Tìm hiểu báo chí
Vì sao báo chí Mỹ cũng mắc lừa các trang tin tức giả mạo?
(02/08/2017 15:15:37)
Cách đây không lâu, có tin rằng, ông chủ câu lạc bộ bóng rổ Charlotte Hornets ở giải NBA, cựu siêu sao Michael Jordan đe dọa sẽ rút đội bóng khỏi bang North Carolina nếu bang này không chịu rút lại bộ luật cấm người chuyển giới dùng nhà vệ sinh theo ý muốn. Tuy nhiên, trên thực tế đây chỉ là tin vịt!
Theo trang cjr.org, một số trang web mạo danh những hãng tin tức lớn, trong đó có cả trang web làm giả logo hãng tin ABC News một cách vụng về, là những trang đầu tiên đưa thông tin sai lệch về Jordan.
Tin này sau đó đã lan sang các trang tin tức khác như: Metro US, Elite Daily và Dallas Voice. Tờ Milwaukee Journal Sentinel thậm chí còn dùng tin giả mạo này làm vũ khí trong một bài xã luận phản đối luật của bang North Carolina. Không biết đây là lần thứ bao nhiêu những trang tin tức giả lừa các nhà báo bằng những câu chuyện kiểu này.
Kẻ có tội ở đây là những công ty cho phép và cổ súy tin tức giả mạo. Bằng mọi cách thu hút lượng người truy cập và gây hiệu ứng trên mạng xã hội, một số tòa soạn đã ưu tiên đăng những tin tức chộp giật gây tò mò, nhưng lại chẳng có mấy giá trị.
Hệ thống này đã cho phép các trang tin tức giả mạo tìm các hình thức tinh vi nhất để lừa các nhà báo.
Facebook hiện đã cho phép người dùng tố giác những câu chuyện, tin tức giả mạo, hoặc đưa ra cảnh báo trên trang NewsFeed, từ đó mà số lượng tin tức giả có giảm xuống. Nhưng nếu văn hóa làm báo không thay đổi, những tin tức lừa bịp vẫn sẽ tiếp tục tìm được cách chen vào dòng tin chính thống.
“Cách làm này đang nhận được nhiều sự chỉ trích và không hề được chấp nhận rộng rãi, nhưng những trang tin theo đuổi chiến lược này rất lớn và thu hút rất nhiều người chia sẻ các nội dung của họ. Các hãng tin tức cần nhận ra vai trò tấm lọc thông minh của mình trong một thế giới giàu thông tin nhưng cũng đầy mơ hồ và nghi vấn ngày nay”, Craig Silverman, biên tập viên của trang BuzzFeed tại Canada, cái tên tiên phong trong chống tin tức giả chia sẻ trong báo cáo cho Trung tâm Tow Center của Đại học Columbia.
Trước khi điều này thành hiện thực, cần có cơ chế phát hiện tin tức giả tốt hơn. Chưa đầy một tháng trước tin giả về Michael Jordan, trang tin giả mạo hãng tin ABC bịa ra câu chuyện giải bóng rổ NBA đã có kế hoạch không tổ chức trận đấu của các ngôi sao tại North Carolina vì luật quy định nhà vệ sinh dành cho người chuyển giới ở đây.
Trang Cleveland.com, phiên bản trực tuyến của The Plain Dealer, đã nhanh chóng đưa tin này vào một bản tin của mình mà không xác thực nguồn gốc. “Nếu chúng tôi chịu làm theo các bước cơ bản, chúng tôi có thể phát hiện ra mình đã gặp phải trang ABC giả”, Phó chủ tịch trang Cleveland.com thừa nhận.
Việc các hãng tin lớn mắc bẫy tin tức giả vẫn thường xuyên xảy ra. đầu năm ngoái, mục chính trị của Bloomberg đã có một bài viết dựa trên tin giả về việc Nancy Reagan ủng hộ bà Hillary Clinton làm tổng thống.
Thông cáo báo chí giả, “người anh em” của tin tức giả, cũng khiến tờ Los Angeles Times một phen lao đao khi đưa tin rằng Liên hợp quốc đang chuẩn bị hợp pháp hóa cần sa, hay nghệ sỹ bí ẩn Banksy bị bắt...
 |
| Đã đăng trên internet hẳn phải đúng - quan niệm sai lầm để tin tức giả mạo lan rộng |
Vậy tại sao các trang tin tức giả lại có thể lừa các nhà báo? Nhiều trang tin giả có những cái tên nghe rất kêu và đáng tin - National Report (Tin tức quốc gia), World News Daily Report (Báo cáo tin tức thế giới hàng ngày), hay Empire News (Đế chế tin tức). Những trang tin giả khác lại nhái tên và logo của các hãng tin thật sự, như abcnews.com.co. Một số trang lại pha trộn cả tin thật và tin giả để lừa gạt.
Phần lớn các tin tức giả đều dẫn nhiều nguồn từ tên người phát ngôn không có thật, đến tên những tổ chức có thật để tỏ ra đáng tin hơn. Tiền đề của những tin tức giả thường là những vấn đề nóng thu hút sự chú ý của dư luận.
Một lý do nữa cho sự nhẹ dạ cả tin của các nhà báo là áp lực tin bài. Trang Business Insider mới đây đã trở thành ví dụ rõ ràng nhất. Trang CNN Money đăng tải một bài viết rằng ban quản lý Business Insider yêu cầu các cây bút phải viết được 5 tin mỗi ngày. Số lượng tin bài đã quan trọng hơn chất lượng bài viết. Nhiều người còn phải thu hút tới 1 triệu lượt truy cập mỗi tháng.
Shane Ferro, cựu nhân viên của Business Insider, xác thực việc này và nói rằng cô luôn phải đối mặt với những “buổi họp căng thẳng” khi không đạt được các mục tiêu nêu trên. “Theo một cách nào đó, Business Insider là phiên bản cực đoan của những gì mà các hãng tin bây giờ kỳ vọng ở nhà báo: Những bài viết thu hút nhiều độc giả, được sản xuất trong thời gian ngắn và không cần biên tập”, Ferro cho biết.
Trong những năm gần đây, lượng người truy cập, các yêu cầu tin bài dồn dập và những khoản thưởng dựa theo số lượng độc giả đã xâm nhập nhiều hãng tin. Năm 2014, tờ The Oregonian đã đưa ra một hệ thống tính tiền thưởng dựa trên số lượng bài viết và lượng độc giả thu hút. Chủ sở hữu của Oregonian, Advance, cũng có kế hoạch tương tự cho một trong các tờ báo của mình.
Arienne Thompson là phóng viên mảng giải trí của tờ USA Today 10 năm qua, cũng bị lừa bởi một tin tức giả về việc ra mắt “giày chụp hình selfie”. Thompson không định bào chữa cho sai lầm của mình, nhưng cô đã mô tả công việc của mình như sau: “Luôn có một sự giằng co giữa việc đăng những tin bài có nội dung chất lượng và suy nghĩ cứ đăng lên thôi. Chúng ta cần nhiều lượt truy cập. Quy tắc cơ bản của báo chí bây giờ chỉ là những mục tiêu nhỏ như vậy”.
Báo chí hiện nay dường như đang coi những tin tức xuất phát từ tin giả là một sai lầm có thể tha thứ. Điều đó không xấu, ai cũng có lúc mắc sai lầm. Nhưng điều tồi tệ hơn là một số chủ tòa soạn đang coi những sự cố này chỉ là những tổn thất ngoài dự kiến, một cái giá không may phải trả khi kinh doanh trong kỷ nguyên kỹ thuật số.
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Doanh thu quảng cáo báo in giảm mạnh (12/04/2017 11:07:52)
Vinh danh lòng quả cảm và sự dấn thân (02/03/2017 10:26:32)
Nhìn lại vai trò của truyền thông trong cuộc xâm lược Iraq (05/12/2016 10:57:07)
Báo in chật vật để tồn tại (08/11/2016 15:07:45)
Kinh nghiệm sử dụng Snapchat của Thời báo Hindustan (11/10/2016 10:11:44)
Luật Báo chí 2016 và quyền tự do ngôn luận (10/10/2016 16:35:38)
“Bức tường phí” - thành công và thất bại (10/10/2016 15:12:50)
Hồ sơ Panama: Cuộc "cách mạng" trong hợp tác báo chí (14/06/2016 14:34:44)
Giải báo chí TTXVN 2015: 56 tác giả, nhóm tác giả được vinh danh (11/05/2016 15:13:47)
Khủng hoảng báo chí Anh (08/04/2016 09:47:37)
