Chân dung nhà báo
Minh Trường - nhà nhiếp ảnh thế hệ "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước"
(11/10/2011 09:28:18)
Tác giả của bức ảnh bộ đội trèo đèo xuyên hẻm núi có những tia nắng lọc qua sương mờ rọi lên vai - "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước" - đã vĩnh viễn ra đi ngày 18/8 vừa qua. Ông là nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Minh Trường, người đã nhận Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2006.
Có lẽ ông là người duy nhất dựng những tập maket ảnh cẩn thận, ghi chú tỉ mỉ và trình bày đẹp. Trong đó, ngoài các yếu tố thông tin trong chú thích ảnh, còn có các yếu tố tạo hình nhiếp ảnh như chỉ số cửa điều sáng, tốc độ chụp, loại phim gì, ngày tháng năm chụp hình ảnh đó. Những việc đó phải đến cuối thế kỷ XX máy ảnh kỹ thuật số mới làm! |
Tác phẩm "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước" của tác giả Lê Minh Trường được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2006 |
Lê Minh Trường sinh ra và lớn lên ở đất Cố đô Huế, vào bộ đội trinh sát hồi kháng chiến chống Pháp. Ông tập kết ra Bắc năm 1954, làm công tác nhiếp ảnh ở Ủy ban liên lạc văn hóa với nước ngoài. Sau năm 1957, ông chuyển sang Phân xã nhiếp ảnh Việt Nam Thông tấn xã, và từ bấy trở đi cuộc đời ông gắn liền với ảnh Thông tấn. Những năm 1960, ông được đặc trách mảng ảnh văn hóa xã hội. Bạn đọc không thể quên được hình ảnh các em nhỏ đội mũ rơm đi học, cô giáo làng của trường cấp II Lý Nhân - Hà Nam, lớp học dưới giao thông hào, bệnh viện trong lòng địa đạo Vĩnh Linh... của ông. Bạn nghề chịu ông ở cách chụp ảnh sắc sảo, bố cục chặt chẽ, ánh sáng uyển chuyển, đường nét phân minh.
Ảnh về người thực, việc thực trong gian nan, vất vả mà vẫn toát lên vẻ đẹp tự tin của con người. Ảnh của Minh Trường là ảnh thông tấn báo chí nhưng nó có nét riêng mang chút hào hoa, lãng mạn, khá nhiều ảnh có chất thơ cuộc sống.
Nhưng trong tranh luận nghề nghiệp ông chẳng mềm chút nào. Minh Trường thẳng tính, nóng nảy. Kể cũng lạ, người Huế, giọng Huế là nhẹ nhàng, thuyết phục, còn ông, Huế - Minh Trường hay căng thẳng, oang oang. Tuy nhiên chẳng mấy ai giận ông. Bởi vì găng đó cho thấu lẽ, rồi lại cười hề hề, hồn nhiên: "Tụi bay xem, nó nói nghe không lọt". Bởi vì khi vào cuộc, Minh Trường là người của ảnh, xông xáo, gan lỳ và chia sẻ với anh em.
Nhà báo Lê Minh Trường những năm tháng ở Trường Sơn |
Với chiếc mũ tai bèo, bộ quân phục giải phóng màu xanh lá cây, hai chiếc máy ảnh, một Pentax của Nhật, một Praktica của Cộng hòa Dân chủ Đức, một súng lục K59 đeo bên hông và chiếc ba lô con cóc đầy quần áo, võng tăng, mặt nạ phòng độc, phim chụp ảnh, lương khô, bi đông nước, khi ấy, ông trở thành người lính nhanh nhẹn, gọn gàng. Ở tuổi 40, chất lính năm nào lại bừng lên trong con người ông, phong độ và tráng kiện. Ông có mặt trong ngày giải phóng Đông Hà và thị xã Quảng Trị. Ông có ảnh bộ đội ta truy kích địch ở từng góc phố, từng con hẻm, ngổn ngang bê tông, gạch ngói đổ nát.Â…
Địch tái chiếm Quảng Trị, nhóm phóng viên phía Đông tạm rút về Vĩnh Linh. Sau đó Minh Trường, Xuân Lâm được điều ra Bắc. Rồi mười hai ngày đêm B52 đánh phá Hà Nội, Minh Trường lại xông xáo như con thoi. Người ta thấy trong ảnh của ông ngổn ngang xác máy bay B52, thấy dân quân tự vệ Thủ đô chắc tay súng, thấy Khâm Thiên, Bạch Mai đổ nát...Â…
Giã từ Hà Nội, Minh Trường và những phóng viên khác của VNTTX lại lên đường chuẩn bị cho Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Ông cùng hàng chục phóng viên ảnh và tin theo sát cánh quân giải phóng vùng Tây Nam bộ. Ước nguyện được ghi lại giây phút lịch sử của dân tộc đã đến với ông. Niềm vui và hạnh phúc ấy đã níu ông ở lại TP. Hồ Chí Minh, tiếp tục làm phóng viên ảnh cho tới khi về hưu.
Là người được giới nhiếp ảnh yêu mến và nể trọng, ông từng tham gia Ban Chấp hành Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam khóa II (1983-1988), khóa III (1988-1994) và Hội đồng Nghệ thuật của khóa IV (1994-1999). Ông đã để lại hàng nghìn tấm phim giá trị và đã hoàn thành hai cuốn sách ảnh cá nhân về chiến tranh và về đất lúa, đất dừa Nam bộ, trong đó có cuốn sách ảnh nổi tiếng "Trên những nẻo đường đất nước".
CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG:
Nhớ thương nhà tuyên huấn - nhà báo Phạm Dân! (04/08/2011 17:39:01)
Phương Hoa "sức sống Trường Sa" (12/07/2011 15:28:08)
Cơ duyên & sự khổ luyện (12/07/2011 15:19:51)
Chuý»‡n nhà báo Ngá»c Châu (13/06/2011 15:13:55)
Anh Sáu Cang đã trở lại cánh rừng xưa (13/04/2011 16:23:12)
Kim Hùng: Nhà báo, nghệ sĩ và chiến sĩ quốc tế (04/03/2011 17:23:02)
ĐINH THÚY: Nhà báo - Người chiến sỹ cầm máy (24/09/2010 09:57:51)
Nhớ Nhà báo - Cố Tổng Giám đốc Đào Tùng (23/09/2010 16:24:34)
Nhà báo Lê Văn Hy - Mặn duyên với nghề (05/08/2010 15:19:45)
Nhớ Nhà báo Hoàng Tư Trai (06/07/2010 12:43:25)