CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT?

Dự thảo Nghị định quy định chi tiết việc cấp phép cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tiến hành nghiên cứu khoa học trong vùng biển Việt Nam.

GIẢI ĐÁP PHÁP LUẬT

1. Việc xây dựng và công bố kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư được quy định như thế nào?

2. Gia đình có trách nhiệm như thế nào trong đấu tranh, phòng ngừa mua bán người?

3. Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống mua bán người được pháp luật quy định như thế nào?

4. Xin hỏi quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp quốc phòng, an ninh được quy định như thế nào?

VĂN BẢN CỦA CHÍNH PHỦ, THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ 

1. DOANH NGHIỆP CỔ PHẦN HÓA PHẢI HOÀN THÀNH LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH TRONG 60 NGÀY

Ngày 11/11/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 116/2015/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/7/2011 về chuyển doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thành công ty cổ phần.

Theo đó, Chính phủ yêu cầu doanh nghiệp cổ phần hóa phải hoàn thành việc lập báo cáo tài chính tại thời điểm đăng ký doanh nghiệp, thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính, đề nghị cơ quan thuế kiểm tra quyết toán thuế, thực hiện quyết toán, xác định giá trị phần vốn nhà nước tại thời điểm chính thức chuyển thành công ty cổ phần và các tồn tại về tài chính cần tiếp tục xử lý trong thời hạn 60 ngày làm việc kể từ thời điểm được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu; trong khi trước đây, thời hạn này được quy định là 30 ngày làm việc.

Về việc tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp, Nghị định quy định rõ đối với các gói thầu, tư vấn định giá có giá trị không quá 03 tỷ đồng thì cơ quan có thẩm quyền quyết định phương án cổ phần hóa có thể lựa chọn hình thức chỉ định thầu để lựa chọn tổ chức tư vấn định giá trong danh sách do Bộ Tài chính công bố; trường hợp xét thấy cần tổ chức đấu thầu thì thực hiện đấu thầu theo quy định. Đối với các gói thầu tư vấn còn lại, cơ quan có thẩm quyền lựa chọn đơn vị thực hiện tư vấn định giá theo quy định.

Đặc biệt, Nghị định cũng bổ sung quy định trong chính sách ưu đãi cho người lao động trong doanh nghiệp cổ phần hóa. Cụ thể, các doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa đã tiến hành các thủ tục cần thiết theo phương án cổ phần hóa được phê duyệt nhưng chưa thực hiện được IPO trong 90 ngày kể từ ngày có quyết định phê duyệt phương án cổ phần hóa thì doanh nghiệp được bán trước cổ phần cho người lao động, tổ chức công đoàn trong doanh nghiệp với giá bán cổ phiếu bằng 60% giá khởi điểm trong phương án cổ phần hóa đã được phê duyệt.

Về việc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược và nhà đầu tư khác, Nghị định nêu rõ đối với các doanh nghiệp quy mô lớn có vốn nhà nước trên 500 tỷ đồng hoạt động kinh doanh trong những lĩnh vực, ngành nghề đặc thù như bảo hiểm, ngân hàng, bưu chính viễn thông, hàng không, khai thác than, dầu khí, khai thác mỏ quý hiếm khác và các công ty mẹ thuộc các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước thì tỷ lệ cổ phần đấu giá bán cho các nhà đầu tư do Thủ tướng Chính phủ hoặc cơ quan được Thủ tướng Chính phủ ủy quyền xem xét, quyết định.

Nghị định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 11/11/2015, bãi bỏ quy định tại Khoản 2 Điều 1 Nghị định số 189/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013.

2. DOANH NGHIỆP CHẾ XUẤT ĐƯỢC BÁN TÀI SẢN THANH LÝ VÀO THỊ TRƯỜNG NỘI ĐỊA

Theo Nghị định số 114/2015/NĐ-CP ngày 09/11/2015 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Điều 21 của Nghị định số 29/2008/NĐ-CP ngày 14/3/2008 quy định về khu công nghiệp, khu chế xuất và khu kinh tế, Chính phủ cho phép doanh nghiệp chế xuất được bán vào thị trường nội địa tài sản thanh lý của doanh nghiệp và các hàng hóa khác theo quy định của pháp luật về đầu tư và thương mại.

Để thực hiện hoạt động trên, doanh nghiệp chế xuất được cấp Giấy phép kinh doanh hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hóa tại Việt Nam phải mở sổ kế toán hạch toán riêng doanh thu, chi phí liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa tại Việt Nam và bố trí khu vực lưu giữ hàng hóa ngăn cách với khu vực lưu giữ hàng hóa phục vụ hoạt động sản xuất của doanh nghiệp chế xuất hoặc thành lập chi nhánh riêng nằm ngoài doanh nghiệp chế xuất, khu chế xuất để thực hiện hoạt động này.

Tuy nhiên, tại thời điểm bán tài sản thanh lý vào thị trường nội địa, doanh nghiệp không được áp dụng chính sách quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trừ trường hợp hàng hóa thuộc diện quản lý theo điều kiện, tiêu chuẩn, kiểm tra chuyên ngành chưa thực hiện khi nhập khẩu; đối với hàng hóa quản lý bằng giấy phép, phải được cơ quan cấp phép nhập khẩu đồng ý bằng văn bản.

Cũng theo Nghị định, doanh nghiệp chế xuất, người bán hàng cho doanh nghiệp chế xuất được lựa chọn thực hiện hoặc không thực hiện thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu và hải quan đối với vật liệu xây dựng, văn phòng phẩm, lương thực, thực phẩm và hàng tiêu dùng từ nội địa Việt Nam. Cán bộ, công nhân viên làm việc trong khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất khi mang ngoại hối từ nội địa Việt Nam vào khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất và ngược lại không phải khai báo hải quan.

Nghị định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 25/12/2015.

3. TỪ 2016, ĐÓNG BẢO HIỂM XÃ HỘI DỰA TRÊN MỨC LƯÆ NG VÀ PHỤ CẤP

Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc, người lao động được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2016.

Theo đó, người lao động là công dân Việt Nam tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm: người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động; người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng; cán bộ, công chức, viên chức; công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu; người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương; người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn; người hưởng chế độ phu nhân hoặc phu quân tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được áp dụng đối với các hợp đồng sau: hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài với doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài, tổ chức sự nghiệp được phép đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài; hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài với doanh nghiệp trúng thầu, nhận thầu hoặc tổ chức, cá nhân đầu tư ra nước ngoài có đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài; hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hình thức thực tập nâng cao tay nghề với doanh nghiệp đưa người lao động đi làm việc theo hình thức thực tập nâng cao tay nghề; hợp đồng cá nhân.

Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của người lao động đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định. Cụ thể, từ ngày 01/01/2016 đến ngày 31/12/2017, tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương và phụ cấp lương theo quy định của pháp luật về lao động ghi trong hợp đồng lao động. Từ ngày 01/01/2018 trở đi, tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật về lao động ghi trong hợp đồng lao động. Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội đối với người quản lý doanh nghiệp có hưởng tiền lương là tiền lương do doanh nghiệp quyết định, trừ viên chức quản lý chuyên trách trong công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do nhà nước làm chủ sở hữu. Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội đối với người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương là tiền lương do đại hội thành viên quyết định.

Bên cạnh đó, Nghị định còn quy định về chế độ thai sản đối với lao động nữ mang thai hộ. Theo đó, lao động nữ mang thai hộ đang đóng bảo hiểm xã hội  bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản, được nghỉ việc để đi khám thai 05 lần, mỗi lần 01 ngày, trường hợp ở xa cơ sở khám, chữa bệnh hoặc có bệnh lý hoặc thai không bình thường thì được nghỉ 02 ngày cho mỗi lần khám thai; được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến ngày giao đứa trẻ cho người mẹ nhờ mang thai hộ nhưng không vượt quá 06 tháng. Khi lao động nữ mang thai hộ sinh con thì người chồng cũng được hưởng chế độ nghỉ thai sản như bình thường.

Về chế độ tử tuất đối với thân nhân của người lao động chết mà trước đó có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, Nghị định quy định rõ thời gian tính hưởng chế độ tử tuất là tổng thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và bảo hiểm xã hội bắt buộc. Người lo mai táng được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở đối với người lao động chết thuộc một trong các trường hợp sau: Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 12 tháng trở lên; người lao động có tổng thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên; người lao động chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc chết trong thời gian điều trị do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; người đang hưởng lương hưu; hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc.

Nghị định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2016.

4. TTXVN ĐƯỢC TIẾP TỤC ÁP DỤNG CÆ  CHẾ TÀI CHÍNH ĐẶC THÙ ĐẾN NĂM 2017

Đây là nội dung đáng chú ý tại Quyết định số 55/2015/QĐ-TTg ngày 09/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 15/2012/QĐ-TTg ngày 06/3/2012 về thực hiện thí điểm cơ chế tài chính đặc thù đối với Thông tấn xã Việt Nam giai đoạn 2012-2014.

Theo đó, thời gian thực hiện thí điểm cơ chế tài chính đặc thù đối với Thông tấn xã Việt Nam sẽ được kéo dài thêm 03 năm, từ năm 2015 đến tối đa là năm 2017. Theo đó, Thông tấn xã Việt Nam được tính toán xác định Quỹ tiền lương và thu nhập tăng thêm tối đa được chi hàng năm theo tỷ lệ 34% trên dự toán nguồn kinh phí hoạt động thường xuyên của Thông tấn xã (bao gồm dự toán nguồn kinh phí ngân sách Nhà nước đảm bảo chi hoạt động thường xuyên hàng năm và dự toán nguồn thu sự nghiệp của Thông tấn xã Việt Nam).

Quyết định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 25/12/2015; áp dụng cho các năm ngân sách từ năm 2015 đến tối đa năm ngân sách 2017.

Trong thời gian thực hiện thí điểm, trường hợp Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ ban hành quy định về cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực thông tin truyền thông, có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo quy định mới.

VĂN BẢN CỦA CÁC BỘ, NGÀNH, ĐỊA PHƯÆ NG 

5.  TỔ CHỨC KHOA HỌC CÔNG NGHỆ KHÔNG CÔNG KHAI VIỆC GIẢI THỂ SẼ BỊ XỬ PHẠT

Ngày 05/11/2015, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Thông tư số 20/2015/TT-BKHCN quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị định số 93/2014/NĐ-CP ngày 17/10/2014 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 64/2013/NĐ-CP ngày 27/6/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động khoa học và công nghệ, chuyển giao công nghệ.

Theo Thông tư này, tổ chức khoa học công nghệ sẽ bị xử phạt hành chính nếu có một trong các hành vi như: Không có quyết định giải thể hoặc quyết định giải thể không có đủ các nội dung chủ yếu; trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày ban hành quyết định giải thể không gửi quyết định giải thể tới cơ quan đăng ký hoạt động khoa học và công nghệ; không niêm yết công khai tại trụ sở chính, chi nhánh, văn phòng đại diện; không đăng quyết định giải thể trên ít nhất một tờ báo in ở địa phương trong 03 số liên tiếp hoặc trên trang tin điện tử của Bộ, ngành hoặc nơi tỉnh đặt trụ sở chính... Mức xử phạt đối với những hành vi nêu trên được quy định tại khoản 5 Điều 1 Nghị định số 93/2014/NĐ-CP là 04 - 08 triệu đồng.

 Bên cạnh đó, tổ chức khoa học và công nghệ không gửi báo cáo định kỳ tình hình hoạt động trước ngày 15/12 hàng năm tới cơ quan quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ; không báo cáo, cung cấp tài liệu, giải thích các vấn đề liên quan đến tình hình hoạt động khi được cơ quan quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ yêu cầu... cũng được coi là hành vi vi phạm hành chính và sẽ bị xử phạt  từ 01 - 02 triệu đồng.

Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 20/12/2015.

6. CHỈ ĐƯỢC NHẬP KHẨU THIẾT BỊ ĐÃ QUA SỬ DỤNG KHÔNG QUÁ 10 NĂM

Đây là nội dung đáng chú ý tại Thông tư số 23/2015/TT-BKHCN ngày 13/11/2015 của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng, có hiệu lực từ ngày 01/7/2016.

           Theo Thông tư, máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã có thời hạn sử dụng 10 năm khi được nhập khẩu về Việt Nam phải phù hợp với các yêu cầu về an toàn, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường và được sản xuất theo tiêu chuẩn phù hợp với quy định của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hoặc Tiêu chuẩn quốc gia của Việt Nam hoặc phù hợp với Tiêu chuẩn của các nước G7 về an toàn, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường. Đặc biệt, chỉ được nhập khẩu linh kiện, phụ tùng, bộ phận thay thế đã qua sử dụng khi doanh nghiệp sản xuất có nhu cầu sửa chữa, thay thế đối với thiết bị đang được vận hành tại doanh nghiệp. Doanh nghiệp sản xuất có thể tự nhập khẩu hoặc ủy quyền cho doanh nghiệp khác thực hiện việc nhập khẩu.

Đối với thiết bị đã có thời hạn sử dụng trên 10 năm nhưng doanh nghiệp có nhu cầu nhập về để bảo đảm duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ xem xét, quyết định dựa trên hồ sơ và kiến nghị của doanh nghiệp. Trường hợp thiết bị cũ đã được thông quan và đưa về lắp đặt, sử dụng, nếu trong quá trình vận hành không đáp ứng các yêu cầu về an toàn, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, doanh nghiệp sẽ phải chịu hình thức xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành.

DỰ THẢO NGHỊ ĐỊNH QUY ĐỊNH CHI TIẾT VIỆC CẤP PHÉP CHO TỔ CHỨC, CÁ NHÂN TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG VÙNG BIỂN VIỆT NAM 

Nhằm bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo quốc gia và chủ quyền, lợi ích quốc gia trên biển, Chính phủ đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường soạn thảo Nghị định quy định chi tiết việc cấp phép cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tiến hành nghiên cứu khoa học trong vùng biển Việt Nam. Với 04 Chương và 23 Điều, dự thảo đang được tổ chức lấy ý kiến góp ý rộng rãi của người dân ở trong và ngoài nước trước khi trình Quốc hội xem xét.

Theo Dự thảo, việc cấp phép nghiên cứu khoa học cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tiến hành trong vùng biển Việt Nam được thực hiện bằng hai hình thức: Cấp giấy phép nghiên cứu khoa học và Cấp văn bản chấp thuận nghiên cứu khoa học. Giấy phép nghiên cứu khoa học được cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài trong trường hợp tiến hành nghiên cứu khoa học trong nội thuỷ, lãnh hải Việt Nam. Văn bản chấp thuận nghiên cứu khoa học được cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài trong trường hợp tiến hành nghiên cứu khoa học trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam.

Riêng trường hợp tổ chức, cá nhân nước ngoài được cho phép tiến hành nghiên cứu khoa học trong cả nội thuỷ, lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam thì trong giấy phép nghiên cứu khoa học trong nội thuỷ, lãnh hải Việt Nam bao gồm cả nội dung chấp thuận nghiên cứu khoa học trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam. Thời hạn của giấy phép, văn bản chấp thuận nghiên cứu khoa học tối đa không quá 2 năm và được gia hạn một lần tối đa không quá 1 năm.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường phải quyết định về việc cấp phép nghiên cứu khoa học chậm nhất trong thời hạn 120 ngày kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ đề nghị cấp phép theo quy định. 

  Các trường hợp bị từ chối cấp phép gồm: hoạt động nghiên cứu không vì mục đích hòa bình, gây ảnh hưởng đến chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia và hoạt động quốc phòng, an ninh của Việt Nam; hoạt động nghiên cứu ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động điều tra cơ bản, nghiên cứu khoa học, thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên, môi trường biển và hải đảo đang được tiến hành hợp pháp trong vùng biển Việt Nam; hoạt động nghiên cứu có sử dụng vật liệu nổ, hoá chất độc, các phương tiện, thiết bị khác có khả năng gây thiệt hại đối với người, tài nguyên và gây ô nhiễm môi trường biển trừ trường quy định tại điểm c Khoản 2 Điều 20 Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; hoạt động nghiên cứu có xây dựng đảo nhân tạo, công trình trên biển; thông tin trong hồ sơ đề nghị cấp phép nghiên cứu không chính xác hoặc thông tin về mục tiêu và nội dung của hoạt động nghiên cứu khoa học không phù hợp với sự thực hiển nhiên; tổ chức, cá nhân nước ngoài đã tiến hành nghiên cứu không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ theo quy định của pháp luật Việt Nam và Công ước của LHQ về Luật biển năm 1982; hoạt động nghiên cứu có khoan ở đáy biển trừ trường hợp được cơ quan có thẩm cấp phép cho phép thực hiện; tổ chức, cá nhân nước ngoài nghiên cứu không hợp tác nghiên cứu với phía Việt Nam.

Dự thảo cũng cho phép các nhà khoa học Việt Nam có năng lực, trình độ chuyên môn hoặc lĩnh vực công tác phù hợp với nội dung nghiên cứu được tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học của tổ chức, cá nhân nước ngoài, song phải báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp phát hiện tổ chức, cá nhân nước ngoài không tuân thủ nội dung giấy phép, văn bản chấp thuận hoặc vi phạm quy định của pháp luật Việt Nam và các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên, đồng thời báo cáo quá trình tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học đến Bộ Tài nguyên và Môi trường và cơ quan cử hoặc chấp thuận mình tham gia hoạt động nghiên cứu. 

GIẢI ĐÁP PHÁP LUẬT