường có trình độ đại học trở lên với một trong các chuyên ngành về môi trường, hóa học, sinh học, lâm nghiệp, thổ nhưỡng, vật lý hạt nhân, phóng xạ, địa lý, địa chất, có tối thiểu 24 tháng kinh nghiệm trong lĩnh vực quan trắc môi trường và phải có đủ điều kiện về trang thiết bị, phương pháp và cơ sở vật chất thực hiện hoạt động quan trắc theo quy định của pháp luật.

Về điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường trong lĩnh vực phân tích môi trường, ngoài việc phải có quyết định thành lập hoặc Giấy chứng nhận hoạt động khoa học công nghệ, có đủ số lượng người như trên, tổ chức còn phải đảm bảo các điều kiện sau: có người quản lý phòng thí nghiệm với trình độ đại học trở lên về hóa học, môi trường, sinh học hoặc phóng xạ, địa lý..., có tối thiểu 05 năm kinh nghiệm hoặc 03 năm kinh nghiệm nếu là thạc sĩ và 02 năm kinh nghiệm nếu là tiến sĩ trong lĩnh vực phân tích môi trường; có quy trình bảo quản, sử dụng an toàn, bảo dưỡng và kiểm định, hiệu chuẩn thiết bị phân tích theo quy định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền hoặc quy định của nhà sản xuất; có quy trình sử dụng, vận hành tất cả các thiết bị phân tích môi trường...

Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường có thời hạn hiệu lực là 36 tháng kể từ ngày cấp và có thể được gia hạn nhiều lần, mỗi lần gia hạn không quá 36 tháng.

Nghị định có hiệu lực kể từ ngày 15/02/2015.

VĂN BẢN CỦA CÁC BỘ, NGÀNH, ĐỊA PHƯÆ NG

Luật Xây dựng sửa đổi 2014 gồm 10 chương, 168 điều, tăng 01 chương và 45 điều so với Luật Xây dựng 2003, có 06 điểm đổi mới căn bản nhằm tăng cường kiểm soát, quản lý chất lượng xây dựng ở tất cả các khâu trong quá trình đầu tư xây dựng, đảm bảo công khai, minh bạch về quy trình cấp giấy phép xây dựng;khắc phục trình trạng quy hoạch chồng lấn, quy hoạch treo, đảm bảo dự án đầu tư xây dựng đúng mục tiêu, chất lượng, hiệu quả, nâng cao vai trò quản lý của Nhà nước về xây dựng, đặc biệt là siết chặt việc sử dụng vốn ngân sách cho đầu tư, hạn chế tối đa thất thoát lãng phí. Các điểm đối mới cụ thể là:

Thứ nhất, hiện nay đa số các dự án sử dụng vốn nhà nước đều lựa chọn áp dụng mô hình tổ chức ban quản lý dự án để trực tiếp quản lý từng dự án đầu tư xây dựng đơn lẻ. Cách làm này dẫn đến gia tăng về số lượng ban quản lý dự án, nhưng hạn chế về năng lực. Để khắc phục, Luật đã bổ sung quy định hình thức ban quản lý chuyên nghiệp,ban quản lý khu vực đối với các công trình đầu tư công. Quy định này không chỉ áp dụng với các dự án vốn ngân sách, mà những dự án chuyên ngành sử dụng vốn nhà nước ngoài ngân sách của tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước cũng phải vận hành theo cơ chế này. 'Điểm mới này sẽ giúp giảm bớt đi nhiều số lượng các ban quản lý dự án, tiết kiệm kinh phí, khắc phục tình trạng dự án kéo dài, đội giá, chất lượng kém, thất thoát vốn, thiếu trách nhiệm trong việc quản lý dự án...', Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh nhấn mạnh.

Thứ hai, tập trung đổi mới kiểm soát, quản lý chất lượng xây dựng ở tất cả các khâu của quá trình đầu tư. Trong đó, yêu cầu cơ quan chuyên môn về xây dựng phải tăng cường kiểm soát quá trình xây dựng trong tất cả các khâu nhằm chống thất thoát lãng phí, nâng cao chất lượng công trình xây dựng.

Thứ ba, phạm vi điều chỉnh của Luật bao gồm tất cả các hoạt động đầu tư xây dựng, từ khâu quy hoạch xây dựng, lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo nghiên cứu khả thi, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng cho đến khảo sát, thiết kế thi công xây dựng, nghiệm thu, bàn giao bảo hành, bảo trì các công trình xây dựng, và áp dụng đối với các dự án đầu tư xây dựng thuộc mọi nguồn vốn.

Thứ tư, đổi mới cơ chế quản lý chi phí nhằm quản lý chặt chẽ chi phí đầu tư xây dựng từ nguồn vốn nhà nước, bảo đảm sự bình đẳng về quyền và nghĩa vụ từ các chủ thể tham gia qua hợp đồng xây dựng.

Thứ năm, thống nhất quản lý nhà nước về trật tự xây dựng thông qua việc cấp giấy phép xây dựng theo cơ chế một cửa liên thông nhằm rút ngắn thời gian, tránh gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời bảo đảm công khai, minh bạch về quy trình, thủ tục cấp giấy phép xây dựng. Điểm mới ở nội dung này chính là quy định về những trường hợp được miễn giấy phép xây dựng, đó là các công trình xây dựng thuộc dự án khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; nhà ở thuộc dự án phát triển đô thị, dự án phát triển có quy mô dưới 7 tầng và tổng diện tích sàn dưới 500m2.

Thứ sáu, xác định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư xây dựng, phân công, phân cấp hợp lý giữa các bộ, ngành, địa phương.

Ngoài những điểm cốt lõi nêu trên, Luật Xây dựng sửa đổi 2014 còn có nhiều điểm mới đáng chú ý khác như phân hạng các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng theo năng lực của họ để làm cơ sở quyết định cấp giấy phép xây dựng, trong đó Bộ Xây dựng sẽ là cơ quan cấp chứng chỉ hành nghề và chứng chỉ năng lực cho cá nhân, tổ chức hạng 1, các hạng 2 và 3 sẽ do Sở Xây dựng cấp; đưa ra các quy định cụ thể mang tính chất đặc thù, áp dụng đối với các dự án đầu tư xây dựng sử dụng mọi loại nguồn vốn nhằm đảm bảo sự bình đẳng giữa các bên, tránh phát sinh các tranh chấp phức tạp; bổ sung quy định điều kiện năng lực đối với tổ chức tư vấn quản lý dự án và ban quản lý dự án đầu tư xây dựng để đảm bảo chất lượng công trình.

Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2015.

GIẢI ĐÁP PHÁP LUẬT